Theo Kết luận thanh tra số 546/KL-TTr của Thanh tra tỉnh Bắc Giang, nguồn vốn chi cho đầu tư xây dựng cơ bản của huyện Yên Thế chủ yếu từ thu đấu giá quyền sử dụng đất, việc huy động các nguồn vốn khác còn hạn chế. Đến ngày 31/12/2020, nợ đọng vốn đầu tư tại huyện là 6.891 triệu đồng, trong đó: Ngân sách huyện 375 triệu đồng; ngân sách xã 5.886 triệu đồng; vốn khác 631 triệu đồng. Số nợ trên chủ yếu là các dự án khởi công mới năm 2020, các dự án chuyển tiếp đang thi công và được bố trí trong kế hoạch đầu tư công năm 2021 để thanh toán.

Trong các năm 2017- 2020, cơ quan chuyên môn đã tiếp nhận và hoàn thành việc thẩm định báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công - dự toán đối với 474 công trình, qua thẩm định đã giảm trừ 10.842 triệu đồng so với đề nghị của chủ đầu tư. Cụ thể: Năm 2017, 81 công trình giảm trừ 2.537 triệu đồng; năm 2018, 102 công trình giảm trừ 3.402 triệu đồng; năm 2019, 142 công trình giảm trừ 2.760 triệu đồng; năm 2020, 149 công trình giảm trừ 2.143 triệu đồng. UBND huyện quan tâm chỉ đạo, thực hiện cơ bản đảm bảo quy trình về thời gian, việc giao nhận hồ sơ và chất lượng thẩm tra, thẩm định dự án.

Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra trực tiếp đối với 32 công trình, dự án do UBND huyện quyết định đầu tư và giao cho Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện, Phòng Kinh tế Hạ tầng làm chủ đầu tư, với giá trị trúng thầu 74.821 triệu đồng. Qua đó, cơ quan thanh tra phát hiện nhiều hạn chế, khuyết điểm.

Một số công trình, dự án đầu tư được chủ đầu tư phê duyệt còn thiếu chi tiết. Các công trình có đào, đắp đất đã lựa chọn đào đắp bằng thủ công, làm tăng giá trị công trình so với đào đắp bằng máy. Cơ quan thanh tra còn phát hiện có tình trạng áp dụng sai định mức xây dựng và tính sai khối lượng xây lắp...

Ngoài ra, một số công trình còn tồn tại như nhật ký thi công ghi chép sơ sài, thiếu tài liệu chứng minh nguồn gốc xuất xứ vật tư đã sử dụng tại công trình.

Sau khi các công trình hoàn thành, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan đã làm thủ tục nghiệm thu bàn giao, đưa công trình vào sử dụng. Tuy nhiên, qua kiểm tra thấy hồ sơ hoàn công tại một số công trình còn có sai sót.

Kết quả thanh tra 32 công trình, dự án có sai phạm về kinh tế với số tiền là 271.958.000 đồng, trong đó: Nghiệm thu sai khối lượng 218.914.000 đồng; áp dụng sai đơn giá, định mức 53.044.000 đồng.

Cơ quan thanh tra đã kiến nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước số tiền 130.692.000 đồng, giảm trừ khi phê duyệt quyết toán, số tiền 141.266.000 đồng.

Tại các xã, thị trấn, Thanh tra tỉnh đã tiến hành thanh tra tại 7 xã, thị trấn gồm 115 công trình, với giá trị trúng thầu 86.189 triệu đồng. Qua thanh tra cho thấy, các công trình được thanh tra hầu hết đều áp dụng đầu tư theo cơ chế đặc thù quy định tại Nghị định số 161/2016/NĐ-CP ngày 2/12/2016 của Chính phủ, chỉ tính nguyên vật liệu, nhân công, máy thi công và áp dụng các thiết kế mẫu, thiết kế điển hình để thực hiện gồm công trình nhà văn hóa thôn, bản và đường giao thông nông thôn.

Ngoài những hạn chế, khuyết điểm của các công trình do cấp huyện làm chủ đầu tư, công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản tại một số xã, thị trấn còn một số hạn chế, khuyết điểm như: Việc nắm bắt quy định, chế độ chính sách trong quản lý đầu tư xây dựng của các chủ đầu tư còn hạn chế, nên quá trình thi công, thanh toán gặp nhiều khó khăn; nợ đọng đầu tư xây dựng cơ bản nhiều; còn chậm phê duyệt quyết toán theo quy định. Việc áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình, nên một số nội dung hạng mục công việc ở hầu hết các công trình được thanh tra có sai phạm giống nhau.

Qua thanh tra các công trình, dự án, cơ quan thanh tra đã phát hiện sai phạm về kinh tế với tổng số tiền 468.158.000 đồng; trong đó: Nghiệm thu sai khối lượng 393.874.000 đồng; áp dụng định mức, đơn giá 68.186.000 đồng; sai khác 6.098.000 đồng.

Cơ quan thanh tra kiến nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước với số tiền 169.909.000 đồng, giảm trừ khi quyết toán với số tiền 298.249.000 đồng.

Bên cạnh đó, một số nhà thầu chấp hành chưa tốt, chưa xuất hóa đơn giá trị gia tăng cho chủ đầu tư khi công trình đã nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng, vi phạm khoản 5, Điều 8 Thông tư số 219/2013/TT- BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính, với tổng số tiền thuế giá trị gia tăng phải nộp là 46.680.000 đồng.

Hoàng Long