Kết luận Thanh tra số 1886/KL-TTCP đã được Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đồng ý tại Văn bản số 09/TB-VPCP ngày 9/1/2020 của Văn phòng Chính phủ.

Chậm thực hiện lập kế hoạch quy hoạch sử dụng đất

Theo kết luận thanh tra, trong giai đoạn 2006 - 2017, công tác quy hoạch, kế hoạch, quản lý sử dụng đất đã được UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức thực hiện và dần đi vào nề nếp theo quy định của pháp luật; quá trình quản lý, sử dụng đã điều chỉnh một số quy hoạch sử dụng đất phù hợp với tình hình thực tế của địa phương… góp phần quan trọng thu hút được lượng vốn đầu tư lớn trong và ngoài nước vào địa phương, giải quyết việc làm cho người lao động.

Tuy nhiên, công tác quy hoạch, kế hoạch, quản lý, sử dụng đất và đầu tư xây dựng đối với một số dự án (D.A) Khu nhà ở đô thị còn một số tồn tại, khuyết điểm như chất lượng công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa cao, một số nội dung, chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch chưa sát thực tế, một số chỉ tiêu đạt tỷ lệ thấp so với quy hoạch được phê duyệt như: Đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp giai đoạn 2006 - 2010 thực hiện đạt 41,5%, giai đoạn 2011-2015 thực hiện đạt 45 8% đất ở tại đô thị thực hiện đạt 78,5%...

Một số hạng mục công trình đã có trong chí tiêu kế hoạch sử dụng đất hàng năm nhưng chủ đầu tư (CĐT) chưa lập xong D.A và hồ sơ đất đai nên phải lùi tiến độ thực hiện; quá trình triển khai thực hiện kế hoạch sử dụng đất còn chậm so với kế hoạch đã được phê duyệt, ảnh hưởng đến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Bên cạnh đó, việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với đất phi nông nghiệp theo quy hoạch được duyệt đến năm 2010, trong đó một số loại đất thực hiện vượt so với chỉ tiêu quy hoạch được duyệt, như: Đất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ theo quy hoạch được duyệt 377ha, kết quả thực hiện 544ha, vượt 167ha (tăng 144,3%); đất cơ sở sản xuất kinh doanh theoquy hoạch được duyệt 1.385ha, kết quả thực hiện là 1.527ha, vượt 142ha (tăng 110,3%); đất cho hoạt động khoáng sản theo quy hoạch được duyệt 834ha, kết quả thực hiện 1.159ha, vượt 325ha (tăng 180%), dẫn đến triển khai một số D.A đầu tư trong kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa đúng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt, không phù hợp với quy định tại Điều 11, Luật Đất đai năm 2003.

Chậm nộp tiền sử dụng đất gây thất thu ngân sách hàng tỷ đồng

Đối với việc thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tổng số tiền phải thu từ năm 2006 đến hết năm 2017 hơn 1,1 nghìn tỷ đồng; số tiền còn nợ hơn 37,9 tỷ đồng (trong đó tiền sử dụng đất hơn 19tỷ đồng; tiền thuê đất hơn 18,9 tỷ đồng). Sau thời điểm thanh tra, một số CĐT đã nộp hơn 11,7 tỷ đồng; số tiền còn nợ hơn 29 tỷ đồng (trong đó tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hơn 26,2 tỷ đồng và tiền chậm nộp hơn 2,7 tỷ đồng), vi phạm Khoản 3, Điều 6, Khoản 7, Điều 12, Khoản 3, Điều 170 Luật Đất đai năm 2013.

Trong quản lý sử dụng đất, theo kết luận, D.A Khu nhà ở phường Nông Trang là phải đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu xây dựng công trình theo quy định, nhưng UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại Điểm b, Khoản 2, Điều 61, Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ.

D.A Khu nhà ở và dịch vụ thương mại đồng Trằm Đá, TP Việt Trì, phê duyệt theo phương thức sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng, nhưng UBND tỉnh Phú Thọ giao cho các CĐT không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.

Sở Tài chính trình UBND tỉnh Phú Thọ phê duyệt giá đất thu tiền sử dụng đất và phương án tài chính đã đưa khoản thuê VAT vào tổng chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng để giảm trừ tiền sử dụng đất là không phù hợp với quy định, gây thất thu ngân sách Nhà nước tại D.A Khu nhà ở phường Nông Trang hơn 1,2 tỷ đồng; D.A Khu nhà ở và dịch vụ thương mại đồng Trằm Đá hơn 4,8 tỷ đồng.

Trong 6 D.A đầu tư thì có tới 4 D.A (Khu nhà ở phường Nông Trang; Khu nhà ở và dịch vụ thương mại đồng Trằm Đá; Khu nhà ở đô thị và trung tâm thương mại dịch vụ Hưng Hóa; Khu nhà ở đô thị Tân Dân) chậm tiến độ thực hiện so với quy định. Trong đó, CĐT D.A Khu nhà ở phường Nông Trang còn nợ hơn 4.6 tỷ đồng tiền sử dụng đất; D.A Khu nhà ở Hữu Nghị nợ hơn 2,4 tỷ đồng.

Ngoài ra, Sở Tài chính còn trình UBND tỉnh Phú Thọ phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với một số D.A sử dụng đất không đúng quy định tại Thông tư số 145 của Bộ Tài chính như D.A Khu nhà ở đô thị và trung tâm thương mại dịch vụ Hưng Hóa số tiền hơn 7,1 tỷ đồng; D.A Khu nhà ở đô thị Tân Dân hơn 3,5 tỷ đồng.

UBND tỉnh Phú Thọ giao cho các CĐT không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất tại D.A Khu nhà ở và thương mại Đồng Trằm Đá, TP Việt Trì. Ảnh: internet.

