Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 205-QĐ/TW về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền.

Trao đổi với báo chí, ông Hà Đăng, nguyên Tổng biên tập Báo Nhân Dân, nguyên Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo Trung ương) nhấn mạnh, việc ban hành Quy định 205 nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân.

“Việc này nhằm đảm bảo công tác cán bộ, lựa chọn cán bộ có đức, có tài, kiên quyết loại bỏ những người có biểu hiện chạy chức, chạy quyền, cơ hội chính trị”, ông Hà Đăng nói và nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém”.

Không phải giới thiệu cán bộ, tập thể thông qua là xong

Theo ông Hà Đăng, trước đây, khi giới thiệu cán bộ, chúng ta thường nhân danh qua tập thể để thông qua, đến khi xảy ra vấn đề gì thì không ai chịu trách nhiệm cả. Đến nay, nếu giới thiệu những người không đủ tiêu chuẩn để giữ những cương vị trong Đảng, trong tổ chức thì phải chịu trách nhiệm.

“Giờ chúng ta truy tìm ra nguồn gốc những người liên đới, chứ không phải giới thiệu cán bộ, tập thể thông qua là xong, không phải chịu trách nhiệm gì”, ông Hà Đăng bày tỏ.

Điểm đáng chú ý trong Quy định 205, Bộ Chính trị quy định rõ các hành vi nghiêm cấm để kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ. Trong đó, nghiêm cấm “để người khác, nhất là vợ, chồng, bố, mẹ, con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể, anh chị em ruột lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của mình để thao túng, can thiệp công tác cán bộ".

Nhận định, quy định này là điều mới, bổ sung thêm những quy định khác của Đảng, Nguyên Tổng biên tập Báo Nhân Dân cho hay, bản thân ông cũng biết có trường hợp người thân của những lãnh đạo, cán bộ cấp cao nhận quà để can thiệp vào công tác cán bộ hay đề nghị người này, người kia để thoả mãn yêu cầu chạy chức chạy, quyền của người khác.

Vì vậy, theo ông, vấn đề quan trọng là làm sao để ngăn chặn điều đó. “Tôi cho rằng để ngăn chặn được chuyện người thân nhận quà để thao túng, can thiệp công tác cán bộ thì trước hết, người cán bộ, lãnh đạo phải liêm chính, “chí công, vô tư”, tuân thủ pháp luật, rèn luyện đạo đức của bản thân, cũng như tuyên truyền quán triệt với người thân thấy rõ việc nhận quà tặng kiểu đó chính là bất hợp pháp, bất liêm, bất chính”, ông Hà Đăng nêu.

 

Từ chối đề cử nếu tự thấy không đủ tiêu chuẩn

Theo Quy định, từng nhân sự phải báo cáo kịp thời, đầy đủ, chính xác, rõ ràng hồ sơ lý lịch đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức và kê khai trung thực tài sản, thu nhập theo quy định.

Tự giác không ứng cử, không nhận đề cử, quy hoạch, bổ nhiệm, phong, thăng cấp bậc hàm, khen thưởng, chế độ, chính sách nếu bản thân thấy không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, phẩm chất, uy tín, năng lực, sức khoẻ.

Nghiêm cấm việc trực tiếp hoặc thông qua người khác, phương tiện truyền thông đại chúng, mạng xã hội để phát tán thông tin không đúng sự thật, tố cáo sai sự thật nhằm đề cao bản thân, hạ thấp uy tín người khác trong công tác cán bộ.

Quy định cũng nêu rõ yêu cầu đối vớicán bộ tham mưu, đề xuất về công tác cán bộ, trong đó ngoài việc thực hiên đúng các quy định hiện hành sẽ phải chịutrách nhiệm về đề xuất của mình và tính chính xác, kịp thời của hồ sơ nhân sự. Báo cáo bằng văn bản với cấp có thẩm quyền về nhân sự và phương án nhân sự thuộc địa bàn được phân công theo dõi.

