(Thanh tra) - Từ thực tiễn tiếp dân nhiều năm, Ban Tiếp công dân tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng và thử nghiệm quy trình 3 bước mới: Chuẩn bị và quán triệt - Tiếp công dân - Tổng hợp, theo dõi, đôn đốc, nhằm khắc phục tình trạng bị động, nâng cao trách nhiệm cấp cơ sở và đưa công nghệ vào quản trị. Mô hình không chỉ hướng tới phục vụ người dân tốt hơn mà còn thể hiện quyết tâm của tỉnh Quảng Ninh trong xây dựng nền hành chính minh bạch, hiện đại, lấy sự hài lòng của công dân làm thước đo hiệu quả.
Trong bài phỏng vấn trước, ông Vũ Văn Chiến, Trưởng ban Tiếp công dân tỉnh Quảng Ninh, đã phân tích vai trò then chốt của công tác tiếp công dân, đồng thời chỉ ra những hạn chế trong quy trình hiện hành như tình trạng bị động trong phối hợp, khiếu kiện vượt cấp hay năng lực cán bộ cơ sở chưa đồng đều.
Trong bài phỏng vấn thứ hai này, ông Chiến đi sâu vào đề xuất quy trình mới 3 bước, cùng những giải pháp để nâng cao trách nhiệm của cấp xã, ứng dụng công nghệ và tăng cường giám sát, hướng tới khả năng nhân rộng mô hình.
"Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân tại Quảng Ninh không chỉ có ý nghĩa trước mắt, mà hoàn toàn có thể trở thành quy trình phổ biến trong chính quyền 2 cấp, góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, minh bạch, hiện đại", ông Vũ Văn Chiến khẳng định.
+ PV: Ông có thể cho biết quy trình mới được thiết kế như thế nào?
- Ông Vũ Văn Chiến: Chúng tôi đã nghiên cứu, đưa vào nội dung sinh hoạt chuyên đề của Chi bộ để đề xuất một quy trình mới gồm 3 bước chính, đó là: (1) Chuẩn bị và Quán triệt; (2) Tiếp công dân và (3) Tổng hợp - Theo dõi - Đôn đốc. Đây không chỉ là một quy trình kỹ thuật, mà là một hành động cụ thể, hướng tới sự chủ động, đồng bộ và khả thi trong mọi tình huống. Mỗi bước đều xác định rõ vai trò cụ thể của cấp tỉnh và cấp xã, đồng thời tối ưu hóa việc ứng dụng công nghệ thông tin, nhằm mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dân một cách nhanh chóng, hiệu quả và minh bạch nhất.
+ PV: Xin ông nói rõ hơn về bước "chuẩn bị và quán triệt"?
Ông Vũ Văn Chiến: Bước "Chuẩn bị và Quán triệt" này chính là giai đoạn tiền tiếp, giai đoạn "thấu hiểu trước khi hành động". Chúng ta không thể để đến khi người dân đến mới bắt đầu tìm hiểu vấn đề.
Chúng ta cần xây dựng một bộ chỉ số rõ ràng để đánh giá hiệu quả, và đặc biệt là phải duy trì một cơ chế kiểm tra, xử lý trách nhiệm thường xuyên, nghiêm minh. Có như vậy, quy trình mới có thể vận hành đạt được mục tiêu đề ra và thực sự tạo nên sự thay đổi trong văn hóa làm việc, hướng tới phục vụ Nhân dân tốt nhất.
Ở đây, lãnh đạo cấp tỉnh cùng các thành viên của Hội đồng tiếp công dân tỉnh sẽ được nghe báo cáo khái quát về tình hình tiếp dân, còn cấp xã có vụ việc sẽ báo cáo trọng tâm về kết quả giải quyết các vụ việc và đề xuất hỗ trợ đối với những trường hợp khó khăn, phức tạp. Sau đó, người chủ trì cấp tỉnh sẽ có những quán triệt chung và đưa ra chỉ đạo cụ thể trong ngày tiếp công dân định kỳ.
