Sáng ngày 12/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc thực hiện Nghị quyết số 54 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM; báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết số 115 về cơ chế, chính sách tài chính, ngân sách đặc thù đối với TP Hà Nội.
Trình Quốc hội quyết cho phép TP HCM thí điểm cơ chế đặc thù thêm 1 năm
Theo báo cáo gửi đến phiên họp, Chính phủ đề nghị cho phép TP HCM tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 54 thêm 1 năm đến hết ngày 31/12/2023.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai cho biết, Thường trực Ủy ban cho rằng, nếu tại kỳ họp thứ 4, Chính phủ không thể đưa ra những đề xuất chính sách của một nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 để áp dụng ổn định sau thời gian thí điểm theo quy định thì “phương án kéo dài thời hạn có hiệu lực của Nghị quyết 54 là cần thiết”.
Cơ quan thẩm tra lưu ý, việc đề nghị tiếp tục thực hiện Nghị quyết 54 thực chất là kéo dài thời gian áp dụng chính sách thí điểm có thời hạn.
“Điều này phần nào làm chậm quá trình hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật; làm giảm tính vững chắc, nhất quán trong thực thi pháp luật”, bà Mai nói.
Ủy ban Tài chính Ngân sách cũng lưu ý, báo cáo của Chính phủ chưa làm rõ lý do, tính thuyết phục, căn cứ phù hợp để áp dụng việc kéo dài thời gian thực hiện; chưa dự báo được hiệu quả sẽ mang lại nếu kéo dài thời hạn thực hiện thêm 1 năm.
Bên cạnh nguyên nhân khách quan do dịch bệnh Covid 19, báo cáo chưa chỉ ra nguyên nhân chủ quan trong tổ chức thực hiện dẫn đến phải kéo dài.
“Chính phủ đề nghị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 54 đến hết ngày 31/12/ 2023. Như vậy chỉ có thêm 1 năm để thực hiện. Đây là khoảng thời gian không dài, khó có thể mang lại những thay đổi căn bản trong kết quả thực hiện”, bà Mai nêu.
Sau khi đánh giá những kết quả đạt được, khó khăn, hạn chế, theo bà Mai, Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách đồng ý với đề nghị của Chính phủ và đề nghị đưa nội dung này vào Nghị quyết của Kỳ họp 4.
Thảo luận sau đó, đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất kéo dài thời gian thực hiện thí điểm thêm 1 năm.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh thực tiễn chứng minh thí điểm cơ chế, chính đặc thù là cần thiết và đúng đắn.
“Thí điểm nếu tốt sẽ được nhân rộng, đây là hướng đi đúng đắn”, ông Vương Đình Huệ đồng tình trình Quốc hội cho phép kéo dài thực hiện Nghị quyết 54 ít nhất một năm.
Chủ tịch Quốc hội nói, trong thời gian này, các cơ quan nghiên cứu, đánh giá, tổng kết thấu đáo hơn để đề xuất một số chính sách có thể thể chế hoa bằng luật pháp chung, một số chính sách mới thí điểm thêm.
Chung quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị, cần nghiên cứu và tổng kết thực tiễn ngay trong quá trình thực hiện để đề nghị sửa luôn vào các luật trong năm 2023.
“Mục đích của thí điểm nếu thấy phù hợp với thực tiễn thì đưa vào luật” - theo ông Nguyễn Khắc Định.
“Có những việc TP muốn làm lắm nhưng cân nhắc vì mới, vì khó”
Cho rằng trong khi Chính phủ chưa đề xuất các cơ chế, chính sách mới thì việc đề nghị cho phép tiếp tục thực hiện Nghị quyết 54 là phù hợp, song Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị TP HCM phải quyết tâm nghiên cứu để đưa ra chính sách mới đột phá hơn, cũng như điều chỉnh, dừng chính sách không còn phù hợp.
Giải trình sau đó, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan chia sẻ, “có những việc TP muốn làm lắm nhưng cân nhắc vì mới, vì khó và trước khi làm cũng lắng nghe nhiều ý kiến, sau đó hơi không mạnh dạn để đưa ra do có ý kiến trái chiều”.
Ông Hoan cũng cho hay, có những việc nghị quyết đã có nhưng “thực hiện không đơn giản”. Như việc thu hồi đất lúa trên 10ha để thực hiện dự án thì lại vướng thủ tục, các quy định của Luật Đầu tư dẫn đến chậm triển khai.
Dẫn chứng nữa được Phó Chủ tịch TP HCM nêu ra là cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước phải tạm dừng do phải chờ hướng dẫn phương án sử dụng đất…
“Hiện nay, TP đã chuẩn bị dự thảo nghị quyết mới trình Quốc hội mang tính toàn diện hơn để huy động nhiều nguồn lực hơn, không phải chỉ nguồn lực từ Nhà nước”, ông Hoan nói.
Ông Hoan dẫn chứng, dự thảo nghị quyết mới mở ra cơ chế huy động nguồn lực tư nhân để đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, thể thao. Song Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) không cho lĩnh vực văn hóa, thể thao được xã hội hóa nên rất khó để thực hiện.
“Với các đô thị lớn như Hà Nội, TP HCM nếu không huy động các nguồn lực để đầu tư các cơ sở vật chất về văn hoá, thể thao tầm cỡ thì chắc chắn nhà nước sẽ không có nguồn lực để thực hiện”, ông Hoan nói, TP HCM mong muốn Quốc hội cho thực hiện đối tác công - tư với hai lĩnh vực này.
Ông Hoan khẳng định, TP HCM cố gắng làm và làm tốt để có nhiều kinh nghiệm góp ý cho quy định pháp luật của cả nước, đồng thời tạo điều kiện cho TP phát triển, có nhiều nguồn thu hơn để đóng góp nhiều hơn cho cả nước.
Kết lại nội dung nay, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nói, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định cho phép TP HCM tiếp tục thực hiện Nghị quyết 54 đến hết 31/12/2023 và đưa nội dung này vào nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 4.
Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV dự kiến khai mạc vào ngày 20/10 tới đây.