Dự án Vành đai 4 vùng Thủ đô, Vành đai 3 TP HCM nguy cơ thiếu vật liệu

Vấn đề này được đề cập trong các báo cáo Chính phủ gửi Quốc hội về tình hình thực hiện đầu tư Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Dự án Vành đai 3 TP HCM.

Dự án vành đai 4 vùng Thủ đô có thể “đội vốn” hơn 2.800 tỷ đồng

Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô chiếm dụng 1.397ha đất, với khoảng hơn 25.000 hộ dân bị ảnh hưởng, chủ yếu ở Hà Nội (gần 13.000 hộ). Cơ quan chức năng đã thu hồi hơn 1.200ha (đạt 86,5%).

So với nghị quyết của Quốc hội, tổng diện tích thu hồi thực tế triển khai tăng 56ha. Đáng chú ý, tổng mức đầu tư toàn bộ dự án cũng tăng.

Chính phủ cho hay, theo báo cáo của các địa phương, quá trình triển khai thực tế, ước tính tổng mức đầu tư của dự án sẽ tăng thêm khoảng 2.881 tỷ đồng so với sơ bộ tổng mức đầu tư theo nghị quyết của Quốc hội. “Nguyên nhân chủ yếu do áp dụng đơn giá bồi thường đất ở tính theo giá thị trường”, Chính phủ nêu.

Theo quy định của pháp luật về đầu tư công, khi tăng tổng mức đầu tư phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư.

“Khi tổng mức đầu tư của dự án vượt sơ bộ tổng mức đầu tư theo chủ trương được Quốc hội phê duyệt, UBND TP Hà Nội sẽ chủ trì, tổng hợp hồ sơ và thực hiện các thủ tục theo quy định, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án”, theo báo cáo.

86,5% diện tích đất đã giải phóng thuộc phạm vi đất nông nghiệp. Phần còn lại chủ yếu là đất ở của các hộ gia đình, đất liên quan đến tín ngưỡng… nên khó khăn trong vận động người dân bàn giao. “Tỷ lệ mặt bằng đã bàn giao khá lớn, tuy nhiên còn có hiện tượng xôi đỗ, khó khăn trong triển khai thi công đồng loạt”, Chính phủ nhận định.

Khó khăn nữa là vật liệu đắp nền. Nhu cầu vật liệu xây dựng dự kiến của toàn bộ dự án trên địa bàn Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh là 9,6 triệu m³ đất đắp; 7,5 triệu m³ cát đắp, cát xử lý nền đất yếu.

Tính riêng nhu cầu vật liệu phục vụ dự án thành phần 2.1 (xây dựng đường song hành) và dự án thành phần 3 (xây dựng cao tốc) trên địa phận Hà Nội khoảng 1,8 triệu m³ đất đắp và 5,5 triệu m³ cát. Chủ đầu tư đã khảo sát 49 mỏ đất, cát tại một số tỉnh, thành với tổng trữ lượng hơn 130 triệu m³. Nhưng những mỏ gần thì chưa thể khai thác do chưa có giấy phép, hoặc sắp đấu giá để khai thác.

Cơ chế đặc thù rút ngắn thời gian thực hiện 1,5-2 năm

Với Dự án Vành đai 3 TP HCM, Chính phủ cho biết, đến cuối tháng 2, toàn bộ 8 dự án thành phần đã hoàn thành phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi, với tổng mức đầu tư khoảng 68.728 tỷ đồng.

“Các dự án thành phần đều không tăng tổng mức đầu tư so với sơ bộ tổng mức đầu tư được duyệt, trong đó dự án thành phần 2 giảm 6.635 tỷ đồng, dự án thành phần 4 giảm 15 tỷ đồng”, báo cáo nêu rõ.

Dự án Vành đai 3 TP HCM giảm vốn đầu tư. Ảnh nguồn: BQL

Nhu cầu sử dụng đất của Dự án Vành đai 3 TP HCM khoảng 654ha đất với khoảng 1.355 hộ dân bị ảnh hưởng. Các cơ quan đã thu hồi khoảng 535ha (đạt 82%), diện tích còn lại phấn đấu bàn giao trước ngày 31/12.

“Công tác lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật, dự toán, lựa chọn Nhà thầu, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và khởi công các dự án thành phần theo cơ chế đặc thù đã rút ngắn thời gian thực hiện 1,5-2 năm so với các dự án xây dựng đường cao tốc giai đoạn trước đây”, Chính phủ khẳng định, dự án triển khai đúng quy định, công việc bám sát các mốc tiến độ yêu cầu.

Nêu khó khăn, Chính phủ nhận định, nguồn cung vật liệu cát có nguy cơ “thiếu hụt” khi thời gian tới các dự án cao tốc đồng loạt triển khai. Theo báo cáo từ các chủ đầu tư dự án thành phần, nhu cầu vật liệu cát đắp nền của dự án khoảng 7,2 triệu m³, cát xây dựng khoảng 1,5 triệu m³. Nhưng TP HCM khảo sát nguồn vật liệu đáp ứng khoảng 5,8 triệu m³ cát đắp nền và khoảng 1,1 triệu m³ cát xây dựng.

Trước điều này, Chính phủ cho biết đã quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung tối đa để giải quyết và nghiên cứu sử dụng nguồn vật liệu thay thế. Đồng thời đề nghị Quốc hội giải quyết các khó khăn về nguồn cung cấp vật liệu, đặc biệt là cát đắp để đáp ứng khối lượng, tiến độ thi công.

Riêng, Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô, Chính phủ kiến nghị cho phép kéo dài thời gian thực hiện cơ chế giao mỏ cho nhà thầu khai thác, quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị quyết 43 ngày 11/1/2022, nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn vật liệu xây dựng thực hiện các dự án đường bộ cao tốc quan trọng quốc gia.