Đây là động thái mới trong khuôn khổ cuộc điều tra về cáo buộc tham nhũng dưới thời cựu Thủ tướng Joseph Muscat.
Những nhân vật được nhắc tới là Thống đốc Ngân hàng Trung ương Malta Edward Scicluna và Phó Thủ tướng Chris Fearne, cả hai đều phục vụ dưới thời ông Joseph Muscat, sẽ phải đối mặt với cáo buộc gian lận và biển thủ, theo một tài liệu tư pháp mà POLITICO được tiếp cận.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Scicluna đang phải đối mặt với những lời kêu gọi từ chức khi Tổng Chưởng lý hoàn tất cuộc điều tra về việc cấp phép điều hành 3 bệnh viện ở Malta vào năm 2015.
Các cáo buộc tham nhũng xung quanh cái gọi là "thỏa thuận Vitals" được thể hiện nổi bật trong tác phẩm của nhà báo điều tra người Malta Daphne Caruana Galizia - người đã bị ám sát vào năm 2017.
Nhà báo Caruana Galizia đã cho thấy các cuộc điều tra sâu rộng về những thỏa thuận tư nhân hóa do chính quyền ông Joseph Muscat làm trung gian.
Các cáo buộc cũng đang chờ xử lý đối với cá nhân ông Joseph Muscat - người từng giữ chức Thủ tướng Malta từ năm 2013 đến năm 2020, theo Báo Times of Malta.
Trước những hành động pháp lý có thể được đưa ra chống lại mình, ông Muscat phản bác trên trang Facebook cá nhân: “Đây không còn chỉ là một cuộc trả thù chính trị mà đã trở thành một sự hổ thẹn và ghê tởm”.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Edward Scicluna là Bộ trưởng Tài chính Malta vào thời điểm thỏa thuận Vitals, trong khi Phó Thủ tướng Chris Fearne khi đó là Bộ trưởng Y tế (từ năm 2016).
Một tòa án ở Malta đã hủy bỏ thỏa thuận giữa Chính phủ và Vitals Group Healthcare (VGH, công ty về chăm sóc sức khỏe tại Malta) vào năm ngoái trong một phán quyết gay gắt cho rằng, VGH đã không thực hiện mọi nghĩa vụ của mình. Cùng với Steward Health Care có trụ sở tại Dallas (Texas, Mỹ), công ty đã mua nhượng quyền vào năm 2018.
Steward Health Care vẫn tiếp tục thanh toán cho các cổ đông của VGH sau khi kết thúc thương vụ. Ngày 6/5/2024, Steward Health Care đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại Mỹ, sau một loạt sai lầm trong việc quản lý mạng lưới 31 bệnh viện tại thị trường quê nhà.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Edward Scicluna trước đó đã bị gọi ra tòa để cung cấp lời khai trong một vụ án liên quan vào năm 2020. Tại đó, ông cho hay, bản thân không biết về chi tiết cuộc đàm phán giữa VGH và Bộ trưởng Y tế lúc ấy là Konrad Mizzi.
Ông Konrad Mizzi, cùng với Keith Schembri - cựu Chánh Văn phòng Thủ tướng Muscat, cũng có thể sẽ phải đối mặt với cáo buộc từ cuộc điều tra, theo tài liệu mà POLITICO được tiếp cận.
Thủ tướng Malta Robert Abela hôm 6/5 đã bày tỏ nghi ngờ về tính trung thực của cuộc điều tra, đồng thời khẳng định ông chưa nhận được kết luận của cuộc điều tra.
Nhà lãnh đạo Chính phủ Malta nói thêm rằng, còn quá sớm để xem xét việc từ chức của Phó Thủ tướng Chris Fearne hoặc Thống đốc Ngân hàng Trung ương Edward Scicluna, đồng thời khen ngợi thành tích của họ trong Chính phủ.
Trong một bài đăng trên Facebook hôm 4/5, Phó Thủ tướng Chris Fearne một lần nữa bác bỏ mọi cáo buộc về hành vi sai trái.
“Không phải mọi sáng kiến hay dự án tôi đảm nhận trên cương vị Bộ trưởng [Y tế] đều thành công, nhưng tôi chắc chắn rằng mình luôn hành động vì lợi ích của bệnh nhân và đất nước. Trên hết, tôi tuyệt đối chưa bao giờ dung thứ cho bất kỳ hành vi vi phạm luật pháp hoặc đạo đức nào trong Bộ”, ông Fearne viết.
Phe đối lập kêu gọi từ chức
David Casa, một nghị sĩ của Nghị viện Châu Âu, người Malta đại diện cho đảng đối lập, ngày 7/5 đã kêu gọi Thống đốc Ngân hàng Trung ương Edward Scicluna từ chức để bảo vệ danh tiếng của Malta như một trung tâm tài chính. Quốc đảo này phụ thuộc tương đối nhiều vào các dịch vụ tài chính để hỗ trợ tăng trưởng trong những năm gần đây, theo POLITICO.
Casa cảnh báo trong một bức thư ngỏ: “Việc tiếp tục làm việc tại Ngân hàng Trung ương sẽ gây tổn hại không thể khắc phục được đến danh tiếng của đất nước với tư cách là một trung tâm tài chính... Sẽ là thảm họa nếu có những nhân vật chủ chốt… nhằm mục đích thuyết phục thế giới về tính liêm chính trong quy định của quốc gia đồng thời chống lại các cáo buộc hình sự về hành vi không đúng đắn của chính mình”.
Cuộc điều tra sẽ kết thúc chỉ vài tuần trước khi Malta diễn ra cuộc bỏ phiếu tại các cuộc bầu cử địa phương mà Đảng Lao động của Thủ tướng Robert Abela đang dẫn đầu trong các thăm dò dư luận.