Nhà xưởng rộng hàng trăm m2 xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về môi trường và PCCC tại xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn. Ảnh: TH

Như Báo Thanh tra phản ánh, sau hơn 1 năm tiến hành thanh tra toàn diện về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đất đai, môi trường, đầu tư, xây dựng và các nội dung liên quan tại xã Quảng Chu, ngày 27/10/2023, Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới Hoàng Nguyễn Việt đã ký ban hành Kết luận thanh tra số 02/KL-TTr.

Tại bản kết luận này, ngoài những vi phạm về lập kế hoạch và chuyển mục đích sử dụng đất, đoàn thanh tra cũng chỉ ra hàng loạt trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, môi trường và PCCC tại xã Quảng Chu.

Các trường hợp hủy hoại đất làm biến dạng địa hình, làm suy giảm chất lượng đất, vi phạm Khoản 1, Điều 12 Luật Đất đai năm 2013, với tổng diện tích đất bị hủy hoại là 78.745,25m², gồm: Hợp tác xã (HTX) Hậu Ninh hủy hoại 7.028,1m²; Công ty PEA’NA hủy hoại 14.505,5m²; Công ty Phong Minh hủy hoại 4.589,05m²; Công ty Minh Ngọc hủy hoại 2.259,5m²; Công ty HHK hủy hoại 1.248m²; Công ty Dũng Hằng hủy hoại 6.540m²; HTX Lâm Gia huỷ hoại 2.678,1m²; HTX Phương Thảo hủy hoại 2.224,9m²; HTX An Hòa Phát hủy hoại 3.510,7m²; HTX Tấn Phát hủy hoại 2.024,2m²...

Sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm quy định tại Khoản 3, Điều 12 Luật Đất đai năm 2013, với tổng diện tích 22.458,75m², gồm: HTX Hậu Ninh 2.173,9m²; Công Ty Pea’Na 130,2m²; Công ty Phong Minh 1.430,25m²; Công ty Minh Ngọc 1.087m²; Công ty HHK 736m²; Công ty Dũng Hằng 1.150,3m²; HTX Lâm Gia 1.341,2m²; HTX Phương Thảo 1.835,8m²; HTX An Hòa Phát 2.015,7m²; HTX Tấn Phát 1.883,8m²; Hộ kinh doanh Nguyễn Hữu Xuân 1.582m²; Công ty Dương Thành 1.717,3m²…

Các trường hợp có hành vi chiếm đất, vi phạm Khoản 1, Điều 12 Luật Đất đai năm 2013, gồm: Bà Nguyễn Thị Hương - Giám đốc Công ty HHK chiếm dụng 660m² tại thửa số 894, tờ bản đồ xin giao đất, thuê rừng lâm nghiệp của Công ty SAHABAK, loại đất rừng sản xuất (RST), trên đất làm nhà điều hành và bếp 119m², làm sân và đường bê tông vào xưởng 541m²; bà Lường Thị Xoan (địa chỉ thôn Đèo Vai 2, xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn) chiếm dụng đất do UBND Chợ Mới quản lý với diện tích 679m² tại thửa đất số 894, tờ bản đồ xin giao đất, thuê đất lâm nghiệp của Công ty Cổ phần SAHABAK, loại đất RST, để làm đường bê tông.

Các doanh nghiệp, HTX, hộ cá thể kinh doanh: HTX Hậu Ninh, Công ty Phong Minh, Công ty Minh Ngọc, Công ty HHK, Công ty Dũng Hằng, HTX Lâm Gia, HTX Phương Thảo, HTX An Hòa Phát, HTX Tấn Phát, Hộ kinh doanh Nguyễn Hữu Xuân, Công ty Dương Thành, Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Năm, dù chưa được cơ quan có thẩm quyển chấp thuận chủ trương đầu tư, không có hồ sơ xây dựng công trình, nhưng đã tự ý xây dựng công trình trên đất nông nghiệp (đất rừng sản xuất, đất trồng cây lâu năm, đất trồng cây hàng năm khác...).

Để xảy ra các vi phạm nêu trên là do các doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình không chấp hành đúng các quy định của pháp luật về đất đai, môi trường, xây dựng và công tác quản lý, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm của UBND huyện Chợ Mới và UBND xã Quảng Chu chưa được kịp thời và chưa đầy đủ theo chức năng, nhiệm vụ quy định tại Điều 208 Luật Đất đai 2013 và Khoản 5, Điều 56 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 3/3/2021 quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng.

Các doanh nghiệp, HTX, các hộ kinh doanh cá thể không thực hiện đúng theo kế hoạch bảo vệ môi trường đã được UBND huyện Chợ Mới cấp giấy xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường, cấp phép bảo vệ môi trường. Cụ thể:

Không có kho lưu trữ tạm thời chất thải nguy hại, không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải sản xuất, nước thải sinh hoạt, gồm: HTX Hậu Ninh, Công ty Minh Ngọc, HTX Lâm Gia, HTX Hòa Phát, HTX Tấn Phát, Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Năm.

Không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải sản xuất, nước thải sinh hoạt, gồm: Công ty HHK, Công ty Dũng Hằng, HTX Phương Thảo, Hộ kinh doanh Nguyễn Hữu Xuân, Công ty Dương Thành.

Để xảy ra các sai phạm trên là do các doanh nghiệp, HTX, các hộ kinh doanh đã không thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và do UBND huyện Chợ Mới cùng UBND xã Quảng Chu chưa thực hiện hết trách nhiệm theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3, Điều 143 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 và Khoản 2, Khoản 3, Điều 168 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Các HTX, doanh nghiệp, hộ kinh doanh chưa được cơ quan có thẩm quyền thẩm duyệt hồ sơ về PCCC, gồm: HTX Hậu Ninh, Công ty Phong Minh, Công ty Minh Ngọc, Công ty HHK, Công ty Dũng Hằng, HTX Lâm Gia, HTX Phương Thảo, HTX An Hòa Phát, HTX Tấn Phát, Hộ kinh doanh Nguyễn Hữu Xuân, Công ty Dương Thành, Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Năm.

Theo quy định tại Khoản 4, Điều 58 Luật PCCC năm 2001, Điều 56 Nghị định số 79/2014/NĐ-CP ngày 31/7/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật PCCC và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC, thì UBND huyện Chợ Mới, UBND xã Quảng Chu chịu trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước về công tác PCCC.

Để xảy ra những sai phạm nói trên, trách nhiệm thuộc về: Ông Nguyễn Văn Hùng - Phó Chủ tịch UBND huyện; ông Nguyễn Văn Lịch - Trưởng phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện; công chức Phòng Tài nguyên và Môi trường trực tiếp tham mưu; ông Nguyễn Văn Quyết, ông Lục Văn Cường - Chủ tịch UBND xã Quảng Chu; ông Lưu Văn Duyên - Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Chu và công chức địa chính xã Quảng Chu trong thời kỳ thanh tra; các thành viên tổ công tác được thành lập theo các quyết định của UBND xã Quảng Chu (Quyết định số 07/QĐ-UBND ngày 12/1/2021; Quyết định số 49/QĐ-UBND ngày 14/2/2022).

Thông qua nội dung của kết luận này, dư luận đang đặt ra câu hỏi: Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới phải chịu trách nhiệm gì đối với những hành vi vi phạm pháp luật thuộc thẩm quyền quản lý như đã nêu ở trên? Việc Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới ký ban hành kết luận thanh tra chính những sai phạm thuộc phạm vi trách nhiệm của mình, liệu có vô tư và khách quan?