CĐS trong báo chí, không đơn thuần là cuộc cách mạng về công nghệ truyền thông, là việc điện tử hóa quy trình sản xuất một tờ báo mà sâu, rộng hơn thế, CĐS là tiến trình số hóa toàn bộ tòa soạn, không chỉ là khâu xuất bản mà cả bộ phận hành chính, trị sự. CĐS tại các tòa soạn, nói một cách dễ hiểu nhất, là cuộc bứt phá về tư duy làm báo và kỹ năng tác nghiệp đa năng. Thế nên, lẽ dĩ nhiên, báo in bước vào tiến trình CĐS thì lẽ đương nhiên, quy trình sản xuất báo in phải thay đổi, thậm chí là thay đổi mạnh mẽ.
Với Báo Nhà báo & Công luận, chẳng phải đến bây giờ, mà đã từ rất lâu, chúng tôi đã hiểu rằng, để có thể phát triển, phải từng bước hiện đại hóa, chuyên nghiệp hóa tờ báo, cả trong tư duy và phương pháp làm báo. Với sự hạn chế về nguồn lực, chúng tôi xác định hiện đại hóa, chuyên nghiệp hóa từng bước, phù hợp với điều kiện thực tế của tờ báo. Từ năm 2017, chúng tôi bắt đầu thực hiện mô hình tòa soạn hội tụ- đây cũng có thể được xem là những bước đi đầu tiên trong quá trình CĐS của tòa soạn. Mô hình này, với sự điều chỉnh các phòng, ban chuyên môn theo hướng tinh gọn, tối ưu hóa nguồn lực, số hóa nhiều khâu của quy trình xuất bản, từ sản xuất tin bài đến biên tập, trình bày, đã giúp chúng tôi không những tạo dựng được bầu không khí tác nghiệp giàu sức cạnh tranh, năng động, hiệu quả, mà còn giúp tiết giảm được chi phí vận hành, từ đó có điều kiện tăng cường trang bị phương tiện tác nghiệp hiện đại cho phóng viên, nâng cao chất lượng thông tin cho mỗi bài viết, chuyên trang, chuyên mục trên báo.
Với riêng báo in, quy trình xuất bản đã được hiện đại hóa từng bước. Nhờ sự hỗ trợ của công nghệ, chúng tôi dần rút ngắn tối đa quy trình xuất bản của tờ tuần báo, dành thời gian và nhân lực cho việc hỗ trợ xuất bản báo điện tử. Tất nhiên, cái mới bao giờ cũng khó khăn, để cách thức tiếp cận chẳng hạn, nhưng chúng tôi tâm niệm “không gì là không thể”, tại Báo Nhà báo & Công luận, chúng tôi tiến hành đào tạo từng bước cho anh em phóng viên, đơn cử như thông qua các buổi học nghiệp vụ về đổi mới công nghệ làm báo do Chi hội Báo Nhà báo & Công luận tổ chức…
Với sự biến đổi không ngừng của khoa học công nghệ nói chung, công nghệ làm báo nói riêng, các tòa soạn sẽ phải cần nhiều nỗ lực, tự tìm cho mình những hướng đi riêng phù hợp để có thể CĐS thành công. Nhưng dù là mô hình nào, CĐS ra sao, sử dụng công nghệ phần mềm nào thì đích tới lớn nhất của báo in nói riêng, báo chí nói chung vẫn phải bật lên được cho mình thế mạnh riêng có so với mạng xã hội, với các trang tin điện tử: đó là tính chính xác, tính khách quan, tôn trọng sự thật tuyệt đối của thông tin. Có được những bài báo cho sức lan tỏa, có tính phản biện và định hướng đúng đắn, tạo niềm tin cho dư luận xã hội đó mới là đích đến cuối cùng của báo chí nói chung, báo in nói riêng, đó cũng là “bí quyết” để báo in có thể tồn tại trong vòng xoáy thay đổi vũ bão của công nghệ làm báo hiện nay, sự “tấn công” dữ dội của các loại hình truyền thông mới.
Ở Báo Nhà báo & Công luận, tại ấn phẩm báo giấy, từ nhiều năm qua, chúng tôi bắt đầu, từ việc thực hiện các số báo đặc biệt với những chuyên đề chuyên sâu, phù hợp với tôn chỉ mục đích, làm nên bản sắc riêng cho Báo Nhà báo & Công luận - tờ báo nói lên tiếng nói của công luận và giới báo chí cả nước. Những thách thức của kinh tế báo chí, hệ lụy của đại dịch Covid-19 đang đưa báo chí nói chung, trong đó có Báo Nhà báo & Công luận tới những thách thức chưa từng có. Nhưng, chúng tôi vững tin trên hành trình phía trước. Ở tuổi 25, chúng tôi tin, Báo Nhà báo & Công luận đang sẵn có trong mình một tâm thế, sự đồng lòng, đồng tâm, hiệp lực để phát triển mạnh mẽ hơn nữa, trong đó có việc đẩy nhanh, đẩy mạnh hơn nữa tiến trình CĐS tờ báo.
Hà Hồng Sâm
Phó Tổng Thư ký Tòa soạn Báo Nhà báo & Công luận