Sáng ngày 8/6, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giải trình và trả lời chất vấn trước Quốc hội.
Các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực triển vọng kinh tế Việt Nam
Trước khi trực tiếp trả lời chất vấn, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội, cử tri quan tâm, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cập nhật thêm tình hình kinh tế - xã hội.
Theo ông, trong tháng 5 và những ngày đầu tháng 6, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát; CPI tiếp tục xu hướng giảm, bình quân 5 tháng ở mức 3,55%.
Các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.
Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 5 tăng 2,2% so với tháng 4 và tăng 0,1% so với cùng kỳ; khu vực nông nghiệp phát triển ổn định; thương mại, dịch vụ tiếp tục phục hồi nhanh.
Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đạt 22,2% kế hoạch, tương đương cùng kỳ năm 2022, nhưng số tuyệt đối cao hơn 41 nghìn tỷ đồng; thu hút vốn FDI tháng 5 đạt gần 2 tỷ USD, gấp 2,2 lần cùng kỳ.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại được chú trọng, tăng cường. Các tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực đối với triển vọng kinh tế Việt Nam.
Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Phó Thủ tướng, nước ta còn không ít hạn chế, bất cập và gặp nhiều khó khăn, thách thức, đúng như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu.
Những khó khăn, thách thức như tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đứt gãy các chuỗi cung ứng, thị trường lao động, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn bất cập; số doanh nghiệp rút khỏi thị trường khoảng 88 nghìn doanh nghiệp; thiếu điện cục bộ ở các địa phương miền Bắc; đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn; một bộ phận cán bộ có tư tưởng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, sợ sai...
Chính phủ, Thủ tướng xin lắng nghe, tiếp thu và tiếp tục bám sát các mục tiêu theo các nghị quyết của Đảng, Quốc hội để cụ thể hóa và chỉ đạo quyết liệt các cấp, các ngành, các địa phương, phấn đấu đạt kết quả cao nhất các mục tiêu kế hoạch năm 2023, Phó Thủ tướng nêu.
“Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với nâng cao trách nhiệm”
Vẫn theo Phó Thủ tướng, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với nâng cao trách nhiệm, gắn với bảo đảm nguồn lực, năng lực thực hiện pháp luật cho các bộ, ngành, địa phương.
Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành các nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù cho một số địa phương như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hải Phòng, Cần Thơ, Nghệ An, Thanh Hóa… để tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương phát huy nguồn lực trong phát triển kinh tế - xã hội.
“Như các vị đại biểu Quốc hội đã nêu, việc phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương chưa thực sự đồng bộ, nhất quán, nhất là trong lĩnh vực đầu tư công, đầu tư, đất đai, quản lý rừng, xây dựng, tài chính, tổ chức biên chế, lao động…”, Phó Thủ tướng nhìn nhận.
Đề cập nguyên nhân, Phó Thủ tướng cho rằng, chủ yếu do các quy định pháp luật liên quan chưa được hoàn thiện, điều chỉnh kịp thời.
“Một số bộ, ngành còn chưa đổi mới tư duy về phân cấp, phân quyền; công tác kiểm tra, giám sát chưa tích cực, chủ động, thậm chí có nơi, có lúc còn buông lỏng…”, ông nói.
Vì vậy, thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bố trí nguồn lực phù hợp gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực.
Chính phủ cũng sẽ trình Quốc hội việc tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nhất là trong lĩnh vực đầu tư công, xây dựng, đất công nghiệp, đất lúa, đất rừng….
Điều này, theo ông Khái, góp phần nâng cao vai trò, trách nhiệm trực tiếp của các bộ, ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu trong quản lý Nhà nước và thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đề ra.
Cán bộ sợ sai, không dám làm gây lãng phí nguồn lực, cơ hội phát triển
Đề cập đến công tác cán bộ, Phó Thủ tướng nói, đây là nhiệm vụ “then chốt” của cả hệ thống chính trị. Về tổng thể, năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngày càng được nâng lên.
Nhưng thời gian gần đây, xảy ra tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, đùn đẩy công việc; có tâm lý e ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc, không quyết định công việc thuộc thẩm quyền.
Có trường hợp đẩy việc lên cấp trên hoặc sang các cơ quan khác, thiếu sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả giữa các bộ, cơ quan, địa phương, chủ yếu trong các lĩnh vực đầu tư công, đất đai, bất động sản, mua sắm công, đầu tư, định giá, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...
“Tình trạng này dẫn đến quá trình xử lý công việc bị kéo dài, gây lãng phí thời gian, nguồn lực, cơ hội phát triển, làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, gây cản trở công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp.
Cá biệt có nơi rất trì trệ, làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan Nhà nước”, Phó Thủ tướng giải trình trước Quốc hội.
Ông cho hay, Chính phủ, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương tập trung khắc phục những hạn chế, bất cập, yếu kém trên; quán triệt và tiếp tục thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy định của Đảng, Nhà nước.
Các cấp, ngành, địa phương cũng được đề nghị tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với cá thể hóa trách nhiệm, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; kiên quyết không để xảy ra việc đùn đẩy, né tránh trách nhiệm.
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động công vụ, nhất là thanh tra, kiểm tra đột xuất. Biểu dương, khen thưởng kịp thời cơ quan, tập thể, cán bộ, công chức quyết liệt trong thi hành công vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ, dám nói, dám nghĩ, dám làm, chủ động, sáng tạo vì lợi ích chung.
Song song là kịp thời rà soát, xử lý, thay thế hoặc điều chuyển sang công việc khác đối với cán bộ, công chức năng lực yếu, không dám làm, né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm.