Yêu cầu mỗi cán bộ thanh tra phải mắt tinh, tâm sáng, trí sâu, bản lĩnh thép được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ chiều 16/8, khi phát biểu chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Chia sẻ vui mừng đến dự Đại hội, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, đây là đợt sinh hoạt chính trị đặc biệt quan trọng của Đảng bộ.

“Đại hội là sự kiện có ý nghĩa to lớn, đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của toàn ngành Thanh tra trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, theo Phó Thủ tướng Thường trực.

Thay mặt Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực đánh giá rất cao và nhiệt liệt biểu dương công tác chuẩn bị Đại hội rất công phu, nghiêm túc, trách nhiệm của Đảng bộ Thanh tra Chính phủ. 

Các văn kiện, đặc biệt là báo cáo chính trị trình bày tại Đại hội, theo Phó Thủ tướng, đã được xây dựng rất bài bản, khoa học, đánh giá sâu sắc, toàn diện những kết quả đạt được, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, xác định phương hướng, nhiệm vụ với một tầm nhìn mới, một quyết tâm chính trị cao. 

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ tặng hoa chúc mừng Bí thư, Phó Bí thư, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng ủy Thanh tra Chính phủ nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: V.Điệp

Ông cũng chúc mừng các nhân sự vừa được Đảng ủy Chính phủ quyết định chỉ định vào Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ủy ban Kiểm tra và các chức danh chủ chốt của Đảng ủy Thanh tra Chính phủ. 

“Đây là những đồng chí tiêu biểu về phẩm chất, năng lực, uy tín, là hạt nhân lãnh đạo, được tin tưởng và kỳ vọng sẽ dẫn dắt Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đoàn kết, thống nhất, đạt được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa trong thời gian tới”, Phó Thủ tướng chia sẻ.

Cán bộ “nhúng chàm” thì kết quả thanh tra sẽ sai lệch

Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, nhiệm vụ của ngành Thanh tra sẽ càng nặng nề hơn, phức tạp, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra, Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh phải đặc biệt chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra thực sự là "thanh bảo kiếm" sắc bén của Đảng và Nhà nước, là những người lính tiên phong trên mặt trận phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

“Ở đó, mỗi cán bộ thanh tra phải tôi luyện và hội đủ 4 giá trị rất quan trọng “Mắt tinh, Tâm sáng, Trí sâu, Bản lĩnh thép”, Phó Thủ tướng nói.

Bởi, theo ông, cán bộ là yếu tố quyết định của mọi thành công. Đất nước càng phát triển, hoạt động thanh tra càng phải bao trùm trên mọi lĩnh vực, đối mặt với những vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, "mỗi cán bộ thanh tra phải mắt tinh, tâm sáng, trí sâu, bản lĩnh thép". Ảnh: V.Điệp

“Cán bộ không có bản lĩnh, không có trái tim nóng và đầu lạnh thì không thể bảo vệ được sự thật, không bảo vệ được lẽ phải. Nếu tay “nhúng chàm” thì kết quả thanh tra sẽ sai lệch, từ đó làm mất niềm tin của Nhân dân”, Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh yêu cầu hàng đầu, tiên quyết là phải xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, liêm chính.

Phó Thủ tướng lý giải, “mắt tinh” chính là sự sắc bén để nhìn thấu bản chất sự việc, phát hiện mọi hành vi sai phạm dẫu có tinh vi đến đâu. 

“Tâm sáng” chính là phẩm chất liêm chính, trong sạch, là sự công tâm, khách quan của cán bộ thanh tra trong phán xét các sự kiện. 

“Trí sâu” là phải có tầm nhìn chiến lược, kiến thức chuyên nghiệp để phân tích toàn diện, đa chiều, không chỉ xử lý sai phạm, mà còn có năng lực phát hiện những sơ hở của thể chế, để kiến nghị hoàn thiện, phòng ngừa “từ sớm, từ xa”. 

“Bản lĩnh thép” là ý chí không lay chuyển, là khí phách thực thi pháp luật nghiêm chỉnh, bảo vệ sự thật và lẽ phải, để kết luận thanh tra thực sự khoa học, chặt chẽ, đanh thép, thuyết phục và không thể bác bỏ. 

“Đại hội lần này cũng chính là dịp để chúng ta nhìn nhận lại công tác cán bộ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương”, Phó Thủ tướng nói. Điều này, để không lập lại bài học mất mát cán bộ thanh tra trong nhiệm kỳ qua.

Thanh tra phải khơi thông nguồn lực cho phát triển

Lãnh đạo Chính phủ cũng lưu ý, phải thấm nhuần tư tưởng lấy phòng ngừa làm gốc, kiến tạo phát triển là mục tiêu cao nhất của thanh tra. 

Theo ông, mục tiêu cuối cùng của thanh tra không phải là xử lý sai phạm, mà phải hướng đến xây dựng đội ngũ cán bộ không sai phạm, làm cho “cơ thể lành mạnh, không bệnh tật”, để đất nước phát triển cường thịnh, Nhân dân ấm no, hạnh phúc. 

Do đó, bên cạnh việc phát hiện và xử lý nghiêm vi phạm, thanh tra phải chủ động phát hiện những "lỗ hổng" về cơ chế, chính sách để kiến nghị sửa đổi; khắc phục những lỗ hổng, cũng là để phòng sai phạm. 

“Thanh tra phải là công cụ để tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi thông các nguồn lực cho phát triển”, Phó Thủ tướng quán triệt.

Ông nhận định, ngành Thanh tra đang tích cực tham gia cùng với Chính phủ, các cơ quan chức năng để tháo gỡ khó khăn cho hàng nghìn dự án tồn đọng, kéo dài chính là đang thực hiện sứ mệnh quan trọng này.

Chia sẻ vui mừng đến dự Đại hội Đảng bộ Thanh tra Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, đây là đợt sinh hoạt chính trị đặc biệt quan trọng của Đảng bộ. Ảnh: N.Điệp

Khi thành công chắc chắn, theo Phó Thủ tướng, sẽ đóng góp to lớn trong việc đưa nguồn lực rất lớn vào nền kinh tế, tạo ra “cú hích” cho tăng trưởng, bứt phá của đất nước.

Định hướng nữa, theo Phó Thủ tướng, trong xu thế Chính phủ số, xã hội số, ngành Thanh tra không thể đứng ngoài cuộc mà phải đi đầu trong ứng dụng công nghệ; quyết liệt xây dựng các cơ sở dữ liệu dùng chung cho toàn ngành Thanh tra, để giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng. 

Ông cho rằng, phải ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích, đánh giá rủi ro, phát hiện các xu thế sai phạm, lĩnh vực dễ sai phạm để thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải. 

“Chuyển đổi số không chỉ nâng cao hiệu quả công việc mà còn là công cụ hữu hiệu để quản lý, kiểm soát hoạt động của chính đội ngũ thanh tra viên, bảo đảm cho sự minh bạch, khách quan”.

Nhiệm vụ nữa, là phải tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo với tinh thần phục vụ cao nhất.

Lãnh đạo Chính phủ lưu ý, cán bộ tiếp dân phải luôn tâm niệm người dân đến cơ quan thanh tra, đặc biệt là Thanh tra Chính phủ - cấp cuối cùng thì là khi họ đã rất bức xúc.

Vì vậy, thái độ tiếp dân phải lắng nghe, chia sẻ, không được vô cảm trước những phản ánh của người dân. Theo đó, cán bộ phải giải thích thấu đáo, tận tình. 

“Nếu người dân khiếu kiện đúng, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của họ bị xâm phạm, thì khó khăn mấy thanh tra cũng phải kiên quyết bảo vệ người dân đến cùng”, Phó Thủ tướng nói và cho rằng, đây chính là thước đo lòng tin với thanh tra, qua đó là lòng tin của Nhân dân với Đảng, Chính phủ.

 “Vũ khí sắc bén” trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí

Nhìn lại nhiệm kỳ 2020-2025 trước đó, Phó Thủ tướng cho rằng, đây là một chặng đường khó khăn, thử thách với nhiều vấn đề phát sinh chưa có tiền lệ, tác động sâu sắc mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội. 

Trong bối cảnh đó, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu, lãnh đạo toàn ngành hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, để lại nhiều dấu ấn quan trọng.

Các đảng viên tham dự Đại hội Đảng bộ Thanh tra Chính phủ. Ảnh: V.Điệp

Lãnh đạo Chính phủ dành thời gian nêu rõ 4 kết quả nổi bật. Đầu tiên, theo ông, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, thực sự là vũ khí sắc bén của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ đã triển khai nhiều cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng trên phạm vi cả nước, với mục tiêu không chỉ phát hiện sai phạm để xử lý mà còn hướng đến mục tiêu cao hơn là phòng ngừa, tìm ra những sơ hở của chính sách, pháp luật để kiến nghị hoàn thiện thể chế - đang được xem là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của Chính phủ.

Trong nhiệm kỳ qua, toàn ngành Thanh tra đã phát hiện vi phạm và kiến nghị thu hồi cho ngân sách Nhà nước hơn 424.880 tỷ đồng và 2.209 ha đất; chuyển cơ quan điều tra 1.762 vụ việc với 1.266 đối tượng, tăng hơn 258% về vụ việc, hơn 80% đối tượng so với nhiệm kỳ trước. Riêng Thanh tra Chính phủ đã chuyển cơ quan điều tra 115 vụ việc, tăng 180%. 

“Kết quả điều tra, truy tố, xét xử sau đó đã khẳng định các phát hiện của thanh tra là chính xác”, Phó Thủ tướng nhận định.

Ngành Thanh tra, lãnh đạo Chính phủ, đã thực hiện đúng phương châm chỉ đạo của Tổng Bí thư và Ban Chỉ đạo Trung ương là “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, “làm một vụ, một việc để cảnh tỉnh cả một vùng, một lĩnh vực”, đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc phức tạp, được dư luận quan tâm, điển hình như vụ việc tại 2 dự án Bệnh viện Việt Đức và Bạch Mai cơ sở 2. 

Kết quả nổi bật nữa, theo Phó Thủ tướng, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã tiên phong, quyết liệt trong sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, mạnh - một cuộc cách mạng mang tính lịch sử của toàn ngành.

Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã rất khẩn trương xây dựng Đề án sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, báo cáo và được Bộ Chính trị, Ban Bí thư phê duyệt.  “Đây là một bước ngoặt của thanh tra”, Phó Thủ tướng cho hay. 

Theo đó, ngành Thanh tra đã kết thúc hoạt động của Thanh tra 12 bộ, cùng với thanh tra cấp huyện và sở để tập trung cho Thanh tra Chính phủ và Thanh tra cấp tỉnh. 

“Với mô hình tổ chức mới, Thanh tra không còn bị phân tán, cắt khúc, chồng chéo, mà trở thành một khối thống nhất, có hệ thống chỉ đạo xuyên suốt, chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả và hoạt động độc lập. 

Điều này giúp chúng ta tập trung được nguồn lực cho những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, tạo ra sức mạnh tổng hợp để thực hiện những nhiệm vụ lớn do Trung ương giao”, Phó Thủ tướng nhận định.

Đây cũng là nền tảng quan trọng để nâng cao vai trò, vị thế của ngành Thanh tra trong giai đoạn phát triển mới, theo Phó Thủ tướng.

Vì dân, phục vụ Nhân dân

Kết quả nổi bật nữa được lãnh đạo Chính phủ đề cập là Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã thấm nhuần sâu sắc quan điểm lấy người dân làm trung tâm. Theo đó, đã tập trung giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài, củng cố niềm tin của Nhân dân.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ tin tưởng, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Ảnh: V.Điệp

Một minh chứng điển hình “không thể không nhắc đến”, theo Phó Thủ tướng, là thực hiện quyết liệt và hoàn thành nhiệm vụ mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã giao.

Cụ thể, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã thực hiện “chiến dịch 90 ngày đêm”, huy động lực lượng nhiều đơn vị để tập trung giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương.

Bằng cách làm bài bản, khoa học, có sự phối hợp chặt chẽ, tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân, vận dụng linh hoạt các chính sách pháp luật, đến nay đã quyết hơn 90% các vụ việc tồn đọng nhiều năm không giải quyết được.

“Không chỉ giải quyết dứt điểm các vụ việc gây bức xúc mà là minh chứng thể hiện tinh thần trách nhiệm, thái độ vì dân, phục vụ Nhân dân, qua đó làm tăng thêm uy tín của ngành Thanh tra”.

Nhận định “xây dựng thể chế là một nhiệm vụ thầm lặng nhưng có ý nghĩa rất lớn đối với việc điều hành đất nước”, Phó Thủ tướng cũng ghi nhận, Thanh tra Chính phủ đã chủ động, tích cực trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo dựng hành lang pháp lý cho hoạt động của thanh tra và góp phần vào nâng cao năng lực quản lý của Nhà nước.

Đặc biệt, chỉ trong một thời gian ngắn khoảng 3 tháng, Thanh tra Chính phủ đã giúp Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội thông qua Luật Thanh tra (sửa đổi) năm 2025 và các văn bản hướng dẫn theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương “vừa chạy vừa xếp hàng”. 

Với tinh thần “Đoàn kết - Kỷ cương - Bản lĩnh - Đổi mới - Phát triển” mà Đại hội đề ra, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ tin tưởng, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.