“Chia lửa” với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trong phiên chất vấn chiều 4/6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
Thị trường đất hiếm hết sức phức tạp
Về vật liệu xây dựng, theo Phó Thủ tướng, trước đây phân cấp cho địa phương nhưng vướng mắc về quy trình thủ tục làm chậm trễ, kéo dài thời gian.
Ông cũng thông tin vật liệu xây dựng thông thường thuộc nhóm đơn giản hóa thủ tục. Quốc hội cũng đã ban hành các nghị quyết cho phép cơ chế đặc thù như gia hạn, nâng công suất, đơn giản thủ tục cấp phép cho các mỏ khai thác….
Việc này, theo Phó Thủ tướng, đang được triển khai tốt.
Với các vùng khó khăn về nguyên vật liệu như đồng bằng sông Cửu Long, ông Hà cho biết, Thủ tướng đã 2 lần xuống làm việc, các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cũng làm việc nhiều lần.
Các giải pháp khắc phục cũng được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, trong đó có việc sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp. Ông lưu ý việc đánh giá, nghiên cứu thử nghiệm từng khu vực là hết sức cần thiết.
Qua đánh giá sơ bộ, Phó Thủ tướng cho biết ở Tiền Giang, Bến Tre đã có 45 triệu tấn cát biển nên khu vực này hoàn toàn tự chủ được việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc.
Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo bổ sung các nguồn cát, trong đó có việc nghiên cứu và sử dụng đá xay, nhập vật liệu cát từ nước bạn Campuchia.
“Với nhiều giải pháp đồng bộ, thời gian tới, vấn đề nguyên vật liệu cát cho các dự án sẽ được giải quyết tốt”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các dự án cao tốc thì tư vấn thiết kế gắn với nhu cầu vật liệu san lấp các loại để đưa vào dự án nghiên cứu khả thi.
Về vấn đề đất hiếm, Phó Thủ tướng cho biết, theo đánh giá Cục Địa chất Mỹ thì Việt Nam có tổng lượng đất hiếm chiếm 18% trên thế giới, với 2 loại đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ.
“Thị trường đất hiếm hiện nay tăng 4%/năm từ 2014 đến nay do các nhu cầu về sản xuất pin, nam châm… Nhưng, thị trường đất hiếm cũng hết sức phức tạp, chủ yếu do các nước lớn điều hành thị trường, đặc biệt là Trung Quốc chiếm giữ trên 90%”, theo Phó Thủ tướng.
Ông cho biết Chính phủ đã chỉ đạo có dự án điều tra, đánh giá toàn bộ trữ lượng và thành phần các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào thị trường để khai thác đáp ứng về công nghệ thay vì xuất khẩu thô.
Biến rác thành năng lượng
Phó Thủ tướng cũng dành thời gian nói về vấn đề môi trường. Theo ông, Luật Bảo vệ Môi trường đã quy định rất toàn diện, đầy đủ và cụ thể.
“Từ 1/1/2025, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức toàn dân và trách nhiệm của cơ quan quản lý, đặc biệt của các địa phương, trong đó xác định chuyển rác thành tài nguyên và kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác”, ông Hà nhấn mạnh.
Theo ông, phân loại rác, tái sử dụng rác, biến rác thành năng lượng là giải pháp. Các luật có liên quan như Luật Đất đai cũng coi đây là dịch vụ công của Nhà nước, nên vấn đề, theo ông Hà, là chọn được nhà đầu tư và công nghệ.
“Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành đơn giá, định mức và chúng ta hoàn toàn thể lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này”, ông Hà nói.
Điều được Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý là tuyên truyền tới từng người dân để rác tại nguồn được phân loại ngay từ đầu, giúp khâu xử lý đơn giản hơn.
Liên quan chất thải y tế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh quy định về thu gom, vận chuyển, xử lý đã quy định cho chính quyền cấp tỉnh nên cần tăng cường kiểm tra, giám sát để thực hiện tốt.
Ông nhấn mạnh chủ trương “không khuyến khích đốt” và “không khuyến khích các cơ sở nhỏ xử lý tại chỗ mà chỉ xử lý sơ bộ, sau đó chuyển đến nơi xử lý tập trung”.