Giám sát chặt đầu vào
Hà Nội hiện có quy mô giáo dục lớn nhất cả nước với hơn 2.840 trường, hơn 2,2 triệu học sinh. Trong đó, gần 1.800 trường học tổ chức bán trú. Hàng ngày, các trường phục vụ trung bình gần 1 triệu học sinh ăn bán trú.
Để bảo đảm ATTP, thời gian qua, các cơ quan chức năng trên địa bàn TP Hà Nội đã vào cuộc kiểm tra, giám sát nguồn gốc thực phẩm, đơn vị cung cấp các suất ăn cho học sinh. Hà Nội cũng là 1 trong 9 tỉnh, TP trong cả nước tiến hành thanh tra chuyên ngành ATTP ở cấp cơ sở.
Chi Cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội Đặng Thanh Phong cho biết, hiện toàn TP có 4.350 bếp ăn bán trú trường học. Trong đó, 3.911 trường tự tổ chức nấu; 353 trường liên kết ký hợp đồng nhà đầu kinh doanh dịch vụ ăn uống; 86 trường ký hợp đồng cung cấp thức ăn sẵn ở ngoài mang đến.
Từ đầu năm đến nay, toàn TP thành lập hơn 900 đoàn thanh tra, kiểm tra, giám sát ATTP 4.493 bếp ăn tập thể trường học và bếp ăn bán trú khu công nghiệp; xử lý vi phạm hành chính 10 cơ sở với số tiền phạt là 132 triệu đồng. Đặc biệt, năm 2022, TP tập trung kiểm soát bếp ăn tập thể trường học tại 5 quận, 5 huyện với 215 trường trọng tâm truy xuất nguồn gốc thực phẩm.
Để tránh những sự cố đáng tiếc do nguồn thực phẩm không đảm bảo, theo ông Phong, các quận, huyện, thị xã cần tăng cường kiểm tra các bếp ăn trường học theo phân cấp. Nếu phát hiện vi phạm về ATTP, có thể yêu cầu nhà cung cấp dừng ngay việc cung ứng thực phẩm, suất ăn đối với bếp ăn trường học. Với các nhà trường phải bảo đảm những thực phẩm được đưa vào bếp ăn trường học đều có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Đơn vị cung cấp phải chấp hành các quy định về ATTP.
Bà Lê Thị Hằng, đại diện Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho biết, khi thanh tra, kiểm tra, giám sát về ATTP trường học, các đoàn đã tập trung vào điều kiện ATTP và kiểm soát nguyên liệu đầu vào tại bếp ăn tập thể tại các trường. Đến nay, đã kiểm tra được 215 cơ sở, trong đó 182 cơ sở đạt, chiếm tỷ lệ 84,7%.
Qua kiểm tra cho thấy, các trường đã xây dựng phương án xử lý, khắc phục khi có sự cố về ATTP. Tuy nhiên, các trường chưa công khai tại bảng tin của nhà trường mà chỉ công khai trong khu vực bếp nấu ăn; một số nơi thiếu dụng cụ che đậy, bảo quản; thùng rác trong khu vực bếp không có nắp đậy kín...
Kiểm tra, giám sát từ… “ba phía”
Để đảm bảo ATTP tại các bếp ăn tập thể trường học, ngoài kiểm tra điều kiện thực tế tại các bữa ăn bán trú, Hà Nội quan tâm đến truy xuất tận cùng nguồn gốc thực phẩm trong chế biến các món ăn cho học sinh.
Bà Lê Thị Hằng cho biết, thời gian qua, đơn vị đã kiểm tra, giám sát, truy xuất nguồn gốc thực phẩm đối với 75 trường; 9/10 nhà cung cấp rau, củ, quả. Qua giám sát, kiểm tra, đa số các trường chủ động kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, công khai các đơn vị đã được lựa chọn…
Tuy nhiên, một số cơ sở chưa xuất trình được phiếu giao nhận/sổ giao nhận giữa cơ sở và các hộ thành viên đăng ký cung cấp thực phẩm. Việc thực hành của nhân viên sơ chế, đóng gói chưa được thường xuyên, còn sơ chế và đóng gói nguyên liệu trực tiếp dưới nền nhà…
Nhiều trường chưa truy xuất nguồn gốc, kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất tại các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh sản phẩm thực phẩm cung cấp nguồn gốc nguyên liệu chế biến thực phẩm cho bếp ăn. Các đơn vị cung cấp thực phẩm (rau, củ, quả) chưa chứng minh được nguồn gốc đến địa chỉ trồng trọt. Nguồn gốc chỉ thể hiện được trên… hóa đơn, chứng từ.
Từ kinh nghiệm triển khai thực tế, Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương cho rằng, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý ATTP bếp ăn trường học cần phát huy vai trò kiểm tra, giám sát chặt chẽ từ ba phía: Cơ quan chức năng, nhà trường và cha mẹ học sinh.
Riêng với các trường học cần tăng cường vai trò giám sát thường xuyên và đột xuất của ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc phối hợp tổ chức bữa ăn bán trú; giám sát nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm của nhà cung cấp, quy trình phân chia và định lượng suất ăn.
Ngoài ra, các trường học cần nghiêm túc thực hiện việc lưu mẫu thức ăn, sổ kiểm thực 3 bước (kiểm tra nguồn nguyên liệu thực phẩm nhập vào, kiểm tra thực phẩm từ quá trình sơ chế cho đến khi ăn và kiểm tra mẫu thức ăn lưu) theo đúng quy định…