Nhiều năm trước đây, các bãi thải mỏ than lớn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có dạng cao, đổ thải từ trên đỉnh; chiều cao một số bãi thải lên tới 250 - 300m, không được cắt phân tầng, có góc dốc sườn bãi thải từ 30 - 40 độ. Ngoài ra, đi cùng với bãi thải là hàng loạt vấn đề như nước thải mỏ, bụi, khí nổ, tiếng ồn...

Trước thực trạng trên, để khai thác tài nguyên bền vững, TKV đã yêu cầu các đơn vị chấm dứt đổ thải bằng công nghệ bãi thải cao, thay thế bằng công nghệ đổ thải phân tầng và tổ chức trồng cây phục hồi môi trường.

Cùng với đó, thường xuyên nạo vét, cải tạo hệ thống kênh, mương thoát nước, xây dựng các đập chắn tại chân các bãi thải để ngăn ngừa nguy cơ sạt lở đất đá, phát tán bụi, bảo đảm an toàn cho dân cư.

Đại diện Ban Môi trường TKV cho biết, tại chân các bãi thải, các mỏ đã đầu tư xây dựng đê, đập chắn đất đá và hệ thống thoát nước. Đối với các bãi thải đang hoạt động, các đơn vị đều phải thực hiện đổ thải theo tầng thấp đúng thiết kế, quy hoạch, có đê chống trôi lấp đất đá, bảo đảm an toàn cho môi trường và khu dân cư lân cận.

Đồng thời, với các dự án khai thác mỏ đã kết thúc thời gian hoạt động, TKV chỉ đạo các đơn vị tập trung các giải pháp hoàn nguyên môi trường trong thời gian sớm nhất.

Điển hình, trong giai đoạn 2020 - 2021, Công ty CP Than Hà Tu - Vinacomin đã hoàn thành việc cải tạo phục hồi môi trường đối với dự án đầu tư phát triển mỏ và đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt đóng cửa mỏ tại Quyết định số 3194 ngày 18/11/2022. Ngoài việc tận dụng đất đá thải mỏ dự án khai thác lộ thiên khu Bắc Bàng Danh phục vụ san lấp mặt bằng đối với moong than đã dừng hoạt động, Công ty CP Than Hà Tu cũng đã hoàn thành việc trồng cây xanh, phục hồi môi trường tại khu vực này…

Đối với công tác hoàn nguyên môi trường, hoạt động trồng cây phủ xanh các bãi thải mỏ đã kết thúc đổ thải, khai trường sản xuất, khuôn viên các công trường, phân xưởng mang lại hiệu quả cải tạo, phục hồi môi trường rõ rệt nhất. Trong các chương trình mục tiêu về môi trường hàng năm hay trong các kế hoạch trung hạn và dài hạn, TKV luôn chú trọng đến các giải pháp trồng cây phủ xanh tại các đơn vị. Loại cây trồng và công nghệ trồng cây trên bãi thải cũng thường xuyên được nghiên cứu, đổi mới, nhằm đảm bảo tính bền vững và hiệu quả.

Năm 2023, thực hiện đề án trồng một tỷ cây xanh do Thủ tướng Chính phủ phát động, cũng như chỉ đạo của tỉnh Quảng Ninh về trồng 5.000ha lim, giổi, lát trên địa bàn tỉnh, TKV đã phát động phong trào trồng cây đầu năm ngay từ mùng 6 Tết Nguyên đán Quý Mão.

Các đơn vị thành viên cũng tổ chức trồng cây tại các khu vực bãi thải đã kết thúc đổ thải, xung quanh khai trường, khuôn viên mặt bằng điều hành sản xuất, đường lên bãi thải, các khu vực ranh giới mỏ tiếp giáp dân cư. Ngoài các loại cây truyền thống đã sống và sinh trưởng tốt trên môi trường đất đá thải mỏ như cây keo, năm nay, một số đơn vị cũng đã bắt đầu trồng các loại cây gỗ lớn theo chỉ đạo của tỉnh Quảng Ninh.

Ngay trong ngày đầu ra quân, Công ty CP Than Đèo Nai - Vinacomin đã trồng được hơn 4.000 cây lát hoa tại khu vực mức +300 bãi thải Nam Khe Tam; Công ty CP Than Núi Béo trồng hơn 1.200 cây lim, lát hoa tại mặt bằng mức +30 bãi thải trong khai trường vỉa 14.

Đại diện TKV cho biết, năm 2023, tập đoàn sẽ thực hiện trồng 1,2 triệu cây xanh trên diện tích 225ha. Để hài hòa giữa sản xuất than với bảo vệ môi trường, TKV sẽ tiếp tục vận hành hiệu quả các công trình môi trường đã đầu tư, tiếp tục khởi công các công trình môi trường mới, nhất là các công trình cải thiện cảnh quan mặt bằng sản xuất, thực hiện mục tiêu “xanh hoá môi trường khai thác mỏ và đưa công viên vào trong mỏ, nhà máy”. Cùng với đó, TKV cũng sẽ kiên trì chiến lược phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn, nâng cao chuỗi giá trị khai thác khoáng sản của tập đoàn.

Với nỗ lực và nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt trong bảo vệ môi trường, thời gian qua, TKV đã kịp thời xử lý, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường mới phát sinh; chất lượng môi trường, cảnh quan các khu vực có hoạt động sản xuất của TKV và các khu vực dân cư, đô thị lân cận đã được cải thiện… Qua đó, đảm bảo mục tiêu bảo vệ môi trường đã đề ra, được chính quyền, dư luận xã hội ghi nhận.

Trọng Tài