Mức thu chênh lệch 100%
Theo Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND ngày 9/12/2020 của HĐND TP HCM ban hành mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TP HCM, mức phí cụ thể: Đối với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu mở tờ khai ngoài TP HCM thì áp dụng mức thu là 500 nghìn đồng đối với container 20ft; 1 triệu đồng đối với container 40ft và 30 nghìn đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container. Đối với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu mở tờ khai tại TP HCM thì lại được áp dụng mức thu thấp hơn một nửa. Cụ thể: 250 nghìn đồng đối với container 20ft; 500 nghìn đồng với container 40ft và 15 nghìn đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container.
Phí này được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa tạm nhập - tái xuất, hàng chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh; tổ chức cá nhân kinh doanh hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu sử dụng công trình kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển TP HCM (bao gồm tổ chức, cá nhân mở tờ khai hải quan tại TP HCM và các tỉnh lân cận).
Theo kế hoạch, việc thu phí này được lên kế hoạch áp dụng từ ngày 1/7/2021. Tuy nhiên, phải tới ngày 1/4/2022 mới chính thức được triển khai áp dụng.
Ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp tỉnh Bình Dương
Cục Hải quan tỉnh Bình Dương cho biết, kể từ khi kế hoạch này mới chỉ được thông báo trên các phương tiện truyền thông, đơn vị đã nhận được nhiều ý kiến phản ánh của doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trên địa bàn (Hiệp hội Xuất nhập khẩu (XNK) tỉnh; Chi hội Thương gia Đài Loan tỉnh; Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam; Chi hội Doanh nghiệp đầu tư Hàn Quốc tỉnh; Hiệp hội Chế biến gỗ tỉnh…) về những bất cập do mức thu phí chênh lệch, phân biệt doanh nghiệp làm thủ tục hải quan tại Bình Dương với doanh nghiệp làm thủ tục hải quan tại TP HCM.
Trong văn bản gửi UBND TP HCM ngày 6/4/2021, Hiệp hội XNK tỉnh Bình Dương cho rằng, việc áp dụng mức thu như trên đã gây bức xúc về sự bất bình đẳng cho các doanh nghiệp XNK đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Bình Dương…
Cục Hải quan tỉnh Bình Dương cho biết, trong năm 2020, số lượng container vận chuyển hàng hóa XNK đi/đến các cảng, cửa khẩu đăng ký tờ khai tại đơn vị là hơn 1.494.000 container. Hiện nay, hầu hết container XNK tại tỉnh là container loại 40ft, với mức chênh lệch phí hạ tầng là 500 nghìn đồng/container, ước tính chi phí chênh lệch của doanh nghiệp phải đóng nếu đăng ký tờ khai hải quan tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương trong năm sẽ là hơn 747 tỷ đồng.
Theo Cục Hải quan tỉnh Bình Dương, việc này sẽ tác động trực tiếp tới các doanh nghiệp sản xuất, XNK hàng hóa, làm tăng thêm chi phí logistic, giảm tính cạnh tranh của doanh nghiệp ngoài tỉnh trong bối cảnh doanh nghiệp đang bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch Covid-19. Các doanh nghiệp có trụ sở, nhà máy tại các tỉnh, thành lân cận TP HCM sẽ chọn TP HCM để làm thủ tục hải quan nhằm giảm chi phí, việc này khả năng sẽ gây ra ùn ứ, ách tắc hàng hóa tại cửa khẩu, quá tải trong giải quyết thủ tục hải quan.
Hệ thống cảng tại TP HCM là tài sản quốc gia, không phải của riêng TP HCM
Đó là một trong những nội dung quan trọng được UBND tỉnh Đồng Nai báo cáo Bộ Tài chính trong văn bản phát hành ngày 31/3/2022 liên quan tới việc TP HCM áp dụng mức thu phí hạ tầng cảng biển.
    |
 |
| UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng hệ thống cảng tại TP HCM là tài sản quốc gia, không phải của riêng TP HCM. Ảnh chụp màn hình minh họa: CT |
UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, theo ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, mức thu phí như trên là rất cao và có sự phân biệt đối xử khi không mở tờ khai tại TP HCM. Việc này không phù hợp với các quy định, chính sách của Nhà nước và làm phát sinh tăng chi phí cho doanh nghiệp, dẫn đến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, nhất là trong điều kiện dịch bệnh.
“Nếu TP HCM thực hiện thu phí hạ tầng cảng biển thì các doanh nghiệp sẽ dồn về mở tờ khai tại TP HCM để nộp mức thu phí hạ tầng cảng biển thấp hơn và TP HCM sẽ thu thuế XNK. Do đó, việc thu thuế XNK tại Đồng Nai sẽ giảm một lượng rất lớn”, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng, hệ thống cảng tại TP HCM là tài sản quốc gia, không phải của riêng TP HCM, mà để phục vụ XNK hàng hóa của cả nước. Do đó, cảng TP HCM phải được sử dụng bình đẳng trên nguyên tắc và lợi ích chung của quốc gia, không thể thu mức phí có sự phân biệt nơi mở tờ khai hải quan và sẽ gây sự biến động ảnh hưởng rất lớn liên quan đến các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội cho các địa phương khác.
Ngoài ra, UBND tỉnh Đồng Nai còn cho biết, theo đánh giá của cộng đồng doanh nghiệp, lợi ích thu được từ việc tăng thu phí cảng biển của TP HCM là rất nhỏ so với lợi ích mà các nhà đầu tư tại các tỉnh trọng điểm phía Nam mang lại. Do đó, nếu áp dụng mức phí này sẽ làm giảm lợi ích quốc gia rất nhiều do các doanh nghiệp sẽ phải tính toán lại chi phí sản xuất, kinh doanh để đưa ra quyết định đầu tư…
Từ các yếu tố này, UBND tỉnh Đồng Nai đã có ý kiến với Bộ Tài chính để báo cáo với Chính phủ, đồng thời kiến nghị HĐND TP HCM xem xét, cân nhắc có quyết định phù hợp với pháp luật Việt Nam.