Xây dựng nhiều kịch bản ứng phó tác động từ thương chiến Mỹ - Trung

"Đừng kỳ thị kinh tế tư nhân”

Giải trình một số vấn đề ĐBQH quan tâm, chất vấn, Phó Thủ tướng đề cập đến việc phát triển doanh nghiệp (DN). Theo ông, khu vực kinh tế tư nhân ngày càng lớn mạnh, đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, tăng thu ngân sách, tạo việc làm, thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo và giải quyết các vấn đề xã hội.

Hiện cả nước có trên 730.000 DN đang hoạt động, trên 100.000 DN thành lập mới mỗi năm, trong đó hơn 96% là DN nhỏ và vừa, hàng triệu hộ kinh doanh cá thể. "Chúng ta đã có nhiều tập đoàn, DN tư nhân lớn, tiềm lực mạnh, có thương hiệu, uy tín trên thị trường trong nước, quốc tế, tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu", Phó Thủ tướng nói.

Tuy nhiên, năng lực, hiệu quả của khu vực DN tư nhân nhìn chung còn yếu, nhất là DN nhỏ và vừa. Trình độ quản trị, năng suất lao động, ứng dụng khoa học công nghệ, khả năng liên kết và tham gia chuỗi giá trị còn hạn chế. Tình trạng gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh còn xảy ra ở nhiều nơi. Tỷ lệ DN so với dân số bình quân còn thấp.

Vì thế, thời gian tới, Chính phủ đã yêu cầu, các cấp, các ngành tập trung chỉ đạo, thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách về phát triển kinh tế tư nhân; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, khẩn trương sửa đổi Luật Đầu tư và Luật DN theo hướng thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển lành mạnh, bình đẳng theo cơ chế thị trường.

"Đừng kỳ thị kinh tế tư nhân như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã chỉ đạo; đồng thời tăng khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng, vốn, đất đai, tài nguyên và nguồn nhân lực...", ông nhấn mạnh.

Chất vấn Phó Thủ tướng, ĐB Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội) nêu, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang vào hồi quyết liệt. Vậy thái độ ứng xử và hành động của chúng ta như thế nào?

Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung không chỉ là mối quan tâm của Việt Nam, mà còn là mối quan tâm của thế giới.

"Tổng Giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) đã nêu một trong bốn đám mây bao phủ nền kinh tế thế giới là cuộc cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung. Các tổ chức tài chính tiền tệ cũng đánh giá, cuộc chiến thương mại sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu từ 3,5% xuống còn 3,2%”, ông cho biết.

Với Việt Nam với nền kinh tế có độ mở rất lớn, khi cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra trong năm 2018, Thủ tướng đã hết sức quan tâm.

“Về ngắn hạn, cuộc cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung sẽ thúc đẩy một số mặt hàng xuất khẩu, nhưng dài hạn sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung một số sản phẩm xuất khẩu của chúng ta. Trong 5 năm tới, có thể giảm GDP khoảng 6.000 tỷ đồng", Phó Thủ tướng cho biết đánh giá của Chính phủ.

Chính vì vậy, chúng ta đã xây dựng nhiều kịch bản, biện pháp cần thiết như tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo linh hoạt tỷ giá, nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN, cải thiện môi trường đầu tư…

Lãnh đạo Chính phủ lưu ý, phải hết sức cảnh giác với việc hàng hóa thông qua Việt Nam để xuất khẩu sang các nước khác để “né” thuế. “Phải phòng vệ, tránh, ngăn ngừa gian lận thương mại là những biện pháp cần thiết của chúng ta trong tình hình hiện nay”, ông nói.

Bảo hộ ngư dân Việt Nam

ĐB Nguyễn Phương Tuấn (đoàn Ninh Bình) nêu, vừa qua tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam liên tục bị lực lượng chức năng của một số nước bắt giữ khi đánh bắt ở vùng biển chưa phân định trên biển Đông. “Với trách nhiệm của mình, Chính phủ có những biện pháp như thế nào để bảo vệ ngư dân trong thời gian tới”, ĐB hỏi.

Theo Phó Thủ tướng, vấn đề bảo hộ công dân, bảo hộ ngư dân là nhiệm vụ hết sức quan trọng, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ.

Thời gian qua, một số ngư dân Việt Nam bị bắt giữ khi đánh cá ở vùng biển hợp pháp, các cơ quan chức năng đã kiên quyết đấu tranh với các nước, yêu cầu phải đối xử nhân đạo, thả người, bồi thường thiệt hại.

Một số ngư dân bị bắt giữ trên vùng biển chưa được phân định, cụ thể là giữa Việt Nam và Indonesia. Theo Phó Thủ tướng, năm 2003, Việt Nam và Indonesia đã phân định thềm lục địa nhưng chưa phân định vùng đặc quyền kinh tế nên có tranh chấp.

“Mỗi lần có va chạm xảy ra, Bộ Ngoại giao đã trực tiếp trao đổi, phản đối với đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam cũng như đối tác Indonesia yêu cầu thả và đền bù”, ông nói.

Tuy nhiên, cũng có ngư dân đánh bắt cá vào những vùng biển, vùng đặc quyền kinh tế của các nước và bị bắt. Với trường hợp này, Chính phủ bảo hộ công dân thông qua việc thăm lãnh sự, yêu cầu xét xử công bằng, hợp lý, thả người và tàu biển.

Theo Phó Thủ tướng, bên cạnh các biện pháp bảo hộ, cần tăng cường tuyên truyền giáo dục để ngư dân Việt Nam tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng các vùng biển quốc tế và chỉ đánh bắt cá trong vùng biển hợp pháp, được các lực lượng chức năng và kiểm ngư bảo hộ.

Trả lời chất vấn về vấn đề biển Đông, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, quan điểm của Việt Nam là kiên quyết, kiên trì bảo vệ độc lập, chủ quyền trên biển, đảo; việc giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực.

“Thời gian vừa qua, các hoạt động kinh tế của chúng ta trên các vùng biển, đặc quyền kinh tế vẫn được thực hiện. Các lực lượng chức năng bảo vệ các hoạt động kinh tế và ngư dân hoạt động hợp pháp trên các vùng biển. Chúng ta cũng kiên quyết đấu tranh với những hành vi vi phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam, thông qua các biện pháp ngoại giao, các biện pháp cần thiết khác”, ông Phạm Bình Minh nói.

Hương Giang