Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh vừa ký kết luận thanh tra, công bố hàng loạt sai phạm tại dự án cầu Đồng Sơn và đưòng dẫn lên cầu theo hình thức hợp đồng BT.
Quy hoạch không phù hợp
Dự án có công trình cầu Đồng Sơn tại thời điểm phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, không phù hợp với quy hoạch chung TP Bắc Giang; không phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Bắc Giang được duyệt tại Quyết định số 308/QĐ-UBND ngày 28/7/2015 về hướng tuyến đường phía bờ Bắc sông Thương không trùng với hướng tuyến quy hoạch; chưa đáp ứng được mục tiêu đầu tư kết nối các khu vực đô thị của thành phố, các khu và cụm công nghiệp hai bên tuyến do mới đầu tư 4,3km/9km (còn 4,7km từ điếm giao với quốc lộ (QL) 17 đến QL37 qua khu công nghiệp Vân Trung).
Tương tự, tại dự án khu số 6, 7 thuộc khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang, quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 được duyệt tại Quyết định số 1969/QĐ-UBND ngày 12/12/2016 có một phần không thuộc phạm vi quy hoạch của khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang; quy hoạch mật độ xây dựng 100% đối với lô đất liền kề 100- 200m2/lô là không phù hợp với quy chuẩn xây dựng Việt Nam 2008.
Mặt khác, UBND tỉnh Bắc Giang cũng chưa thực hiện điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung TP Bắc Giang và quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Bắc Giang liên quan đến dự án, trong đó có thế hiện phân kỳ đầu tư để đảm bảo quy mô dự án theo quy hoạch. Dự án có công trình cầu Đồng Sơn nằm trên tuyến đường đô thị nhưng không thực hiện thi tuyến kiến trúc trước khi phê duyệt dự án.
Tổng mức đầu tư dự án xác định có chi phí lãi vay và chi phí dự phòng trượt giá chưa đúng quy định làm tăng giá trị tống mức đầu tư, phải giảm trừ 17.641,055 triệu đồng.
Công ty TNHH Xây dựng Tân Thịnh làm chủ đầu tư dự án không qua đấu thầu
Theo kết luận, hồ sơ mời sơ tuyến nhà đầu tư còn thiếu một số tiêu chí: Chưa yêu cầu năng lực tài chính về nguồn vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư để thực hiện dự án khác tạo nguồn vốn thu hồi để thực hiện dự án BT.
Công tác đánh giá hồ sơ đề xuất, thẩm định kết quả lựa chọn nhà đầu tư chưa được thực hiện nghiêm túc, còn bỏ qua một số yêu cầu của hồ sơ mời sơ tuyến, hồ sơ mời thầu; chưa làm rõ mức độ đáp ứng về năng lực của nhà đầu tư theo yêu cầu của hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu.
Việc thực hiện đầu tư dự án đối ứng khi chưa được giao đất là không đúng quy định. Nhà đầu tư trực tiếp thực hiện dự án nhưng không tổ chức quản lý và hạch toán độc lập nguồn vốn đầu tư và các hoạt động của dự án.
Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông được giao quản lý hợp đồng nhưng không thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng. Nhiều nội dung của hợp đồng đã không đôn đốc nhà đầu tư thực hiện; không có văn bản chấp thuận tiến độ thi công toàn bộ công trình theo quy định tại hợp đồng; không xử lý các tồn tại được đưa ra trong kết luận của báo cáo kết quả quan trắc môi trường; không thực hiện kiếm tra về tiền vốn chủ sở hữu, vốn vay và kiểm tra việc đảm bảo tiến độ huy động vốn theo quy định tại khoản 16.4 Điều 16 của Hợp đồng.
UBND tỉnh Bắc Giang chưa thực hiện giao đất của dự án đối ứng theo hợp đồng đã ký để thanh toán cho nhà đầu tư theo chỉ đạo của Bộ Tài chính.
Kết luận cũng chỉ ra, đến thời điểm thanh tra, nhà đầu tư chưa phê duyệt tổng dự toán xây dựng công trình và điều chỉnh tổng mức đầu tư theo quy định.
Công tác thẩm tra, thẩm định thiết kế bản vẽ thi công và dự toán các hạng mục công trình chưa được thực hiện đầy đủ; một số hạng mục xác định khối lượng không đúng; đem giá vật liệu, định mức áp dụng không phù hợp làm tăng dự toán xây dựng công trình.
