Các mặt hàng được buôn lậu, vận chuyển trái phép qua tuyến biên giới đường bộ Việt Nam - Lào chủ yếu là gia cầm, đường kính, lâm sản, động thực vật, hoang dã, thuốc lá... trên tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia là ma túy, pháo nổ, vàng, thuốc lá điếu, ngoại tệ, thực phẩm...

Hoạt động vận chuyển hàng hóa gửi kho ngoại quan (TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai) quá cảnh đi Trung Quốc, Campuchia tiếp tục tiềm ẩn rủi ro trong việc đánh tráo, rút ruột thẩm lậu vào nội địa.

Trên tuyến đường biển, các đối tượng buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới tập trung vào mặt hàng có lợi nhuận cao như xăng dầu, than, khoáng sản, hàng điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng, phế liệu, hàng đông lạnh, gia cầm... sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, các chiêu thức mới, hoạt động có tổ chức như ngụy trang tàu chở hàng lậu thành khai thác thủy sản, gia cố các bồn bể trên các phương tiện xuất nhập cảnh để che đậy việc mua bán, vận chuyển trái phép hàng lậu... Đặc biệt, mặt hàng động vật hoang dã là ngà voi, sừng tê giác có chiều hướng chuyển dịch từ các cảng biển thuộc khu vực miền Nam, miền Trung ra các tỉnh phía Bắc như Hải Phòng, Quảng Ninh.

Trên tuyến đường hàng không, lợi dụng quy định về định mức miễn thuế của hành khách xuất nhập cảnh, sự phát triển của thương mại điện tử, phương thức chuyển phát nhanh, dịch vụ ký gửi hàng hoá, hành lý… các đối tượng trong và ngoài nước đã móc nối, cấu kết hình thành các đường dây buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua các cảng hàng không quốc tế như ma túy, vũ khí, chất nổ, động vật hoang dã quý hiếm, rượu, thuốc lá, các mặt hàng thuốc tân dược, mỹ phẩm, đồ điện tử, hàng tiêu dùng đã qua sử dụng, các loại hàng hoá khác có trị giá cao…

Lợi dụng đường biên giới dài, địa hình rừng núi phức tạp, nhiều đường mòn, lối mở và kẽ hở, sự thông thoáng trong cơ chế, chính sách tạo thuận lợi đối với hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, quy trình thủ tục hải quan và các chính sách quản lý liên quan, các đối tượng tội phạm trà trộn, cất giấu, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào, Campuchia vào Việt Nam qua các tỉnh Tây Bắc Bộ, miền Trung và Tây Nam Bộ. Tuyến đường biển cũng được đánh giá là địa bàn trọng điểm, tiềm ẩn nguy cơ xuất, nhập lậu chất ma túy, các loại tiền chất có chứa chất gây nghiện, chất hướng thần không có giấy phép của cơ quan chức năng dưới danh nghĩa hàng kinh doanh.

Tuyến hàng không là địa bàn trọng điểm diễn ra hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy vào Việt Nam, tập trung chủ yếu qua cảng hàng không quốc tế: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng với các loại ma túy tổng hợp, các loại thuốc tân dược có chứa chất gây nghiện, hướng thần, cần sa.

Từ 16/4 đến 15/5/2023, cơ quan hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.358 vụ việc vi phạm, trị giá ước tính 670 tỷ đồng, khởi tố 2 vụ và chuyển, kiến nghị khởi tố 36 vụ, thu nộp ngân sách Nhà nước số tiền là 20,4 tỷ đồng.

Cũng trong thời gian này, cơ quan hải quan đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 23 vụ với 27 đối tượng, tịch thu 13,2 kg heroin; 25,4 kg ketamin; 16,8 kg Methamp-hetamin; 86,6kg MDMA (thuốc lắc); 186 viên MDMA (dạng viên) và 108 gram Amphera-mine.

Hoàng Nam