Theo thiết kế hồ Thường Xung cũ sẽ được nâng cấp, cải tạo từ diện tích 64ha lên 170ha, đảm bảo cung cấp nước tưới cho trên 800ha đất canh tác và nước sinh hoạt cho nhân dân các xã Cúc Phương, Văn Phương, Văn Phú, Thượng Hòa, Thanh Lạc; đồng thời góp phần làm chậm và giảm bớt lũ cho sông Hoàng Long; kết hợp phát triển du lịch, cải thiện điều kiện giao thông nông thôn cho khu vực miền núi, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân trong vùng.

Ngày 9/5/2012, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành Kết luận số 1121 về thanh tra công tác quản lý đầu tư xây dựng một số D.A đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2005 - 2011, trong đó có hồ Thường Xung, liệt kê 10 D.A có tổng mức đầu tư trên 100 tỷ đồng và 4 D.A về xây dựng, các cơ quan chức năng của tỉnh Ninh Bình đã bỏ qua nhiều qui định pháp luật.

8/10 D.A sử dụng vốn ngân sách, vốn vay và vốn tài trợ nước ngoài  không có báo cáo kết quả thẩm định. Các D.A nâng cấp đê hữu sông Hoàng Long và sông Đáy đoạn từ Bái Đính đi Kim Sơn, D.A xây dựng nâng cấp đường tỉnh ĐT 477B và cầu Trường Yên giai đoạn I là D.A nhóm B, sau điều chỉnh lên nhóm A nhưng không xin ý kiến thẩm định thiết kế cơ sở và thẩm định của bộ, ngành chuyên môn theo qui định.

Từ những sai phạm, bất cập của các D.A này, TTCP đã đề nghị UBND tỉnh Ninh Bình làm rõ trách nhiệm, xử lý hành chính lãnh đạo 4 sở và 2 huyện trực thuộc.

Ngày 2/6/2015, UBND tỉnh Ninh Bình có Báo cáo số 40 về kết quả tự rà soát các cuộc thanh tra về kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh từ ngày 1/1/2011 đến ngày 31/12/2014, trong đó có nêu việc TTCP ban hành kết luận và giao Thanh tra tỉnh đôn đốc thực hiện các kiến nghị tại Kết luận số 1121 ngày 9/5/2012 của TTCP.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Ninh Bình, D.A cải tạo nâng cấp hồ Thường Xung lập bổ sung dự toán trình cấp thẩm quyền phê duyệt là 933 triệu đồng, giảm trừ giá trị quyết toán là 2,954 tỷ đồng.

UBND tỉnh đã yêu cầu tiến hành kiểm điểm về trách nhiệm đối với 16 tập thể và 34 cá nhân theo như kết luận thanh tra của TTCP.

Không chỉ TTCP đã chỉ ra những sai phạm, thiếu sót gây thất thoát lãng phí tiền tỷ của Nhà nước tại D.A cải tạo nâng cấp hồ Thường Xung mà chính ông Nguyễn Thành Chung cũng đã phát hiện và phản ánh khiến UBND huyện Nho Quan phải thông báo giải quyết thu hồi số tiền lớn về ngân sách.

Thông báo số 82 ngày 3/6/2014 của UBND huyện Nho Quan thông báo về kết quả giải quyết đơn đề nghị phản ánh của công dân đã nêu: Việc UBND huyện Nho Quan ban hành Quyết định số 483 ngày 20/3/2013 phê duyệt dự toán bổ sung bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB) công cải tạo đất cho 4 hộ gia đình tại xã Văn Phú khi thực hiện GPMB của D.A đầu tư nâng cấp, cải tạo hồ Thường Xung với số tiền hơn 406 triệu đồng vì các hộ này không trực tiếp khai hoang, cải tạo đất đai. Qua xem xét, UBND huyện đã ban hành Quyết định số 305 ngày 25/2/2014 về việc thu hồi, hủy bỏ Quyết định số 483. Đồng thời, đã và đang chỉ đạo về xem xét xử lý trách nhiệm của các tập thể cá nhân có liên quan đến việc tham mưu giúp UBND huyện Nho Quan ban hành Quyết định số 483.

Ông Chung cho biết, đã liên hệ với 4 hộ này và cả 4 hộ đều cho biết là không hề biết gì về Quyết định 483. Họ không ký, cũng không nhận được bất cứ đồng tiền nào. 4 hộ chỉ biết việc này khi có sự đấu tranh của ông Chung.

Qua kiểm tra, rà soát lại việc tiếp công dân và làm việc trực tiếp với ông Nguyễn Thành Chung của một số cán bộ ở huyện, UBND huyện Nho Quan đã chấn chỉnh công tác tiếp dân và yêu cầu rút kinh nghiệm nghiêm túc về phương pháp làm việc với công dân để phục vụ nhân dân tốt hơn.

Theo ông Chung, những cán bộ tại huyện Nho Quan đã dùng đủ chiêu trò, dụ dỗ, thúc ép, thậm chí đe dọa trong những lần mời ông lên làm việc về những vấn đề khiếu nại đòi quyền lợi chính đáng cho mình. Những lần đó ông đều có ghi lại các bằng chứng khiến các cán bộ không thể chối cãi việc làm sai trái đó.

Một điểm nữa theo ông Chung là, hiện tại D.A hồ Thường Xung vẫn chưa thể tích nước vì vẫn còn 18 hộ dân tại xã Cúc Phương chưa nhận được đền bù để di dời. Do đó, nếu D.A tích nước thì các hộ này sẽ bị ngập bởi nước hồ.

“Sai phạm từ năm 2013, nhưng năm 2015 không được UBND tỉnh Ninh Bình đưa vào trong Báo cáo số 40 hay là UBND huyện Nho Quan giấu nhẹm chuyện này. Một câu hỏi đặt ra là: D.A vẫn chưa hoàn thành để tích nước tức là chưa thể quyết toán được, vẫn còn đó các hộ dân chưa nhận được đền bù. Bao nhiêu tiền trong D.A không về được với hồ Thường Xung?", ông Chung thắc mắc.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Nam Dũng