Theo quy định của pháp luật, trong công tác bầu cử, MTTQ Việt Nam các cấp có 5 quyền và trách nhiệm quan trọng như: Tổ chức hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND; tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; phối hợp với các cơ quan Nhà nước hữu quan tổ chức hội nghị cử tri ở cấp xã, các cuộc tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử; tham gia tuyên truyền, vận động cử tri thực hiện pháp luật về bầu cử; thực hiện hoạt động kiểm tra, giám sát công tác bầu cử.
Bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra thật sự là ngày hội của toàn dân
Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực cho biết, tính đến thời điểm này, các công việc của bầu cử cũng như các công việc của MTTQ Việt Nam đã và đang được triển khai chủ động, tích cực. Công tác hướng dẫn và thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử được tiến hành kịp thời.
Ngay sau Hội nghị triển khai công tác bầu cử của Hội đồng Bầu cử quốc gia, MTTQ Việt Nam đã tổ chức Hội nghị triển khai, tập huấn công tác bầu cử. Theo thống kê, hội nghị ngày 22/1 có hơn 8.500 đại biểu tham dự tại 64 điểm cầu trên cả nước; hội nghị tập huấn công tác giám sát bầu cử bầu cử ngày 23/2 có hơn 7.600 đại biểu tham dự.
Để thực hiện hoạt động kiểm tra, giám sát công tác bầu cử là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng của MTTQ Việt Nam, với mục đích nắm bắt tình hình, kết quả tổ chức triển khai công tác bầu cử tại các địa phương nhằm phát hiện những khó khăn, vướng mắc, những vi phạm pháp luật về bầu cử để hướng dẫn hoặc đề xuất với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền các biện pháp khắc phục kịp thời, góp phần bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra thật sự dân chủ, đúng luật, an toàn, tiết kiệm, thật sự là ngày hội của toàn dân, ông Ngô Sách Thực cho rằng quá trình giám sát phát huy tối đa vai trò của MTTQ Việt Nam, các thành viên của MTTQ Việt Nam các cấp, nhất là ở các địa phương trong thực hiện nhiệm vụ bầu cử.
Vừa qua, UBTƯ MTTQ Việt Nam đã chủ trì tiến hành giám sát đợt 1 tại 16 tỉnh, thành phố cho thấy MTTQ Việt Nam các cấp cũng đã triển khai hoạt động giám sát một cách tích cực.
“Các địa phương tập trung sớm giải quyết các vướng mắc ở cơ sở ngay sau khi phát hiện, không nên để quá hạn, quá thời điểm, đặc biệt là những nội dung liên quan đến điều chỉnh cơ cấu, thành phần, số lượng đại biểu HĐND”, ông Ngô Sách Thực nói.
Kinh nghiệm bước đầu qua giám sát là công tác chuẩn bị phải hết sức chặt chẽ; công tác phối hợp giữa MTTQ Việt Nam và các thành viên của Mặt trận phải đồng bộ; quá trình triển khai nếu có vướng mắc cần kiến nghị giải quyết ngay, ông Ngô Sách Thực yêu cầu.
Vai trò của MTTQ Việt Nam các cấp được thể hiện rõ nét
Ông Phan Văn Vượng, Phó Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật, UBTƯ MTTQ Việt Nam đã thông tin về kết quả kiểm tra, giám sát đợt 1 công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.
Nội dung giám sát tập trung vào việc quán triệt, triển khai các văn bản chỉ đạo công tác bầu cử; việc thành lập và hoạt động của các tổ chức phụ trách bầu cử; việc thực hiện các quy định về hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, HĐND; việc lập, tiếp nhận, chuyển giao hồ sơ ứng cử; việc tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý, phân loại, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác bầu cử; công tác tuyên truyền về bầu cử; kết quả kiểm tra, giám sát bầu cử.
Công tác chỉ đạo, tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 tại 16 tỉnh được triển khai khẩn trương, đồng bộ, thống nhất, dân chủ, công khai, đúng luật.
Quá trình triển khai đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên, phát huy dân chủ trong quá trình hiệp thương để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp.
Việc xây dựng, ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện công tác bầu cử trên địa bàn nghiêm túc, kịp thời, đúng quy định của pháp luật; phát huy tốt hình thức hội nghị trực tuyến từ Trung ương đến cơ sở.
Các tổ chức phụ trách bầu cử được thành lập đúng quy định; việc lập hồ sơ, tiếp nhận, chuyển giao hồ sơ ứng cử đảm bảo đúng thời gian; công tác tuyên truyền bầu cử được quan tâm triển khai tích cực, hiệu quả và có nhiều điểm mới, sáng tạo.
Do công tác bầu cử diễn ra ngay sau Đại hội Đảng các cấp, các chức danh HĐND, UBND các cấp mới được chỉ đạo kiện toàn xong, vì vậy việc tổ chức xây dựng cơ cấu, thành phần đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 rất thuận lợi.
Bên cạnh đó, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở các địa phương được giữ vững; vai trò, chức năng của MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên trong tham gia cuộc bầu cử được thể hiện rõ nét. Vấn đề người tự ứng cử ở các địa phương không nhiều và được ứng xử dân chủ, bình đẳng, theo đúng quy định pháp luật về bầu cử.
Các kiến khác tại hội nghị, đại biểu đã tập trung nêu những giải pháp nhằm triển khai tốt hơn hoạt động giám sát bầu cử của MTTQ Việt Nam các cấp trong thời gian tiếp theo.
Trên tình thần thảo luận dân chủ, các đại biểu đã tập trung đánh giá, rút kinh nghiệm, nêu những điểm khó khăn, bất cập trong triển khai các nội dung về công tác bầu cử của MTTQ Việt Nam.
Dự kiến, đợt giám sát thứ hai sẽ diễn ra từ ngày 20/4 - 22/5, với việc triển khai 5 đoàn giám sát công tác bầu cử tại 18 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.