Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi) yêu cầu bắt buộc truy xuất nguồn gốc bằng mã QR và hiển thị "Hộ chiếu số sản phẩm" (DPP) trên nền tảng số

Theo đó, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi), dự kiến có hiệu lực từ năm 2026, được xem là bước tiến quan trọng. Luật này sẽ yêu cầu bắt buộc truy xuất nguồn gốc bằng mã QR và hiển thị "Hộ chiếu số sản phẩm" (DPP) trên nền tảng số. Đây là một quyết định chiến lược, biến công nghệ thành một hàng rào kỹ thuật số để chuẩn hóa thị trường, bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, số hóa chuỗi cung ứng không phải chuyện "một sớm một chiều". Theo các chuyên gia kinh tế - thị trường, hạ tầng số hiện còn chắp vá, thiếu liên thông. Nhiều hợp tác xã, hộ kinh doanh nhỏ chưa quen với công nghệ, dẫn đến tình trạng 'ngại đổi mới'. Ngoài ra, chi phí đầu tư ban đầu cũng là rào cản lớn.

Do đó, nước ta cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như hoàn thiện thể chế, chuẩn hóa dữ liệu, xây dựng nền tảng truy xuất quốc gia và áp dụng chế tài công nghệ như quét mã vi phạm. Vì vậy, Nhà nước cần có chương trình truyền thông diện rộng như "Quét để biết – Mua hàng chuẩn", vừa hỗ trợ người dân tiếp cận, vừa thúc đẩy hành vi tiêu dùng minh bạch. Khi người tiêu dùng trở nên thông thái hơn và yêu cầu sự minh bạch, họ sẽ tạo ra một lực đẩy mạnh mẽ để các doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ, phải chuyển mình.

Theo báo cáo từ Bộ Công thương, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 8 tháng đầu năm 2025 đạt 45 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, đằng sau con số tăng trưởng ấn tượng là những thách thức không nhỏ về chi phí logistics. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu đã đẩy chi phí vận tải lên cao, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là lý do vì sao việc số hóa và minh bạch hóa chuỗi cung ứng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.

Việc ban hành Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi và triển khai "Hộ chiếu số sản phẩm" không chỉ là thay đổi về chính sách mà còn là quyết định chiến lược, biến công nghệ thành hàng rào kỹ thuật số chuẩn hóa thị trường, bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh. Sự đồng hành giữa Nhà nước, doanh nghiệp lớn và các hộ kinh doanh nhỏ, cùng với nhận thức của người tiêu dùng, sẽ tạo dòng chảy hàng hóa minh bạch từ nông trại đến kệ siêu thị. Khi hệ thống phân phối trở nên minh bạch và mỗi sản phẩm có một "giấy khai sinh" kỹ thuật số, Việt Nam không chỉ vượt qua những cú sốc từ bên ngoài mà còn khẳng định vị thế của mình trên bản đồ chuỗi cung ứng toàn cầu, dựa trên nền tảng tin cậy, bền vững và đổi mới.

Hiện, Công ty VinEco đã bắt đầu áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc cho toàn bộ sản phẩm rau củ từ đầu năm 2025. Điều này giúp khách hàng và đối tác dễ dàng kiểm tra thông tin về lịch sử canh tác, ngày thu hoạch và quy trình đóng gói.

Trong lĩnh vực thủy sản, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy sản Hải Phòng cũng áp dụng DPP cho các sản phẩm tôm đông lạnh và cá tra xuất khẩu. Việc này giúp giảm thời gian kiểm tra, tăng độ tin cậy với đối tác và hạn chế rủi ro bị trả hàng do thông tin không rõ ràng. Kết quả là xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc tăng 20% trong 6 tháng đầu năm 2025.

Hợp tác xã chè Suối Giàng tại Yên Bái đã triển khai mã QR cho sản phẩm chè Shan tuyết đặc sản. Khách hàng trong nước có thể kiểm tra nguồn gốc từng lô hàng, ngày thu hái và quy trình sấy, tạo niềm tin cho thị trường nội địa và du khách quốc tế.