Điểm mới và quan trọng ở đây là chúng tôi muốn nâng cao trách nhiệm giải trình của cấp xã ngay từ đầu, đồng thời giúp lãnh đạo cấp tỉnh nắm bắt được toàn cảnh để có những chỉ đạo sát thực, không chỉ là nơi giải quyết mà còn là nơi hướng dẫn, hỗ trợ cấp dưới giải quyết vấn đề một cách hiệu quả nhất.
+ PV: Trong bước tiếp công dân, quy trình này có những điểm gì mới?
- Ông Vũ Văn Chiến: Trong bước tiếp công dân, chúng tôi đã phân loại thành ba tình huống cụ thể và phổ biến nhất để xử lý hiệu quả hơn, đảm bảo sự công bằng và hiệu quả cho người dân:
Tình huống thứ nhất: Đối với những vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp tỉnh, người chủ trì cấp tỉnh sẽ trực tiếp lắng nghe, kết luận và đưa ra chỉ đạo giải quyết một cách dứt điểm.
Tình huống thứ hai: Nếu là những vụ việc khó, phức tạp mà cấp xã đề nghị hỗ trợ, cấp tỉnh sẽ phối hợp trực tuyến, cùng đồng chủ trì để tìm ra hướng giải quyết tối ưu, không để người dân phải chờ đợi lâu.
Tình huống thứ ba: Trường hợp vụ việc thuộc thẩm quyền của cấp xã nhưng công dân lại vượt cấp lên tỉnh. Khi đó, cấp tỉnh sẽ tiếp nhận, lắng nghe, giải thích rõ ràng về thẩm quyền và hướng dẫn công dân quay về cấp xã để được giải quyết. Đồng thời, chúng tôi sẽ theo dõi, giám sát chặt chẽ việc giải quyết này trong kỳ tiếp dân tiếp theo, đảm bảo rằng người dân không bị "đẩy đi đẩy lại" mà vẫn nhận được sự quan tâm và giải quyết thỏa đáng.
Cách làm này vừa đảm bảo đúng thẩm quyền của từng cấp, vừa giúp tránh được tình trạng cấp dưới trông chờ, ỷ lại vào cấp trên, đồng thời đặt lợi ích và sự thuận tiện của người dân lên hàng đầu.
+ PV: Còn bước cuối cùng “tổng hợp và đôn đốc”, sẽ được triển khai ra sao?
- Ông Vũ Văn Chiến: Sau mỗi buổi tiếp, thư ký sẽ tổng hợp đầy đủ nội dung buổi tiếp và nhanh chóng ban hành thông báo kết quả đến các bên liên quan. Đồng thời, tất cả dữ liệu như hình ảnh, âm thanh, hồ sơ vụ việc đều sẽ được cập nhật lên hệ thống chung để tiện theo dõi, đảm bảo tính công khai, minh bạch.
Định kỳ mỗi 3 tháng, Hội đồng tiếp công dân tỉnh sẽ tổ chức kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện các kết luận đã đưa ra, và kịp thời xử lý trách nhiệm nếu có bất kỳ sự chậm trễ nào. Đây là một điểm rất quan trọng để đảm bảo tính nghiêm minh, thúc đẩy tiến độ giải quyết và nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ các cấp.
Sự giám sát chặt chẽ này không chỉ để bảo vệ quyền lợi của dân mà còn là động lực để cán bộ làm việc tốt hơn, hoàn thành nhiệm vụ được giao.
+ PV: Ông kỳ vọng gì khi triển khai quy trình này?
- Ông Vũ Văn Chiến: Khi triển khai quy trình mới này, tôi có ba kỳ vọng, hướng tới một nền hành chính phục vụ, gần dân:
Mỗi bước trong quy trình tiếp dân đều xác định rõ vai trò cụ thể của cấp tỉnh và cấp xã, đồng thời tối ưu hóa việc ứng dụng công nghệ thông tin, nhằm mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dân một cách nhanh chóng, hiệu quả và minh bạch nhất.
