Trong giai đoạn từ năm 2015-2022, UBND các cấp trong toàn tỉnh Điện Biên đã thực hiện phê duyệt 76 đồ án quy hoạch xây dựng, trong đó có: 24 đồ án điều chỉnh, 2 đồ án quy hoạch phân khu đô thị, 31 đồ án quy hoạch chi tiết đô thị, 19 đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới. 

Thanh tra trực tiếp tại Sở Xây dựng, UBND thành phố Điện Biên Phủ và UBND huyện Điện Biên, bên cạnh nhiều mặt tích cực, Kết luận số 69/KL-TTr ngày 23/01/2024 của Thanh tra tỉnh Điện Biên cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, khuyết điểm.

Chất lượng quy hoạch thấp

Kết quả thanh tra cho thấy, tỷ lệ phủ kín quy hoạch chung còn thấp so với diện tích đất xây dựng, nhiều quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết chưa được triển khai dẫn đến nhiều dự án còn chậm triển khai, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đồng thời chất lượng các đồ án quy hoạch chưa cao, chất lượng đô thị còn thấp, tốc độ đô thị hóa chậm. 

Sở Xây dựng là cơ quan có chức năng nhiệm vụ tham mưu quản lý quy hoạch, song chưa kịp thời tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định về cấp giấy phép xây dựng (GPXD) tạm và quy định về cấp GPXD có thời hạn; tham mưu văn bản về quy định phân công, phân cấp quản lý quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị trên địa bàn tỉnh có nội dung không đảm bảo quy định; chưa kịp thời đôn đốc việc rà soát, đánh giá việc thực hiện quy chế quản lý kiến trúc, rà soát quy hoạch.

Sai sót trong lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch

Đoàn thanh tra lựa chọn 18 đồ án quy hoạch để tiến hành thanh tra, trong đó kiểm tra xem xét đối với 7 đồ án tại Sở Xây dựng, 8 đồ án tại UBND thành phố Điện Biên Phủ và 3 đồ án tại UBND huyện Điện Biên đã phát hiện một số nội dung chưa đảm bảo theo quy định như:  

Thời gian phê duyệt nhiệm vụ và thời gian lập đồ án quy hoạch còn chậm, lập quy hoạch ngoài ranh giới; không đúng tỷ lệ bản vẽ, bản vẽ không thống nhất; không thành lập hội đồng thẩm định quy hoạch, không có ý kiến của cộng đồng dân cư về nhiệm vụ quy hoạch đô thị; lập điều chỉnh quy hoạch chưa đủ hồ sơ thể hiện theo quy định; yêu cầu về hồ sơ sản phẩm quy hoạch thiếu thành phần bản vẽ. 

Thuyết minh nhiệm vụ chưa sắp xếp đảm bảo, tính toán chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật chưa phù hợp, thống nhất, đầy đủ; không xây dựng báo cáo về nội dung và kế hoạch điều chỉnh, hồ sơ còn nhầm lẫn... Việc điều chỉnh có sự nhầm lẫn giữa điều chỉnh tổng thể và điều chỉnh cục bộ; điều chỉnh hoán đổi chưa phù hợp, quy mô dân số còn thiếu thuyết minh, tính toán, viện dẫn nguyên nhân, lý do giảm. 

Nội dung báo cáo thẩm định nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết chưa đảm bảo, chưa có ý kiến điều chỉnh bất cập, tồn tại trong thuyết minh điều chỉnh trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Cơ quan thẩm định nhiệm vụ và đồ án quy hoạch (Sở Xây dựng) chưa có ý kiến báo cáo UBND tỉnh về sự bất cập trong lập quy hoạch chi tiết tại khu vực chưa có phê duyệt quy hoạch phân khu; thẩm định tính toán hệ số sử dụng đất chưa phù hợp tương ứng với chiều cao tối đa và mật độ xây dựng. 

Quyết định phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết chưa thể hiện phần “danh mục các hạng mục công trình cần đầu tư xây dựng trong khu vực lập quy hoạch". Quy định quản lý theo đồ án quy hoạch chi tiết của một số đồ án có những nội dung chưa đảm bảo. 

Lập bản đồ sơ đồ vị trí và giới hạn khu đất không đúng tỷ lệ; thuyết minh đồ án quy hoạch không có dự kiến sơ bộ về tổng mức đầu tư, đề xuất giải pháp về nguồn vốn và tổ chức thực hiện; việc lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết còn chưa đầy đủ như các phụ lục kèm theo thuyết minh, kèm theo văn bản pháp lý liên quan, quy mô dân số dự kiến. 

Trong việc quyết toán kinh phí dành cho công tác lập quy hoạch, qua thanh tra cho thấy tại Sở Xây dựng còn việc thanh toán chi phí phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành khi chưa có hồ sơ phê duyệt quyết toán theo quy định; tại UBND thành phố Điện Biên Phủ áp sai đơn giá lương chuyên gia chủ nhiệm đồ án, chuyên gia triển khai kỹ thuật, nhân sự khác theo quy định với số tiền là 18.351.000 đồng. 

Hạn chế trong thực hiện quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng 

Trong việc tổ chức, triển khai thực hiện quy hoạch xây dựng, giai đoạn từ 2015 đến 2018 tỉnh Điện Biên đã tổ chức thực hiện thẩm định, cấp 11 giấy phép quy hoạch. Qua kiểm tra việc tổ chức thẩm định hồ sơ, cấp giấy phép quy hoạch cho thấy cơ quan chức năng không tổ chức lấy ý kiến các đơn vị liên quan; không có báo cáo về pháp nhân và năng lực tài chính để triển khai dự án theo quy định. Trách nhiệm thuộc Sở Xây dựng. 

Thời gian, nội dung công bố công khai quy hoạch còn chậm; chưa công khai quy định quản lý theo đồ án quy hoạch đô thị, thiết kế đô thị được ban hành. Quá trình triển khai thực hiện, Sở Xây dựng chưa đôn đốc các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thực hiện công khai 2 đồ án quy hoạch điều chỉnh theo quy định.

Chưa kịp thời tham mưu trong công tác lập và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hồ sơ cắm mốc giới đối với các đồ án quy hoạch đã được UBND tỉnh phê duyệt; Sở Xây dựng phê duyệt hồ sơ cắm mốc chưa đúng thẩm quyền.

Trong việc cấp GPXD còn thiếu một số thông tin theo mẫu; có 1 GPXD được cấp khi chưa có quy hoạch; việc gia hạn GPXD chưa thông báo cho chủ sở hữu công trình…

Thanh tra tỉnh Điện Biên đã thu hồi số tiền chi sai quy định 18.351.000 đồng. Kiến nghị Giám đốc Sở Xây dựng, Chủ tịch UBND thành phố Điện Biên Phủ, Chủ tịch UBND huyện Điện Biên kiểm điểm, xác định trách nhiệm cá nhân đối với các hạn chế, khuyết điểm và xây dựng các giải pháp chấn chỉnh khắc phục.

Trần Kiên