Tại Giao lưu trực tuyến về chính sách BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp mới đây, người lao động hỏi: “Tôi năm nay 58 tuổi, đã đóng bảo hiểm bắt buộc được 33 năm. Hiện, tôi chưa tới tuổi nhận lương hưu nhưng tình trạng sức khỏe yếu. Tôi đang chờ quyết định thôi việc.
Tình trạng sức khỏe tôi không thể đi lại để làm giám định y khoa. Liệu trong trường hợp của tôi có thể hưởng bảo hiểm thất nghiệp 12 tháng rồi, sau đó làm thủ tục nhận BHXH một lần được không?".
Lao động khác hỏi, “Tôi có thể nộp hồ sơ hưởng tiền trợ cấp thất nghiệp ở quê. Tức là nơi ở, không phải nơi làm việc được không?”
Trả lời, BHXH Việt Nam cho biết, điều kiện hưởng BHXH một lần được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 115/2015/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số 18/2022/TT-BYT.
Theo đó,, người lao động được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 15 năm đóng và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
- Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Ngoài trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS quy định tại điểm c khoản 1 Điều 60 Luật BHXH; người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
Về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, BHXH Việt Nam cho biết, theo quy định tại Điều 49 Luật Việc làm và văn bản hướng dẫn thì người lao động quy định tại khoản 1 Điều 43 của Luật này đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau đây: Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật; Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 43 của Luật này; đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 43 của Luật này;
- Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.
- Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp sau đây: Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an; Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên; Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù; Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng; Chết.
BHXH Việt Nam cho hay, BHXH một lần và trợ cấp thất nghiệp là hai chế độ an sinh xã hội khác nhau.
Để được hưởng BHXH một lần người lao động chỉ cần đáp ứng được một trong các điều kiện quy định theo Nghị định 115/2015/NĐ-CP. Tương tự, để được hưởng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động cần đáp ứng đủ điều kiện theo quy định tại Điều 49 Luật Việc làm. Việc nhận BHXH một lần không liên quan đến việc hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Vẫn theo BHXH Việt Nam, tại khoản 1 Điều 17 Nghị định số 28 ngày 12/3/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Việc làm về bảo hiểm thất nghiệp thì trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, người lao động chưa có việc làm và có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp phải trực tiếp nộp 1 bộ hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp theo đúng quy định tại Điều 16 của Nghị định này cho trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương nơi người lao động muốn nhận trợ cấp thất nghiệp.
Như vậy, người lao động được quyền nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội nơi bạn có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp (không bắt buộc phải là nơi bạn nghỉ việc).