Thứ nhất, là nâng cao rõ rệt vai trò và trách nhiệm của cấp xã, giúp họ chủ động hơn trong việc giải quyết vấn đề tại địa phương, từ đó hạn chế tối đa tình trạng khiếu kiện vượt cấp.
Thứ hai, là tăng cường hiệu quả giải quyết các vụ việc. Công dân sẽ được tiếp đón và hướng dẫn chu đáo hơn, vừa được nghe giải thích tại tỉnh, vừa được xử lý vụ việc tại xã dưới sự giám sát chặt chẽ, đảm bảo quyền lợi được giải quyết một cách thấu đáo.
Thứ ba, và quan trọng nhất, là củng cố vững chắc niềm tin của Nhân dân vào chính quyền, thể hiện sự quan tâm sát sao, gần gũi của người đứng đầu các cấp ủy, chính quyền đối với bà con. Mỗi vụ việc được giải quyết thỏa đáng là một viên gạch xây nên niềm tin vững chắc giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
+ PV: Để quy trình này đi vào thực tiễn, cần điều kiện gì, thưa ông?
- Ông Vũ Văn Chiến: Để quy trình này thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, chúng ta cần một số điều kiện then chốt, mà tôi coi đó là sự đầu tư cho tương lai, đầu tư vào con người và công nghệ.
Trước hết, là sự ủng hộ mạnh mẽ từ lãnh đạo tỉnh để có thể áp dụng thử nghiệm và hoàn thiện quy trình.
Thứ hai, cần bổ sung nguồn lực về công nghệ, tăng cường đào tạo đội ngũ cán bộ để họ có đủ năng lực và kỹ năng, đồng thời đầu tư các trang thiết bị hiện đại để phục vụ công tác như: Các Robot tiếp công dân, Trợ lý AI trong xử lý, tham mưu giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị.
Thứ ba, là sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành liên quan và các xã, phường, đặc khu tạo nên một sức mạnh tổng hợp.
Cuối cùng, chúng ta cần xây dựng một bộ chỉ số rõ ràng để đánh giá hiệu quả, và đặc biệt là phải duy trì một cơ chế kiểm tra, xử lý trách nhiệm thường xuyên, nghiêm minh. Có như vậy, quy trình mới có thể vận hành đạt được mục tiêu đề ra và thực sự tạo nên sự thay đổi trong văn hóa làm việc, hướng tới phục vụ Nhân dân tốt nhất.
Với tầm nhìn thực tiễn và tinh thần dám đổi mới, ông Vũ Văn Chiến cùng tập thể Ban Tiếp công dân tỉnh Quảng Ninh đang từng bước xây dựng một mô hình tiếp công dân hiện đại, gần dân và vì dân. Ở đó, mỗi cuộc đối thoại không chỉ dừng lại ở việc lắng nghe tập trung, phân tích thấu tình hay hướng dẫn giải quyết một vụ việc thiết thực, mà còn là dịp để chính quyền thể hiện trách nhiệm, sự cầu thị và thái độ phục vụ Nhân dân một cách công khai, minh bạch.
Quy trình 3 bước mà ông Chiến đề xuất không đơn thuần là sự sắp xếp kỹ thuật, mà là một thay đổi tư duy, chuyển từ "tiếp nhận và xử lý đơn thư" sang "đồng hành cùng công dân trong hành trình giải quyết vấn đề".
Khi niềm tin của người dân được củng cố qua mỗi buổi tiếp dân, đó cũng là thước đo cho sự trưởng thành của chính quyền phục vụ. Và với Quảng Ninh, địa phương đi đầu trong cải cách hành chính, mô hình này có thể sẽ trở thành hình mẫu mới về đối thoại và kiến tạo niềm tin giữa Nhà nước và Nhân dân.
