Nguồn cơn của sự việc
Ngày 31/3/2022, bà Lê Thị Liên (bên cho thuê nhà), sinh năm 1962, là chủ sở hữu căn nhà và thửa đất ở có diện tích 69,88m2 tại địa chỉ số 16, tổ 16 (nay là tổ 6), phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội, có giao kết hợp đồng thuê nhà với vợ chồng bà Lê Thị Phương và ông Ngô Văn Bính (bên thuê nhà). Mục đích cho thuê là để ở và/hoặc hoạt động kinh doanh (lĩnh vực giáo dục, lĩnh vực khác...) không trái quy định của pháp luật và giá thuê là 25 triệu đồng/tháng, thời hạn thuê 5 năm. Hợp đồng này hai bên ký kết không thực hiện công chứng/chứng thực.
Sau khi hợp đồng được ký kết, bên cho thuê đã bàn giao nhà cho bên thuê, đồng thời, bên thuê đã chuyển khoản trả tiền thuê nhà tháng 6 và 7/2022 với tổng số tiền là 50 triệu đồng (không tính tiền thuê nhà 2 tháng 4, 5/2022) và cũng không yêu cầu bên thuê đặt cọc tiền thuê nhà.
Để được cấp giấy phép hoạt động cơ sở giáo dục mầm non, bên thuê đã đề nghị bên cho thuê ký hợp đồng thuê nhà công chứng, một số nội dung đã được thay đổi như: Mục đích thuê là để làm trụ sở hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục, không trái quy định pháp luật; giá thuê nhà được ghi là 8 triệu đồng/tháng. Hợp đồng được ký, công chứng ngày 28/5/2022.
Các bên thỏa thuận thực hiện theo hợp đồng thuê nhà ký ngày 31/3/2022.
Quá trình sửa chữa căn nhà, làm thủ tục cấp phép để thành lập lớp mầm non độc lập Nắng Ban Mai, hai bên đã nảy sinh nhiều vấn đề bất đồng không thể hóa giải. Do đó, bà Liên đã yêu cầu bên thuê trả lại nhà, đất và hủy/chấm dứt thực hiện 2 hợp đồng thuê nhà đã ký nêu trên.
Liên tục làm đơn tố cáo lẫn nhau
Theo nội dung đơn trình bày của bà Lê Thị Liên, sau khi ký hợp đồng thuê nhà ngày 31/3/2022, bên thuê đã tự ý phá dỡ tường chịu lực tầng 1 căn nhà khi chưa xin phép, chưa được sự đồng ý của bà. Và sau khi được cấp giấy phép hoạt động cơ sở mầm non có tên là lớp mầm non độc lập Nắng Ban Mai (lớp mầm non), bên thuê đã có hành vi vi phạm nghiêm trọng hợp đồng thuê nhà về mục đích thuê, nghĩa vụ thanh toán và có hành vi ứng xử với chủ nhà (bên cho thuê) không phù hợp với đạo đức xã hội.
Cụ thể: Bên thuê thực tế đã sử dụng căn nhà thuê vừa để ở vừa làm trụ sở hoạt động lớp mầm non; từ ngày 25/7/2022 đến 15/3/2024 (ngày bà Liên viết đơn gửi Báo Thanh tra - PV), trong khi bên thuê vẫn sử dụng căn nhà vào mục đích để ở và làm trụ sở hoạt động lớp mầm non, nhưng lại chưa trả tiền thuê nhà, số tiền chậm thanh toán đến nay (15/3/2024) là trên 200 triệu đồng.
Về bên thuê nhà, trong đơn, ông Ngô Văn Bính gửi Báo Thanh tra và các cơ quan lại cho rằng, phía bà Lê Thị Liên không những không tạo điều kiện cho lớp mầm non hoạt động bình thường theo quy định của pháp luật, theo thỏa thuận hợp đồng thuê nhà, mà còn có nhiều hoạt động gây rối, phá hoại, gây thiệt hại vật chất, ảnh hưởng xấu đến hoạt động của lớp mầm non và tâm lý của giáo viên, học sinh, phụ huynh, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự trên địa bàn...
