Chính phủ đã gửi Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo thực hiện một số nghị quyết giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ.
Theo đó, trong lĩnh vực ngân hàng, Chính phủ cho biết đến nay Ngân hàng Nhà nước đã trình và được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt.
4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt này, gồm: Ngân hàng Xây dựng (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (OceanBank), Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GP Bank) và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đông Á (DongABank).
Trước đó, vào năm 2015, trong quá trình cơ cấu hệ thống ngân hàng, 3 ngân hàng (CBBank, OceanBank, GPBank) bị mua lại với giá 0 đồng. Cùng năm này, DongABank bị kiểm soát đặc biệt.
Các bên liên quan đang thực hiện tiếp các nội dung tiếp theo sau khi chủ trương được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Sau đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ trình Chính phủ phê duyệt phương án cơ cấu lại các ngân hàng này.
Với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) - ngân hàng được đặt vào diện kiểm soát đặc biệt từ tháng 10/2022, báo cáo cho biết, chủ trương cơ cấu lại ngân hàng này đã được Ngân hàng Nhà nước trình Chính phủ xem xét, quyết định.
Chủ trương này được đưa ra trên cơ sở báo cáo đánh giá tổng thể thực trạng, đề xuất chủ trương cơ cấu lại của chính ngân hàng và Ban Kiểm soát đặc biệt SCB.
Cũng liên quan đến SCB, tại Nghị quyết 144 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 mới đây, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, trong đó phải có báo cáo cấp có thẩm quyền về phương án xử lý Ngân hàng SCB trong tháng 9 này, không để chậm trễ hơn nữa.
Vẫn theo báo cáo của Chính phủ, các tổ chức tín dụng phi ngân hàng cũng đang tích cực thực hiện phương án cơ cấu lại đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Trong đó, một số tổ chức tín dụng phi ngân hàng yếu kém đang được Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu chủ trương, định hướng cơ cấu lại, để xây dựng phương án, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Thẩm tra nội dung này, cơ quan thẩm tra của Quốc hội nhìn nhận, việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng đủ điều kiện nhận chuyển giao bắt buộc (năng lực tài chính, quản trị, kinh nghiệm cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém) kéo dài, khó khăn do phụ thuộc lớn vào việc tự nguyện tham gia của các ngân hàng.
Mặt khác, các ngân hàng cũng cần thời gian để thuyết phục cổ đông, nhất là cổ đông chiến lược, nước ngoài đồng thuận tham gia nhận chuyển giao bắt buộc.
“Cơ chế, nguồn lực tài chính để xử lý tổ chức tín dụng yếu kém còn nhiều bất cập, vướng mắc, thủ tục kéo dài”, báo cáo thẩm tra nêu.
Về xử lý nợ xấu, theo cơ quan thẩm tra, quá trình này vừa qua đã tích cực. Đến cuối tháng 5, toàn hệ thống ngân hàng đã xử lý hơn 1,64 triệu tỷ đồng nợ xấu, trong đó 74,5% là do các tổ chức tín dụng tự xử lý. Còn nợ bán cho Công ty TNHH Một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) và các tổ chức khác khoảng 25,5%.
Riêng 5 tháng đầu năm 2023, khoảng 75.000 tỷ đồng nợ xấu được các nhà băng xử lý, tăng 8,4% so với cùng kỳ 2022.
Dù vậy, cơ quan thẩm tra lưu ý, hiện còn thiếu các cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước tham gia xử lý tài sản bảo đảm và mua bán nợ xấu.