Ông Nguyễn Văn Pha, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trả lời phỏng vấn

Người dân không phải vất vả, tốn kém

 - PV: Năm 2014, Thanh tra Chính phủ và Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam ký kết chương trình phối hợp trong lĩnh vực tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN,TC, phản ánh, kiến nghị của công dân. Xin ông cho biết, hiệu quả thực hiện chương trình đến nay như thế nào?

+ Ông Nguyễn Văn Pha: Mục đích chính của chương trình phối hợp này là giám sát việc chấp hành pháp luật về KN,TC của chính quyền và các cơ quan Nhà nước. Đầu tiên, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và một số cơ quan Trung ương khác đã phối hợp tiếp công dân tại Trụ sở Tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước. Đến nay đã được nửa năm và có kết quả rất tốt. Người dân có yêu cầu về KN,TC không phải đi lại vất vả, tốn kém. Các cơ quan hữu quan và Mặt trận cũng có điều kiện trực tiếp phối hợp trao đổi, thống nhất xử lý những vụ việc liên quan. Bên cạnh đó, các bên đã thống nhất lựa chọn một số vụ việc có tính chất điển hình để phối hợp giám sát. Dự kiến sẽ tiến hành bắt đầu từ tháng 7/2015.

 - PV: Mặt trận đã và sẽ thành lập các đoàn giám sát trong công tác giải quyết KN,TC. Người dân lo lắng đối tượng được giám sát không thực hiện theo kết quả giám sát. Mặt trận có đi đến cùng sự việc và có những giải pháp gì để kết quả giám sát không bị “trôi đi”?

Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh:

Sau giám sát Thanh tra Chính phủ sẽ tổng hợp báo cáo Thủ tướng

Thanh tra Chính phủ và Mặt trận đã thống nhất lựa chọn các vấn đề sẽ giám sát. Chúng tôi đã nhận được kế hoạch của Mặt trận sẽ giám sát tại địa bàn 3 miền: Bắc, Trung, Nam trong tháng 7.

Thanh tra Chính phủ sẽ cử các vụ trưởng phụ trách địa bàn tham gia cùng với đoàn giám sát. Việc làm đó rất thiết thực, chẳng những lắng nghe, giải quyết được ý kiến của người dân; thấy được trách nhiệm giải quyết của chính quyền các cấp, đồng thời cũng làm căn cứ cho việc điều chỉnh cơ chế chính sách trong việc giải quyết KN,TC cho người dân. Qua giám sát, nếu phát hiện có vấn đề sẽ kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết. Kể cả những việc thuộc về trách nhiệm của cơ quan thanh tra thì ngành Thanh tra cũng phải lắng nghe và điều chỉnh. Bên cạnh đó, trên cơ sở kết quả giám sát, Thanh tra Chính phủ sẽ có trách nhiệm, một mặt gửi cho các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; một mặt tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ để Thủ tướng có ý kiến chỉ đạo chính quyền các cấp.

Giám sát của Mặt trận là giám sát xã hội với cơ chế “theo dõi, phát hiện và kiến nghị”, khác với giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước và các cơ quan Nhà nước khác. Tuy nhiên, Mặt trận không bao giờ làm việc theo kiểu “đánh trống bỏ dùi”. Nếu qua hoạt động giám sát, chúng tôi phát hiện những việc vi phạm pháp luật thì sẽ kiến nghị, theo dõi và đôn đốc đến cùng để các kiến nghị của mình được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết một cách kịp thời, thấu đáo.

Tôi cũng mong rằng các cơ quan Nhà nước và cán bộ, công chức liên quan cần gương mẫu chấp hành pháp luật, giải quyết một cách kịp thời, có trách nhiệm các kiến nghị giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Cần quy định không truy trách nhiệm “tiền nhiệm” do lỗi vô ý

 - PV: Từ góc độ của Mặt trận, theo ông công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN,TC, phản ánh, kiến nghị của công dân đã có những chuyến biến gì?

+ Ông Nguyễn Văn Pha: Là người trực tiếp chỉ đạo công tác này của Mặt trận thời gian qua và cũng thường xuyên phối hợp với các cơ quan hữu quan về lĩnh vực này tôi cảm nhận khá rõ rệt về tác động của công tác này đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Mặt trận đã kịp thời tổng hợp, phản ánh đến các cơ quan có thẩm quyền tâm tư, nguyện vọng, những bức xúc của nhân dân về các vấn đề liên quan đến việc triển khai các chương trình, dự án hay những bất cập của các quy định làm hạn chế đến sự phát triển kinh tế… từ đó các cơ quan đã xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Nhiều vụ KN,TC đông người, phức tạp, nhất là các vụ liên quan đến việc giải tỏa, đền bù, thu hồi đất để xây dựng các dự án khi được các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu giải quyết đã góp phần để các dự án được triển khai đúng pháp luật, phù hợp với nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

 - PV: Chính phủ đánh giá, công tác giải quyết KN,TC đã có những “điểm sáng”, nhưng vẫn tiềm ẩn phức tạp, “điểm nóng”. Báo cáo tổng hợp ý kiến của cử tri của Mặt trận cũng nhận định, tình hình KN,TC vẫn diễn biến phức tạp. Cần có những giải pháp gì để công tác này đạt hiệu quả, nâng cao trách nhiệm của các cấp chính quyền, thưa ông?.

+ Ông Nguyễn Văn Pha: Giải pháp thì đã được Chính phủ và các cơ quan Nhà nước đưa ra nhiều. Theo tôi cần tiếp tục làm tốt hơn công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nói chung, pháp luật về tiếp công dân, KN,TC nói riêng cho nhân dân để hạn chế khiếu kiện sai, khiếu kiện vượt cấp. Và bản thân cán bộ chính quyền các cấp cũng cần nắm vững các quy định pháp luật về lĩnh vực này để xử lý các vụ việc đúng pháp luật, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân.

Việc xây dựng, triển khai các chương trình, dự án kinh tế - xã hội, nhất là các dự án  có tác động trực tiếp đến môi trường sống của nhân dân cần được thực hiện đúng quy định. Đặc biệt, cần làm tốt việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân, ý kiến của các tổ chức đại diện cho nhân dân như Mặt trận, các tổ chức thành viên của Mặt trận. Nếu chưa có sự đồng thuận của nhân dân và các tổ chức này thì không nên triển khai.

Mọi vụ việc KN,TC phải được các cơ quan xem xét giải quyết kịp thời, dứt điểm. Nếu vụ việc phức tạp do cách hiểu và áp dụng pháp luật khác nhau thì nên xử lý theo hướng có lợi cho công dân. Bên cạnh đó, trong thực tế nhiều vụ việc có tâm lý của cán bộ đương nhiệm, không muốn xử lý lại những quyết định không đúng của người tiền nhiệm. Do đó, cần có quy định không truy cứu trách nhiệm của những người trước đó đã xử lý sai vụ việc do vô ý để góp phần giải quyết nhanh chóng các vụ việc KN,TC tồn đọng ở các cấp hiện nay.

 - PV: Xin cảm ơn ông!

Thảo Nguyên (Thực hiện)