Theo hồ sơ vụ việc, phần đất ông Đồng khiếu nại có diện tích 72.508,2 m2 thuộc diện tích 4.166,1461 ha đất của Công ty TNHH MTV Mía đường Tây Ninh (Công ty Mía đường) được UBND tỉnh Tây Ninh cho thuê, để quản lý, sử dụng vào các mục đích nông nghiệp, phi nông nghiệp, nông nghiệp khác tại các xã Tân Hưng, Tân Phú, Tân Hội, Tân Hà, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh. Thời hạn thuê đất là 50 năm, kể từ ngày 1/7/2004 đến ngày 1/7/2054.
Tháng 3/2013, Công ty Mía đường với ông Đào Văn Đồng ký Hợp đồng giao khoán với diện tích 67.575 m2, đất trồng cây hàng năm (mía, sắn), thời hạn sử dụng đất nhận khoán là 8 năm (từ năm 2013 đến hết năm 2021).
Tháng 12/2015, UBND tỉnh Tây Ninh có Quyết định số 2843 phê duyệt phương án sử dụng đất của Công ty Mía đường, với nội dung: Thu hồi 3.808,1020 ha đất của Công ty Mía đường bàn giao về địa phương quản lý, giao Sở TN&MT lập phương án sử dụng quỹ đất bàn giao về địa phương quản lý, trình UBND tỉnh phê duyệt theo quy định.
Tháng 6/2018, UBND tỉnh Tây Ninh có Quyết định số 1486 thu hồi 34.036.394,38 m2 đất của Công ty Mía đường được UBND tỉnh cho thuê đất và Quyết định số 1487 giao 34.036.394,38 m2 đất cho UBND huyện Tân Châu để tổ chức thực hiện phương án sử dụng quỹ đất bàn giao về địa phương quản lý được phê duyệt (trong đó có diện tích của ông Đồng nhận giao khoán).
Ngày 1/7/2021, UBND huyện Tân Châu có Quyết định số 2307 phê duyệt phương án sử dụng đất thuộc quỹ đất Công ty Mía đường giao về địa phương quản lý tại xã Tân Phú. Theo phương án sử dụng đất được duyệt, ông Đồng thuộc trường hợp đủ điều kiện được tiếp tục thuê đất với diện tích 3 ha, phần diện tích ngoài 3 ha theo Hợp đồng số 312 và phần thừa còn lại thì UBND huyện thu hồi đất.
Sau đó, UBND huyện Tân Châu có Quyết định số 1269 cho ông Đào Văn Đồng thuê diện tích 3 ha đất thuộc thửa đất số 34, tờ bản đồ số 13, xã Tân Phú để trồng cây hàng năm khác, trả tiền thuê đất hàng năm, thời hạn thuê đất 5 năm (kể từ ngày 6/4/2022 đến ngày 6/4/2027). Đồng thời, UBND huyện Tân Châu có Thông báo số 111/TB-UBND, với nội dung: Thu hồi diện tích 37.737,3 m2 đất (phần diện tích đất ngoài 3 ha được thuê), gồm thửa số 52, tờ bản đồ số 14, diện tích 4.541,3 m2 và một phần thửa số 22, tờ bản đồ số 13, diện tích 33.196 m2 do ông Đồng thuê đất của Công ty Mía đường do không đủ điều kiện tiếp tục thuê đất theo phương án sử dụng đất được phê duyệt.
“Trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, ông Đồng thực hiện việc tháo dỡ, di dời các công trình, thu dọn toàn bộ tài sản, cây trồng, hoa màu bàn giao đất cho UBND huyện Tân Châu quản lý. Nếu hết thời hạn nêu trên ông Đồng không chấp hành, UBND huyện Tân Châu sẽ tiến hành xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai theo đúng quy định” - văn bản nêu.
Chính quyền sở tại đã nhiều lần làm việc với ông Đồng, nhưng ông Đồng không đồng ý giao lại đất, xin tiếp tục được thuê đất khi nào có dự án đầu tư sẽ giao lại đất.
UBND xã Tân Phú có Biên bản vi phạm hành chính số 05 về lĩnh vực đất đai, với nội dung: Vào lúc 14 giờ 50 phút ngày 4/5/2023, ông Đào Văn Đồng đã có hành vi vi phạm chiếm đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn do UBND huyện Tân Châu quản lý với diện tích 72.508,2 m2 thuộc các thửa đất số 149, tờ bản đồ địa chính số 01, thửa đất số 52, tờ bản đồ địa chính số 14 và thửa đất số 33, tờ bản đồ địa chính số 13, xã Tân Phú. Ông Đồng có tham gia buổi làm việc, nhưng không ký biên bản và không nhận biên bản vi phạm hành chính.
Ngày 24/5/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh có Quyết định số 1153 về xử phạt vi phạm hành chính với ông Đồng với mức phạt tiền 85 triệu đồng. Đồng thời, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và trả lại đất đã chiếm cho UBND huyện Tân Châu quản lý.
Ông Đồng không đồng ý với quyết định xử phạt nêu trên nên đã có đơn khiếu nại.
Quá trình giải quyết khiếu nại của ông Đồng: Ngày 29/8/2023, Chủ UBND tỉnh Tây Ninh ban hành Quyết định số 1781/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của ông Đào Văn Đồng, với nội dung: Giữ nguyên Quyết định số 1153 về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với ông Đào Văn Đồng.
Không đồng ý với quyết định giải quyết nêu trên, ông Đồng đã khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ TN&MT, yêu cầu hủy Quyết định số 1153/ về việc xử phạt vi phạm hành chính và Quyết định số 1781 Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh về việc giải quyết khiếu nại của ông.
Theo kết luận của Bộ TN&MT, ông Đồng nhận giao khoán hơn 62.500m2 đất với Công ty Mía đường Tây Ninh vào năm 2013, hết hạn hợp đồng cuối năm 2021.
Ông Đồng trực tiếp ký hợp đồng với Công ty Mía đường và đang trực tiếp sản xuất trên đất, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính.
Tuy nhiên, theo phương án sử dụng đất được UBND tỉnh Tây Ninh phê duyệt năm 2018, ông Đồng thuộc đối tượng đủ điều kiện được tiếp tục thuê đất (không quá 3ha).
Tháng 4/2022, UBND huyện Tân Châu có quyết định cho ông Đồng thuê đất với diện tích 3ha; phần còn lại hơn 32.500m2 vượt hạn mức (3ha) nên không đủ điều kiện tiếp tục cho thuê.
Ngoài ra, phần diện tích gần 40.000m2 nhận chuyển nhượng đất giao khoán của một người dân trên địa bàn, ông Đồng không trực tiếp ký hợp đồng với Công ty Mía đường nên không đủ điều kiện tiếp tục được thuê đất theo quy định.
Huyện Tân Châu đã có các thông báo đề nghị trả lại hơn 72.500m2 đất (gồm trên 32.508m2 và 40.000m2 đất nêu trên) cho UBND huyện quản lý nhưng ông Đồng không trả, tiếp tục chiếm sử dụng.
Bộ TN&MT kết luận đó là hành vi chiếm đất theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 3, điểm đ khoản 2 Điều 14 Nghị định số 91/2019 của Chính phủ. Việc Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 1153/2023 với ông Đào Văn Đồng là đúng.
Bộ yêu cầu ông Đào Văn Đồng thực hiện quyết định xử phạt trên của Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh.
Trong thời hạn luật định, nếu không đồng ý với quyết định giải quyết của Bộ TN&MT, ông Đào Văn Đồng có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án theo quy định.