Thực hiện quy định của Luật Tiếp công dân năm 2013, các địa phương, đơn vị trong tỉnh tiếp tục rà soát, kiện toàn ban (bộ phận) tiếp công dân và bổ sung, hoàn thiện các nội quy, quy chế tiếp công dân theo quy định mới của pháp luật; việc đối thoại với nhân dân được các địa phương, đơn vị đặc biệt quan tâm.
Trong quý I năm 2024, toàn tỉnh Lào Cai đã đón tiếp 532 lượt công dân (giảm 0,37% so với cùng kỳ năm 2023) với 616 người (giảm 8,47% so với cùng kỳ năm 2023), có 514 vụ việc kiến nghị, phản ánh, khiếu nại tố cáo (trong đó có 394 vụ việc tiếp lần đầu và 120 vụ việc tiếp nhiều lần).
Có 22 đoàn đông người (tăng 120% so với cùng kỳ năm 2023) với 59 người giảm 45,87%. Số lượt tiếp thường xuyên là 335 lượt với 365 người, tiếp định kỳ và đột xuất của thủ trưởng là 197 lượt với 251 người (thủ trưởng tiếp 143 lượt với 161 người; thủ trưởng ủy quyền tiếp 54 lượt với 90 người).
Trong quý I năm 2024, tình hình công dân khiếu nại tố cáo, kiến nghị phản ánh trên phạm vi toàn tỉnh diễn biến giảm (giảm 1,7%) hơn so với cùng kỳ năm 2023.
Các nội dung khiếu nại tố cáo, khiến nghị, phản ánh chủ yếu về lĩnh vực đất đai, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại các dự án trong tỉnh và đã được tập trung chỉ đạo giải quyết, đảm bảo quy định. Đối với vụ việc kéo dài, một số vụ việc phát sinh từ các năm trước đã được giải quyết và kiểm tra, rà soát lại nhiều lần nhưng công dân vẫn không nhất trí, tiếp tục gửi đơn đến các cơ quan ở Trung ương và tỉnh để đề nghị xem xét lại.
Nhiều vụ việc công dân có đơn kiến nghị hoặc khiếu nại nhưng cơ quan hành chính nhà nước giải quyết không được đảm bảo quyền lợi nên công dân đã chuyển sang tố cáo; một số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương đã được UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết, tuy nhiên các địa phương thực hiện các công việc hành chính kéo dài, nên công dân vẫn đến Trụ sở Tiếp công dân tỉnh để kiến nghị, phản ánh.
Nói về nguyên nhân của tình hình khiếu nại, tố cáo còn diễn biến phức tạp, UBND tỉnh Lào Cai cho biết là do: Hệ thống pháp luật, chế độ chính sách quy định còn có bất cập, thiếu đồng bộ trên nhiều lĩnh vực, nhất là là các lĩnh vực gắn mật thiết với đời sống người dân; đặc biệt, đang tồn tại hiện tượng một nhiệm vụ phát sinh liên quan đến nhiều ngành, thì mỗi ngành lại có quy định một khác, khó thực hiện, hoặc một vụ việc phát sinh, nhưng ở các ngành luật khác nhau thì quy định khác nhau, khó áp dụng. Cơ chế quản lý trên một số lĩnh vực cũng có những tồn tại, hạn chế. Một số vụ việc khiếu kiện liên quan đến các hoạt động quản lý trước đây, do lịch sử để lại rất khó giải quyết; một số vụ việc phức tạp phải xin ý kiến của các cấp, các ngành dẫn đến kéo dài thời gian giải quyết.
Quá trình giải quyết các vụ việc cụ thể, nhận thức áp dụng pháp luật đôi khi chưa đồng nhất, trong đó có cả pháp luật về khiếu nại tố cáo; khi tham vấn ý kiến các cơ quan chuyên môn, thì việc trả lời rất chung chung, khó thực hiện.
Cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, việc triển khai các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh tiếp tục diễn ra mạnh mẽ, theo đó việc thu hồi đất thực hiện dự án và quỹ đất nông nghiệp bị thu hẹp... phát sinh nhiều thắc mắc, khiếu nại.
Năng lực, trình độ chuyên môn của một số cán bộ, công chức thực hiện công tác giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo còn hạn chế, trách nhiệm chưa cao làm ảnh hưởng đến thời gian và chất lượng giải quyết công việc.
Cũng trong quý vừa qua, toàn tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận 865 đơn (kỳ trước chuyển sang: 217 đơn; tiếp nhận trong kỳ: 648 đơn) giảm 1,7% so với cùng kỳ năm 2023. Hoàn thành quy trình xử lý 846 đơn/865 đơn. Qua xử lý xác định có 796 đơn với 789 vụ việc đủ điều kiện xử lý giảm 5,58% so với cùng kỳ năm 2023.
Trong số 796 đơn đủ điều kiện xử lý, có 36 đơn khiếu nại, 40 đơn tố cáo và 720 đơn kiến nghị, phản ánh với 396 đơn đã được giải quyết và 400 đơn chưa giải quyết; có 633 đơn thuộc thẩm quyền và 163 đơn không thuộc thẩm quyền.
Theo đánh giá của UBND tỉnh Lào Cai, công tác giải quyết tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh đã được các cấp, ngành quan tâm thực hiện. Hầu hết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân đã được cơ quan có thẩm quyền thụ lý giải quyết theo đúng quy định pháp luật, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Công tác đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại đã được người giải quyết khiếu nại thực hiện nghiêm túc theo quy định của Luật Khiếu nại.
Trong thời gian tới, công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo được UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục được chú trọng thực hiện. Quan tâm giải quyết kịp thời, đúng pháp luật những vụ việc khiếu nại, tố cáo ngay từ khi phát sinh, nhất là những vụ khiếu kiện đông người liên quan đến đất đai, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng…