Trước đó, ngày 12/9/2023, UBND tỉnh Lào Cai có Tờ trình số 115/TTr-UBND về việc đề nghị thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương CMĐSDR để thực hiện DA.
Sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gửi văn bản lấy ý kiến và nhận được văn bản trả lời của các bộ, ngành liên quan gồm các bộ: Tài nguyên và Môi trường, Công an, Quốc phòng, Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương và Thanh tra Chính phủ, Cục Kiểm lâm đề nghị UBND tỉnh Lào Cai tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến thẩm định của các bộ, ngành nêu trên. Đồng thời, Cục Kiểm lâm cũng đề nghị UBND tỉnh Lào Cai làm rõ một số nội dung.
Rà soát, làm rõ các nội dung đề xuất
Tên DA, quy mô diện tích, địa điểm thực hiện nêu trong Tờ trình số 115/TTr-UBND, chưa thống nhất giữa với các tài liệu trong hồ sơ kèm theo. UBND tỉnh Lào Cai cần chỉ đạo tổ chức kiểm tra, rà soát đảm bảo thống nhất giữa hồ sơ và thực địa về tên, diện tích, địa điểm thực hiện DA.
Tại Tờ trình số 115/TTr-UBND, UBND tỉnh Lào Cai xác định, DA phù hợp với quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2030 và kế hoạch sử dụng đất năm đầu huyện Bảo Thắng được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Quyết định số 3318/QĐ-UBND ngày 15/9/2021, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2030 và kế hoạch sử dụng đất năm đầu thành phố Lào Cai được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Quyết định số 3320/QĐ-UBND ngày 15/9/2021. Tuy nhiên, UBND tỉnh Lào Cai chưa làm rõ sự phù hợp của DA với kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2023 (hiện nay là năm 2024) được cấp có thẩm quyền phê duyệt; không có hồ sơ, tài liệu minh chứng kèm theo.
Hiện nay, quy hoạch lâm nghiệp quốc gia chưa được phê duyệt, do vậy, để đánh giá sự phù hợp của DA với quy hoạch lâm nghiệp quốc gia dựa trên cơ sở sự phù hợp của DA với quy hoạch tỉnh Lào Cai được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Ngày 29/3/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 316/QĐ-TTg về việc phê duyệt Quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Do vậy, UBND tỉnh Lào Cai phải rà soát, làm rõ và xác định sự phù hợp của DA với nội dung lâm nghiệp trong Quy hoạch tỉnh và DA phù hợp với quy hoạch tỉnh Lào Cai được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 316/QĐ-TTg và cung cấp hồ sơ, tài liệu đủ cơ sở pháp lý để chứng minh.
Cẩn trọng trong chuyển mục đích sử dụng rừng
Tại Văn bản số 1130/ANKT-NLNN ngày 15/02/2024 về việc tham gia ý kiến thẩm định hồ sơ trình chủ trương CMĐSDR để thực hiện DA, Cục An ninh kinh tế, Bộ Công an có ý kiến: “Qua công tác nắm tình hình được biết, Công ty Cổ phần Công nghiệp Khánh An trong quá trình thực hiện thăm dò quặng đất hiếm khu vực Bến Đền, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai đã phát sinh một số vấn đề phức tạp, có dấu hiệu vi phạm một số quy định pháp luật về khoáng sản như: Gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân sống gần khu vực mỏ dẫn đến phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp, kéo dài; không thực hiện việc đăng ký khối lượng, vị trí, thời gian, phương pháp lấy mẫu với cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật; vận chuyển số lượng lớn mẫu công nghệ ra ngoài khu vực thăm dò nhưng không xin phép các cơ quan chức năng; không có giấy phép khai thác nguồn nước; xây dựng công trình phụ trợ không nằm trong nội dung đề án thăm dò đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt”.
Tại Khoản 3 Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng nêu rõ: “Kiên quyết đình chỉ, thu hồi đất đối với DA CMĐSDR có sai phạm, hoặc có nguy cơ gây thiệt hại lớn về rừng, môi trường sinh thái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất và đời sống người dân vùng DA; đồng thời xử lý nghiêm minh, công khai, minh bạch các tổ chức, cá nhân vi phạm, thiếu trách nhiệm trong công tác thẩm định, phê duyệt, cấp phép đầu tư".
Ngày 17/8/2023, Ban Bí thư ban hành Kết luận số 61-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW, do vậy, việc CMĐSDR để thực hiện DA trên địa bàn tỉnh Lào Cai phải đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật, chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 13-CT/TW và Kết luận số 61-KL/TW của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW, cũng như Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 8/8/2017 của Chính phủ ban hành chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW.
Xét thấy DA có quy mô lớn (401ha), đề nghị chủ trương chuyển mục đích sử dụng nhiều diện tích rừng (275,37 ha), có nguy cơ ảnh hưởng lớn môi trường sinh thái cũng như vai trò phòng hộ của rừng. Do vậy, Cục Kiểm lâm đề nghị UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng việc CMĐSDR để thực hiện DA, xem xét, cân nhắc cẩn trọng việc CMĐSDR để đảm bảo vai trò phòng hộ và bảo vệ môi trường đối của diện tích rừng tại khu vực thực hiện DA.