Theo Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, gói hỗ trợ tín dụng 120.000 tỷ đồng có tiến độ giải ngân còn chậm. Trong đó, 3 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm:
Thứ nhất, nhiều địa phương chưa công bố đầy đủ danh mục dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay gói tín dụng. Hiện cả nước có 129 dự án nhà ở xã hội được khởi công xây dựng nhưng mới chỉ có 28 địa phương công bố 68 dự án đủ điều kiện vay.
Thứ hai, bản thân nhiều chủ đầu tư không đủ điều kiện về tín dụng, chẳng hạn không đảm bảo điều kiện dư nợ tín dụng, không có tài sản khác để thực hiện đảm bảo tín dụng, đã vay tại các tổ chức tín dụng khác…
Thứ ba, hiện mức lãi vay của gói 120.000 tỷ đồng vẫn ở mức cao. Cụ thể, mức lãi suất ưu đãi rơi vào khoảng 8% với chủ đầu tư và 7,5% với người mua nhà. Thậm chí, thời hạn ưu đãi cũng tương đối ngắn, chỉ kéo dài 3 - 5 năm.
Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, mức lãi vay 8%/năm chưa thực sự hấp các doanh nghiệp tham gia làm nhà ở xã hội, nhất là khi mức lợi nhuận bị khống chế ở mức 10%. Sự ràng buộc này có thể sẽ làm doanh nghiệp chịu lỗ khi thực hiện dự án.
Ông Nguyễn Hoàng Nam, Tổng Giám đốc G Home cho rằng, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng sẽ khó lòng thành công.
“Bản chất gói tín dụng này khác với gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng. Gói trước đây được phía Ngân hàng Nhà nước rót vốn vào vào các ngân hàng thương mại để hỗ trợ lãi suất. Còn gói mới là kêu gọi các ngân hàng phải giảm lãi suất 1 - 2% so với lãi vay thông thường”, ông Nguyễn Hoàng Nam chia sẻ.
Với tính chất “kêu gọi” của gói 120.000 tỷ đồng, vị giám đốc của G Home lo ngại rằng nếu không may xảy ra nợ xấu, đâu sẽ là nguồn “bù lỗ” cho phía ngân hàng?
Theo ông Nguyễn Hoàng Nam, các nước phát triển cũng sở hữu các gói hỗ trợ tín dụng cho nhà ở xã hội tương tự Việt Nam. Tuy nhiên, mức ưu đãi lại có sự cách biệt rất lớn.
Ví dụ ở Pháp, chính phủ có khoản vay ưu đãi mua nhà ở xã hội là Prêt Logement Accession. Gói này cho phép người thu nhập thấp có thể vay với mức lãi suất chỉ khoảng 0,5 - 2%/năm. Thời hạn vay kéo dài lên tới 15 - 20 năm. Tùy từng trường hợp, mức lãi suất và thời hạn vay sẽ có sự thay đổi tương ứng.
Nhiều chuyên gia bất động sản cho rằng nên lấy Singapore làm hình mẫu trong công cuộc phát triển nhà ở xã hội.
Ngay từ những năm 1960, quốc đảo sư tử đã bắt đầu các chiến dịch phát triển nhà ở xã hội (HDB). Theo đó, hiện khoảng 80% người dân Singapore đang sinh sống trong các căn hộ HDB. Khác với Việt Nam, những dự án nhà ở xã hội này được trang bị đầy đủ tiện ích và tọa lạc tại các vị trí đắc địa.
Điều làm nên sự thành công của nhà ở xã hội tại Singapore là một quỹ Chiến lược Phòng xa (Central Provident Fund - CPF). Đây là một quỹ được thiết kế để hỗ trợ người dân trong nhiều khía cạnh của đời sống, bao gồm mua nhà ở, chăm sóc y tế và tiết kiệm hưu trí. Nguồn vốn của quỹ sẽ đến từ khoản đóng góp được trích từ thu nhập của người lao động và bên sử dụng lao động.