Cùng với đó, phảikịp thời phát hiện, báo cáo bằng văn bản với cấp có thẩm quyền những dấu hiệu tiêu cực, sai phạm trong công tác cán bộ ở địa bàn, lĩnh vực được phân công theo dõi và kiến nghị việc xử lý. Tuyệt đối không được nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà, kéo dài thời gian, đặt điều kiện đối với nhân sự và cơ quan trình nhân sự.
Đi cùng với đó, là phát huy vai trò “tai mắt” của nhân dân để nhân dân kiểm soát, phát hiện những trường hợp nhận quà, can thiệp vào công tác cán bộ. “Trường hợp phát hiện sai phạm phải kiên quyết xử lý nghiêm”, ông Hà Đăng nói và nhấn mạnh một lần nữa, công tác cán bộ vô cùng quan trọng vì cán bộ là gốc của mọi vấn đề.

 

6 hành vi chạy chức, chạy quyền, 8 hành vi bao che, tiếp tay

Quy định 205 đã nêu rõ 6 hành vi chạy chức, chạy quyền. Đầu tiên, là tiếp cận, thiết lập quan hệ, hối lộ, mua chuộc người có trách nhiệm, chức vụ, quyền hạn hoặc người có liên quan nhằm mục đích có được vị trí, chức vụ, quyền lợi.

Hành vi chạy chức, chạy quyền cũng được thể hiện ở việc tranh thủ mọi lúc, mọi nơi, nhất là các dịp lễ tết, sinh nhật và các cơ hội khác, sử dụng danh nghĩa tình cảm cá nhân hoặc danh nghĩa tổ chức, cơ quan, đơn vị, cá nhân khác để tặng quà, tiền, bất động sản; sắp xếp các hoạt động vui chơi, giải trí cho cán bộ lãnh đạo, người có thẩm quyền hoặc người có liên quan nhằm mục đích được sự ủng hộ, tín nhiệm, được vị trí, chức vụ, quyền lợi.

Người chạy chức, chạy quyền còn có thể lợi dụng việc nắm được thông tin nội bộ hoặc thông tin bất lợi của tổ chức, cá nhân để đặt điều kiện, gây sức ép đối với người có thẩm quyền, trách nhiệm trong việc giới thiệu, đề cử, bổ nhiệm mình.

Hành vi chạy chức, chạy quyền khác được chỉ ra là dùng lý lịch, xuất thân gia đình, thành tích công tác của bản thân để mặc cả, cài đặt điều kiện, đòi hỏi vô lý đối với tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm nhằm có được vị trí, chức vụ, quyền lợi...

Quy định cũng nêu 8 nhóm hành vi bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền, bao gồm: Biết nhân sự có hành vi chạy chức, chạy quyền nhưng che giấu, thoả hiệp, không xử lý hoặc không báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý; lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc dùng uy tín, ảnh hưởng của bản thân và gia đình gợi ý, tác động, gây áp lực để người khác quyết định hoặc tham mưu, đề xuất, nhận xét, đánh giá, biểu quyết, bỏ phiếu giới thiệu nhân sự theo ý mình.

Hành vi bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền còn thể hiện ở việc xác nhận, chứng thực, nhận xét, đánh giá không đúng sự thật hoặc làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ nhân sự, kết quả bầu cử, lấy phiếu giới thiệu, phiếu tín nhiệm, thi tuyển nhằm có lợi cho nhân sự hoặc để đạt mục đích cá nhân; trì hoãn, không thực hiện khi thấy bất lợi hoặc chọn thời điểm có lợi đối với nhân sự theo ý mình để thực hiện quy trình công tác cán bộ...

Cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức chạy chức, chạy quyền hoặc bao che, tiếp tay sẽ bị kỷ luật theo quy định hiện hành. Các trường hợp khiển trách, cảnh cáo hoặc cách chức thì bị đưa ra khỏi quy hoạch cán bộ với thời hạn lần lượt là 18 tháng, 30 tháng và 60 tháng; không bố trí làm công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra. Trường hợp bị khai trừ ra khỏi Đảng thì xem xét buộc thôi việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động.

“Các hành vi chạy chức, chạy quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền liên quan đến việc đưa, nhận hối lộ hoặc các hành vi vi phạm khác đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải chuyển hồ sơ sang cơ quan chức năng để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật; nghiêm cấm giữ lại để xử lý hành chính”, Quy định nêu rõ.

Hương Giang