Cụ thể: Thực tế thì giữa bà Liên và vợ chồng ông Bính, bà Phương đã ký 3 bản hợp đồng về việc thuê nhà, chứ không phải 2 hợp đồng như bà Liên phản ánh; việc ông Bính thuê thợ khắc phục một số hư hỏng của căn nhà, bà Liên đã đến xem và đồng ý việc sửa chữa; có nhiều đối tượng xưng là chủ nhà, luật sư nhiều lần gọi đến số điện thoại, có người dùng lời lẽ thô tục, đe dọa, nhiều người đến tận lớp mầm non để quấy rối, cản trở hoạt động, ảnh hưởng đến tinh thần, sức khỏe của giáo viên…
Qua làm việc, nhóm phóng viên Báo Thanh tra được biết, cả bà Liên và vợ chồng ông Bính, bà Phương, ngoài việc trình báo vụ việc với UBND phường, Công an phường Dịch Vọng Hậu, còn làm đơn tố cáo gửi đến nhiều cơ quan, đơn vị liên quan để cầu cứu.
Bên cạnh đó, ông Bính cũng đã gửi đơn khởi kiện bà Liên đến TAND quận Cầu Giấy từ tháng 9/2022.
Và bà Liên đã khởi kiện vợ chồng ông Bính, bà Phương đến TAND quận Cầu Giấy từ tháng 12/2022, và ngày 5/1/2023 được tòa án thụ lý giải quyết, nhưng đến nay vẫn chưa được đưa ra xét xử.
Sự vào cuộc của chính quyền địa phương
Nhóm phóng viên đặt lịch làm việc với UBND phường Dịch Vọng Hậu và được bà Nguyễn Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch UBND phường thông tin qua điện thoại: UBND phường có nắm được thông tin vụ việc, đã phối hợp với công an phường tuyên truyền trong việc giữ gìn an ninh, trật tự. Nhận định đây là việc tranh chấp hợp đồng dân sự, bà Ánh cho biết, đã hướng dẫn các bên khởi kiện ra tòa để đảm bảo quyền lợi của mỗi bên. Với chức năng nhiệm vụ của mình, UBND phường đã phối hợp với Phòng Giáo dục & Đào tạo trong việc kiểm tra hoạt động đối với cơ sở mầm non Nắng Ban Mai theo đúng các quy định của pháp luật.
Trước đó, ngày 11/10/2023, Công an phường Dịch Vọng Hậu đã mời hai bên lên làm việc. Sau khi nghe các bên trình bày, cơ quan công an yêu cầu hai bên phải chấp hành, tuân thủ các quy định của pháp luật trong giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự; không bên nào có hành vi đe dọa làm ảnh hưởng đến tinh thần của nhau, gây mất an ninh trật tự của địa phương.
Quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo đã đảm bảo?
Xác minh nội dung tố cáo của bà Lê Thị Liên đối với ông Ngô Văn Bính (là chiến sỹ thuộc Phòng 3, Cục Khoa học, Chiến lược và Lịch sử Công an (V04)), nhóm phóng viên Báo Thanh tra được biết, về việc tố cáo của bà Liên, V04 đã nhận được cả đơn của bà Liên và đơn do Cơ quan Cảnh sát điều tra (C01) chuyển sang.
Ông Hà Nam Thắng, Trưởng phòng 1, V04, cho biết, khi đơn vị tiếp nhận được văn bản của bà Liên, trong quy trình xử lý nội bộ của đơn vị không có những thủ tục này (ra quyết định thụ lý, thành lập đoàn xác minh, xử lý đơn tố cáo, thông báo, quyết định giải quyết tố cáo - PV). Khi đơn vị nhận văn bản chuyển đơn của Cơ quan Cảnh sát điều tra chuyển sang, thì chỉ đưa nội dung đó ra trong cuộc họp Thường vụ Đảng ủy. Thường vụ Đảng ủy giao Ủy ban kiểm tra Đảng ủy xem xét, xử lý. Việc này không thể hiện bằng quyết định, văn bản nào cả, mà chỉ là thông báo trong cuộc họp.
Trong buổi làm việc với bà Liên và ông Bính, Ủy ban Kiểm tra có văn bản báo cáo Bí thư Đảng ủy và có văn bản gửi C01 để thông báo về quá trình giải quyết đơn và quan điểm giải quyết của V04, qua đó xác định, đây là giao dịch mang tính chất dân sự giữa hai bên. V04 không có hình thức xử lý gì đối với cán bộ và đề nghị lưu đơn.
Về tố cáo của bà Liên về phẩm chất đạo đức đảng viên của ông Bính, ông Thắng thừa nhận, trong các hình ảnh chụp lại các đoạn tin nhắn giữa hai bên, ông Bính có trình bày là có dùng những từ ngữ chưa thực sự chuẩn mực và sẽ rút kinh nghiệm, không để tình huống tương tự xảy ra. Việc ứng xử của ông Bính cũng chưa đến mức phải xử lý kỷ luật về Đảng.
