Mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện kéo dài về đất đai tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp

Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Hoàng Quốc Khánh mới ký văn bản gửi Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh; Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh; Tòa án nhân dân tỉnh; các sở, ngành: Tài nguyên và Môi trường; Tư pháp; Thông tin và truyền thông; Thanh tra tỉnh; Công an tỉnh; UBND các huyện, thành phố về việc tăng cường thực hiện công tác giải quyết tình hình mâu thuẫn, tranh chấp khiếu kiện kiên quan đến đất đai và ổn định an ninh, trật tự (ANTT) trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Văn bản số 1196/UBND-NC ngày 22/3/2024 của UBND tỉnh Sơn La nêu rõ: Trong năm 2023, tình hình mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện trên địa bàn tỉnh Sơn La mặc dù đã giảm về số vụ (giảm 160 vụ so với năm 2022), tuy nhiên qua theo dõi, nắm tình hình của cơ quan chức năng nhận thấy vẫn còn một số vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện kéo dài nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, ổn định. Các vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện kéo dài trong những năm qua hầu hết có liên quan đến đất đai (08/09 vụ = 88,9%) tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp. 

Nguyên nhân chủ yếu do việc giải quyết đền bù di dân tái định cư các dự án công trình thủy điện, việc di dân tái định cư, dự án trồng cây cao su, việc phân định địa giới hành chính theo Chỉ thị số 364-CT ngày 06/11/1991 của Chính phủ, tranh chấp đất nương... Một số người dân bị đụng chạm đến quyền lợi hoặc vì lợi ích cá nhân trong việc giải quyết đền bù chậm tiến độ, thiếu khách quan của một số cấp chính quyền ở cơ sở. 

Lợi dụng vào quyền khiếu nại, tố cáo và những sơ hở, hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đã làm nảy sinh bức xúc, kích động, gây xung đột, thực hiện các hành vi chống đối vi phạm pháp luật; giúp sức, hoặc trực tiếp tham gia khiếu kiện... 

Nếu không được giải quyết tốt sẽ dễ dẫn đến hình thành “điểm nóng” trở thành vấn đề xã hội phức tạp, gây mất ổn định về an ninh trật tự ở địa bàn cơ sở, ảnh hưởng đến việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 

Tăng cường giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp khiếu kiện kiên quan đến đất đai và ổn định ANTT

Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các sở, ngành có liên quan và UBND các huyện, thành phố theo chức năng, nhiệm vụ tiếp tục tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, UBND tỉnh liên quan đến công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai, phòng chống tội phạm, bảo đảm ANTT... 

Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành, sự phối hợp của người đứng đầu các cấp, các ngành trong thực hiện các giải pháp để giải quyết tình hình liên quan đến đất đai và ổn định ANTT trên địa bàn tỉnh. Xác định cụ thể trách nhiệm của người đứng đầu, tập thể, cá nhân trong công tác quản lý, giải quyết tình hình liên quan đến đất đai và ổn định ANTT trên địa bàn quản lý làm cơ sở xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là đối với trường hợp để xảy ra tình trạng tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, làm phát sinh tội phạm, ảnh hưởng đến ANTT trên địa bàn nhưng chậm triển khai các biện pháp giải quyết. 

Tăng cường công tác tuyên truyền vận động đấu tranh trong phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai, tài nguyên khoáng sản, quản lý xây dựng, trật tự đô thị, bảo đảm ANTT trên địa bàn. 

Tăng cường nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành và địa phương trong đấu tranh, giải quyết tình hình liên quan đến đất đai và tội phạm như: Phá rừng, hủy hoại rừng, tranh chất đất đai, lấn chiếm đất dự án... Phối hợp tham gia các đoàn thanh tra liên ngành do các sở, ngành thành lập để tiến hành thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, quy hoạch, trật tự xây dựng tại một số xã, phường trọng điểm trên địa bàn các huyện, thành phố; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan. 

Tập trung tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, bảo đảm mọi tố giác và tin báo về tội phạm của công dân, cơ quan, tổ chức được tiếp nhận và xử lý kịp thời, đúng quy định của pháp luật, nhất là các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố liên quan đến đất đai, tài nguyên khoáng sản, trật tự xây dựng. Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tư pháp trong điều tra, truy tố, xét xử các loại tội phạm đảm bảo kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật; lựa chọn những vụ án điểm, dư luận xã hội quan tâm, kịp thời đưa ra xét xử công khai để răn đe, giáo dục phòng ngừa chung. 

Trong đó, Chủ tịch UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra công tác thanh tra trong phạm vi quản lý nhà nước của UBND tỉnh; quyết định việc thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, quy hoạch, trật tự xây dựng của các cơ quan đơn vị thuộc UBND tỉnh, UBND huyện, thành phố; đề nghị giám đốc các sở liên quan, chủ tịch UBND các huyện, thành phố chỉ đạo thanh tra sở, thanh tra huyện, thành phố tiến hành thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật đối với công tác quản lý, sử dụng đất, trật tự xây dựng thuộc phạm vi quản lý nhà nước theo phân cấp; kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra của thanh tra sở, thanh tra huyện và quyết định xử lý sau thanh tra của giám đốc sở, chủ tịch UBND huyện, thành phố khi cần thiết. 

Thanh tra tỉnh giúp UBND tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật; tăng cường hỗ trợ UBND các huyện, thành phố trong giải quyết khiếu nại; phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh và các cơ quan chức năng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống tham nhũng; kịp thời chuyển hồ sơ vi phạm pháp luật có dấu hiệu tội phạm được phát hiện qua công tác thanh tra sang Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh để xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật. 

Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cũng giao những nhiệm vụ cụ thể cho Công an tỉnh; các sở: Tài nguyên và Môi trường, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông; UBND các huyện, thành phố. Đồng thời đề nghị Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ thực hiện một số nội dung nhằm thực hiện tốt công tác giải quyết tình hình mâu thuẫn, tranh chấp khiếu kiện kiên quan đến đất đai và ổn định ANTT trên địa bàn.

Trần Kiên