Trước đó, đêm 31-3 đến chiều 2-4 xuất hiện tình trạng cá nuôi trong lồng trên sông Mã của 31 hộ dân bị chết, trọng lượng khoảng 4,5 tấn cá. Tại thời điểm cá chết, nước sông Mã có màu nâu, váng trên bề mặt. Kết quả kiểm tra ban đầu của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Thanh Hóa không ghi nhận dấu hiệu của bệnh truyền nhiễm trên cá.
Đoàn công tác của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa kiểm tra nhanh một số cơ sở sản xuất bên sông Mã, thuộc huyện Bá Thước và huyện Quan Hóa phát hiện có hành vi xả thải, để tràn nước thải ra môi trường.
Cụ thể, tại huyện Bá Thước, cơ sở sản xuất giấy vàng mã của Công ty TNHH Tân Thái Thanh đang xả thải trực tiếp nước xeo giấy và hộ sản xuất bột giấy của gia đình bà Phạm Thị Loan lắp đặt cống ngầm xả nước thải ngâm ủ bột giấy ra sông Mã.
Thêm nữa, Công ty TNHH sản xuất thương mại Đồng Tâm ở huyện Bá Thước và Hợp tác xã Sông Mã ở huyện Quan Hóa có công trình xử lý nước thải chưa được đầu tư hoàn chỉnh, nước tràn, đang chảy ra sông Mã.
Căn cứ báo cáo kiểm tra, xác định ban đầu về nguyên nhân cá trên sông Mã thuộc huyện Bá Thước bị chết, Chủ tịch tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo đình chỉ hoạt động sản xuất bột giấy, giấy vàng mã ở Công ty TNHH Tân Thái Thanh, hộ gia đình bà Phạm Thị Loan, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Đồng Tâm và HTX Sông Mã, kể từ ngày 6-4.
Lãnh đạo UBND tỉnh Thanh Hóa giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND các huyện Quan Hóa, Bá Thước và các đơn vị liên quan tiến hành điều tra, xác minh, xử lý vi phạm đối với các cơ sở sản xuất nêu trên theo thẩm quyền; giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp Công an tỉnh, UBND các huyện: Quan Hóa, Quan Sơn, Bá Thước, Lang Chánh, Thường Xuân tiến hành kiểm tra, rà soát toàn bộ các cơ sở sản xuất bột giấy và giấy vàng mã trên địa bàn, phát hiện, xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.
Lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa cũng yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện Quan Hóa, Bá Thước chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đã không kịp thời kiểm tra, giám sát, ngăn chặn, để các cơ sở sản xuất bột giấy và giấy vàng mã xả nước thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường nước sông Mã.