Dưới góc độ là Trưởng phòng Tham mưu, tổng hợp, ông Thắng cho rằng, ông Bính là người được đào tạo từ Học viện An ninh, thấm nhuần những quy định, kỷ luật của ngành, các quy định về chấp hành kỷ cương, kỷ luật, ứng xử với đồng đội. Từ trước tới nay, ông Bính chưa có điều gì vượt quá chuẩn mực, mà luôn nhẹ nhàng, chan hòa với các đồng chí, đồng đội.
Nhận xét về lối sống, tư cách đạo đức của ông Ngô Văn Bính, ông Hoàng Minh Huệ, Phó Trưởng phòng 3, phòng ông Bính trực tiếp công tác, cho biết, ông Bính vẫn giữ được lối sống chuẩn mực trong cơ quan, nhẹ nhàng và khiêm nhường.
Khi được phóng viên nhắc lại nội dung tố cáo của bà Liên về việc ông Bính là chiến sĩ công an nhân dân thì không được ký kết hợp đồng thuê địa điểm để mở trường mầm non, quan điểm của V04 là như thế nào? Đại diện V04 đã đề nghị sẽ nghiên cứu thêm và trả lời sau.
Nộp đơn khởi kiện nhưng bất ngờ lại trở thành bị đơn
Khi mâu thuẫn bị đẩy lên cao, ngày 23/9/2022, ông Bính đã nộp đơn khởi kiện lên TAND quận Cầu Giấy để cậy nhờ công lý phân giải.
Qua 2 lần hòa giải không thành do người bị kiện vắng mặt sau 2 lần thông báo hợp lệ về việc hòa giải, ngày 18/10/2022, hòa giải viên đã lập biên bản chấm dứt hòa giải để chuyển hồ sơ sang TAND quận Cầu Giấy giải quyết theo quy định.
Đến ngày 10/02/2023, ông Bính bất ngờ nhận được giấy triệu tập của TAND quận Cầu Giấy và ông lại trở thành bị đơn trong vụ kiện tranh chấp hợp đồng thuê nhà, nguyên đơn là bà Lê Thị Liên.
“Cán bộ tòa án nói lý do rằng hồ sơ khởi kiện của chúng tôi được giao cho thẩm phán khác (thẩm phán Nguyễn Quốc Tuấn - PV) thụ lý, không phải thẩm phán (Lê Thị Ngọc Hà - PV) ký giấy triệu tập ngày 9/2/2023”, ông Bính viết trong đơn.
Như vậy, tức là 2 đơn khởi kiện về nội dung tranh chấp hợp đồng thuê cùng một căn nhà đã được TAND quận Cầu Giấy giao cho 2 thẩm phán khác nhau xử lý.
Đến ngày 13/3/2023, thẩm phán Nguyễn Quốc Tuấn lại phát hành Thông báo số 62/2023/TB-TA, yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện đối với đơn của vợ chồng ông Bính và bà Phương.
Không đồng tình về việc này, ngày 30/10/2023, ông Bính và bà Phương gửi đơn khiếu nại về việc giải quyết hồ sơ khởi kiện tranh chấp hợp đồng thuê nhà và xử lý các vi phạm xảy ra tại TAND quận Cầu Giấy.
Theo phản ánh của ông Bính, đến nay, ông vẫn không nhận được thông báo hay kết luận về việc giải quyết đơn khiếu nại nêu trên.
Nhóm phóng viên Báo Thanh tra đã đặt lịch làm việc với TAND quận Cầu Giấy để tìm hiểu về vụ việc và đã có buổi làm việc với thẩm phán Lê Thị Ngọc Hà. Qua trao đổi, thẩm phán Hà cho biết, đối với đơn khởi kiện của bà Lê Thị Liên, tòa đã triệu tập để hòa giải 1 lần, ngày 17/5/2024 tiếp tục tổ chức hòa giải lần 2. Tại buổi hòa giải lần 2, các bên đã đưa ra quan điểm của mình, tuy nhiên vẫn chưa tìm được tiếng nói chung và kết quả là hòa giải không thành công.
Trong thời gian tới, TAND quận Cầu Giấy sẽ đưa vụ án ra xét xử để giải quyết theo trình tự tố tụng của pháp luật.
Báo Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi thông tin về vụ việc và cung cấp đến độc giả những thông tin mới nhất.