Công tác quản lý chất lượng chưa được quan tâm, thực hiện đầy đủ theo quy định. Việc xây dựng hệ thống quản lý chất lượng không đầy đủ dẫn đến các khâu kiểm tra, đánh giá để chấp thuận được không thực hiện đầy đủ theo quy định, đặc biệt là công tác chấp thuận nguồn vật liệu, phòng thí nghiệm và các trạm trộn bê tông xi măng, bê tông nhựa.
Ngoài ra, tại dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, một số hạng mục còn thực hiện không đúng hồ sơ yêu cầu kỹ thuật, tiềm ẩn nguy cơ không đảm bảo chất lượng khai thác sau này như: Sử dụng phối đá dăm loại 2 làm vật liệu dạng hạt đắp mang cống, mố cầu; không thí nghiệm hằn lún vệt bánh xe khi thực hiện thiết kế thành phần bê tông nhựa theo quy định tại Quyết định 858/QĐ- BGTVT ngày 26/3/2014 của Bộ Giao thông vận tải; khối lượng vật liệu đổ thải thực tế chưa được kiếm soát đầy đủ; công tác quản lý cao độ, mốc giới thực hiện chưa tốt, các vị trí kiếm tra xác suất có cao độ hoàn thiện vượt sai số cho phép.
Tại dự án khu số 6, 7 thuộc khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang, Thanh tra Chính phủ khẳng định: Dự án có nguồn vốn ngân sách Nhà nước, do nhà đầu tư ứng trước để xây dựng cơ sở hạ tầng và được trừ vào tiền sử dụng đất khi nhà đầu tư được giao đất để thanh toán dự án BT. Việc giao cho Công ty TNHH Xây dựng Tân Thịnh làm chủ đầu tư dự án không qua đấu thầu là vi phạm Luật Đấu thầu 2013.
Xử lý chưa dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng
UBND TP Bắc Giang, huyện Yên Dũng, huyện Lạng Giang không xử lý, ngăn chặn theo quy định đối với các hộ gia đình, cá nhân (107 hộ ở dự án câu Đồng Sơn và 40 hộ ở dự án khu số 6, 7) tự ý chuyển đổi mục đích từ đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm sang trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, xây dựng các công trình.
Trung tâm Phát triển Quỹ đất và cụm công nghiệp tự ý vận dụng Văn bản số 1180/UBND-TN ngày 06/5/2016 để tính bồi thường đối với phần tài sản là cây lâu năm trồng trên đất lúa, đất trồng cây hàng năm; 37 hộ tự ý xây dựng công trình nhà tạm, vật kiến trúc, trồng cây lâu năm trên đất trồng lúa; không lập danh sách các hộ vi phạm, báo cáo UBND tỉnh đế xin chính sách đặc thù hỗ trợ mà lại tự áp giá bồi thường với tỷ lệ bồi thường bằng 100%, vi phạm quy định.
Dự án khu số 6, 7, áp đơn giá bồi thường, hỗ trợ chưa đúng quy định 3.801,192 triệu đồng, đã chi trả cho các hộ dân, không có khả năng thu hồi.
Thanh tra Chính phủ đề nghị thực hiện giảm trừ dự toán, quyết toán 11.732,404 triệu đồng do các dự án này chưa thực hiện quyết toán. Trong đó, đối với dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu phải giảm trừ khi quyết toán số tiền gần 8 tỷ đồng. Ngoài ra giảm trừ tổng mức đầu tư trên 17,6 tỷ đồng.
Dự án khu số 6, 7 thuộc khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang giảm trừ dự toán gần 3,8 tỷ đồng.
Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Bắc Giang có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong thực hiện đầu tư xây dựng dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, dự án khu số 6, 7 thuộc Khu đô thị phía Nam TP Bắc Giang và các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước thực hiện đầu tư dự án xây dựng đường nối từ QL17 đến QL37 qua khu công nghiệp Vân Trung để nâng cao hiệu quả khai thác, đáp ứng được mục tiêu đầu tư dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên câu đã được phê duyệt.
Thực hiện giao đất thanh toán hợp đồng BT xây dựng cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu theo đúng quy định của pháp luật; xem xét nâng thời gian bảo hành phần đường thuộc dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn nên cầu do việc thay đổi giải pháp xử lý nền đất yếu chưa phù hợp.