Khai thác cát gây sạt lở bờ sông ngay sát trung tâm hành chính xã

Ngang nhiên lộng hành

Dọc bờ sông Krông Pắk đoạn qua thôn 6B (xã Ea Ô, huyện Ea Kar), hàng loạt bến bãi chưa được cấp phép, cát được tập kết thành từng đụn lớn, trữ lượng ước tính hàng ngàn m3. Một sự hỗn độn có chủ ý của doanh nghiệp gây nên sự bức xúc cho người dân sở tại.

Dưới lòng sông, nhiều tàu sắt được hạ thủy đang hì hục bơm hút cát. 

Theo phản ánh của người dân, thực trạng này diễn ra đã nhiều năm nay. 

Tại một vị trí, con tàu trọng tải lớn dùng “vòi rồng” xoáy sâu vào bờ sông khoan từng tảng đất sập xuống lòng sông để lấy cát. Một vòi hút khác có nhiệm vụ hút cát lên khoang. Hàng loạt chỗ sạt lở nghiêm trọng, trong đó có những đoạn lòng sông bị lở với chiều rộng lên đến 50-70m.

Quan sát dọc bờ sông, có thể dễ dàng thấy đất nứt, sụp đổ xuống lòng sông vẫn còn nguyên gốc cây ngô, vốn là ruộng nương sản xuất nông nghiệp của người dân.

Khi phát hiện có PV ghi hình, những tàu cát lậu vội đánh lái ra xa bờ, đứng nhìn với thái độ thách thức.

Cũng theo ghi nhận của PV, ngoài những tàu hút cát ở các vị trí cố định, còn có 2 bè hút cát cũng làm việc hết công suất. Những chiếc thùng phuy được kết nối thành bè, đặt trên mỗi bè là một máy hút cát, dùng vòi rồng xoáy sâu vào bờ. Cát được hút trực tiếp lên xe, không cần bãi tập kết.

Theo quy định, phương án khai thác cát trên các tuyến sông, suối không được phép dùng bè tự chế. Bên cạnh đó, tàu thuyền khai thác phải đăng ký, đăng kiểm phương tiện, người lái phải có giấy phép điều khiển.

Chính quyền phản ứng theo kiểu “chiếu lệ”

Ông Phùng Chí Hiếu, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Ô xác nhận với PV: Việc khai thác cát không đúng quy định, phá nát sông là có thật.

Theo ông Hiếu, trước đây, Doanh nghiệp Anh Quốc được UBND tỉnh cấp phép khai thác cát trên sông Krông Pắk chạy qua địa bàn xã Ea Ô. Vị trí khai thác trên 20km lòng sông.

Do năng lực yếu kém, doanh nghiệp này sau đó chuyển nhượng giấy phép lại cho Công ty Đoàn Kết (có trụ sở tại TP  Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) khai thác.

Cũng theo ông Hiếu, doanh nghiệp khai thác cát từng lập bến bãi tập kết ngay sát chân cầu Ea Ô, gây sập mố cầu. Cơ quan chức năng từng về kiểm tra, yêu di dời bãi tập kết ra vị trí khác.

Phó Chủ tịch UBND xã Ea Ô cũng thừa nhận, có tình trạng doanh nghiệp khai thác cát dùng vòi rồng sục sâu vào bờ hút cát gây sạt lở bờ sông, mất đất sản xuất của người dân. 

Ngoài ra, doanh nghiệp này còn bỏ tiền mua lại đất sản xuất của người dân, tự lập bến bãi tập kết, hút cát đem bán. Xã biết, nhưng không đủ thẩm quyền xử lý nên đành bất lực.

Về việc dùng bè tự chế bằng thùng phuy để hút cát trên sông, ông Hiếu nói rằng, do nước sông cạn, tàu khai thác không thể di chuyển nên doanh nghiệp phải kết bè để hút cát. “Chúng tôi cũng đã lập đoàn và xử phạt nhiều lần rồi” - vị lãnh đạo xã cho hay.

Làm việc với Phòng Tài nguyên Môi trường (TN&MT) huyện Ea Kar, bà Trần Thị Hồng Nhung (Phó Trưởng phòng) tỏ ra ngạc nhiên khi phóng viên cho xem hình ảnh về việc khai thác cát không đúng quy định trên địa bàn.

Bà Nhung cho biết, sẽ chỉ đạo cấp dưới phối hợp với UBND xã Ea Ô để tiến hành kiểm tra ngay.

Phó Trưởng phòng TN&MT huyện Ea Kar thừa nhận, Công ty Đoàn Kết khai thác cát trên địa bàn xã Ea Ô nhưng chưa có bãi tập kết, chưa lắp trạm cân, tàu khai thác cát cũng chưa đăng ký, đăng kiểm.

Theo bà Nhung, huyện Ea Kar đã nhiều lần xuống kiểm tra, bắt giữ và cấm doanh nghiệp dùng bè để hút cát, nhưng rồi mọi việc… đâu lại vào đấy.

Thực trạng trên đã diễn ra trong nhiều năm. Doanh nghiệp khai thác cát gây sạt lở bờ sông, mất đất sản xuất, tác động xấu đến môi trường nhưng cơ quan chức năng vẫn tỏ ra bất lực.

Dư luận đang nghi ngờ có sự buông lỏng quản lý, tiếp tay của một số cán bộ, để cho những kẻ trục lợi bất chính mặc sức lộng hành.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vấn đề này trong các bài viết tiếp theo!

                                                               Trần Thọ