CĐT D.A Tổ hợp khách sạn, trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp Mường Thanh Phú Thọ khởi công xây dựng công trình trước khi cấp giấy phép xây dựng, trước khi được bàn giao đất trên thực địa.

Đối với công tác quản lý đầu tư xây dựng một số D.A từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, theo TTCP, qua thanh tra phát hiện một số tồn tại, thiếu sót như công tác khảo sát lập, thẩm định phê duyệt D.A đầu tư chưa đúng quy định; tiến độ thực hiện chậm so với phê duyệt; công tác thiết kế bản vẽ thi công - lập dự toán còn thiếu sót dẫn đến trong quá trình thực hiện D.A phải bổ sung, điều chỉnh thiết kế, dự toán nhiều lần làm ảnh hưởng đến tiến độ công trình, có đơn vị không lập dự toán công trình, nhưng vẫn hưởng số tiền 220 triệu đồng như Cty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng công trình giao thông 1 – CIENCO…

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán và nghiệm thu thanh toán các gói thầu, đề xuất quyết toán, điều chỉnh giá không đúng quy định, định mức của Bộ Xây dựng với tổng số tiền được phát hiện qua thanh tra hơn 42,8 tỷ đồng.

Đối với công tác quản lý trong hoạt động khoáng sản, theo TTCP, việc thực hiện các chính sách, pháp luật về quản lý hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản của các tồ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ cơ bản đã được UBND các cấp, các sở, ngành triển khai và được điều chỉnhkịp thời phù hợp với các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, qua thanh tra, phát hiện các sai phạm về tài chính trong hoạt động khoáng sản với tổng số tiền hơn 24,1 tỷ đồng…

Theo TTCP, trách nhiệm đối với những sai phạm nêu trên thuộc UBND tỉnh Phú Thọ, các Sở, ngành: Tài nguyên và Môi trường (TM&MT), Xây dựng, Tài chính, Cục Thuế, TP Việt Trì, thị xã Phú Thọ, huyện Thanh Sơn và huyện Tân Sơn và CĐT các D.A.

Kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có sai phạm

Từ những hạn chế, thiếu sót trên, Tổng TTCP kiến nghị và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên khoáng sản được chỉ ra qua thanh tra.

Rà soát, đôn đốc các CĐT D.A đang còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các khoản thuế, phí còn phải nộp về ngân sách Nhà nước, có biện pháp xử lý phạt theo quy định của pháp luật đối với trường hợp không chấp hành.

Đối với một số trường hợp không cỏ khả năng thực hiện, UBND tỉnh báo cáo Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ và Quốc hội xem xét, xử lý theo quy định;

Chỉ đạo các sở, ngành kiểm tra, rà soát cụ thể để xác định bổ sung tiền sử dụng đất đối với các D.A do CĐT tự chuyển mục đích sử dụng đất; tính chưa đúng về tiền sử dụng đất các CĐT phải nộp, thu về ngân sách Nhà nước được nêu trong kết luận này và các D.A trên toàn tỉnh; chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, TP khẩn trương lập điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 để thẩm định và phê duyệt theo quy định.

Đối với D.A khu nhà ở phường Nông Trang, thực hiện điều chỉnh và hoàn thiện lại trình tự, thủ tục thực hiện D.A đầu tư theo quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 61 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ và các quy định pháp luật có liên quan.

Rà soát lại nghĩa vụ tài chính đất đai, xác định lại tiền sử dụng đất phải nộp đối với D.A Khu nhà ở và Dịch vụ thương mại đồng Trằm Đá theo quy định và thu đúng, thu đủ về ngân sách Nhà nước. Tổ chức kiểm điểm nghiêm túc Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở TN&MT, Sở Tài chính và các tổ chức, cá nhân có liên quan đối với sai phạm trên.

Xin ý kiến thống nhất với Bộ TN&MT, Bộ Xây dựng  đối với D.A Tổ hợp khách sạn, trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp Mường Thanh Phú Thọ, kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng, chuyển mục đích sử dụng diện tích hơn 1,4 nghìnm2 (phần diện tích sàn căn hộ từ tầng 14 đến tầng 27) từ hình thức căn hộ cao cấp cho thuê sang hình thức căn hộ ở cao cấp lâu dài để đảm bào quyền lợi cho người mua nhà và tránh phát sinh khiếu kiện…

Kiểm tra, rà soát, xử lý đối với diện tích hơn 333ha đất đã thu hồi cho hoạt động khoáng sản vượt quy hoạch sử dụng đất theo đúng quy định của pháp luật…

Rà soát, thu hồi và giảm trừ khi thanh, quyết toán do vi phạm với số tiền hơn 33 tỷ đồng tại các D.A sử dụng đất; thu hồi hơn 6,1 tỷ đồng tiền sử dụng đất của một số D.A phải nộp bổ sung do UBND tỉnh khi tính tiền sử dụng đất đã đưa thuế VAT vào xác định không đúng quy định; giảm trừ quyết toán đối với giá trị chênh lệch tăng giữa thi công bằng máy và thủ công đối với 5 D.A đầu tư xây dựng với tổng số tiền hơn 12,1 tỷ đồng…

Đồng thời, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các tập thể, cá nhân thuộc UBND tỉnh, các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, TN&MT, Xây dựng, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông Vận tải, Cục Thuế, Ban Quản lý các Khu công nghiệp, UBND TP Việt Trì, UBND thị xã Phú Thọ, UBND huyện Thanh Sơn và UBND huyện Tân Sơn đối với các sai phạm được chỉ ra qua thanh tra.

Phương Hiếu