Thị trưởng TP Mascouche Richard Marcotte bị bắt giữ ngay tại sân bay khi vừa đi công tác trở về

>> Tham nhũng lũng đoạn xây dựng (phần 1)

Tony Accurso - “bố già” lách luật, trốn thuế

Đầu năm 2008, RC chính thức mở cuộc điều tra về các hành vi giả mạo giấy tờ, kê khai và gian lận thuế liên quan đến các Cty của Tony Accurso.

Cuộc điều tra này được tiến hành bí mật, nhưng không hiểu sao, Tony Accurso đã có được thông tin. Ngay lập tức, Tony Accurso lên kế hoạch cải tổ bộ máy hoạt động của các DN dưới quyền. Và, chỉ sau vài tuần, toàn bộ các Cty của Tony Accurso đã được “thay da, đổi thịt” nhằm đối phó với cuộc điều tra của RC. Song song với đó, Tony Accurso gấp rút thành lập thêm một Cty chuyên dùng để lách luật, trốn thuế. (Tháng 8/2008, Cty Louisbourg SBC được thành lập. Tháng 10/2008, nhận được giấy phép hoạt động từ Cục Quản lý Xây dựng Québec (RBQ)).

Trong khi đó, RC vẫn tiếp tục cuộc điều tra. Đầu năm 2009, RC cho rằng, có dấu hiệu tham nhũng và gian lận thuế liên quan đến Cty Xây dựng Simard-Beaudry và Cty Xây dựng Louisbourg, với số tiền gian lận hơn 4,1 triệu USD. Sau một thời gian dài với đủ các loại thủ tục, đến tháng 2/2012, RBQ mới tước giấy phép kinh doanh của 2 Cty này.

Thế nhưng, oái oăm thay, Louisbourg SBC lại không bị “sờ đến”. Nó tiếp tục được hoạt động kinh doanh và tiếp tục nhận hợp đồng từ phía chính quyền, trong khi ai cũng biết, Cty này được thành lập như là một Cty con của Cty Xây dựng Simard-Beaudry và vẫn chịu sự điều hành của Tony Accurso.

Canada đã đưa ra áp dụng một số quy định mới nhằm giảm thiểu tình trạng lũng đoạn D.A giữa các tập đoàn với chính quyền các cấp. Chẳng hạn, cấm tất cả cá nhân, tổ chức gian lận thuế (đã bị phát hiện, xử lý) tham gia nhận thầu đối với các hợp đồng của chính quyền trong vòng 5 năm. Dựa theo quy định này, Cty Xây dựng Simard-Beaudry và Cty Xây dựng Louisbourg sẽ bị “cấm vận” đến năm 2015. Thế nhưng, đế chế xây dựng của Tony Accurso vẫn tiếp tục “làm mưa làm gió” trong lĩnh vực xây dựng, và tiếp tục giành được nhiều hợp đồng xây dựng cơ sở hạ tầng từ phía chính quyền các TP, đó là nhờ thông qua Cty Louisbourg SBC. Cty này vẫn còn giấy phép hoạt động và vẫn tiếp tục tham gia vào các cuộc gọi thầu của chính quyền.

Lý giải về trường hợp đặc biệt này, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, chẳng có gì… đặc biệt cả! Chỉ đơn giản là, Tony Accurso đã biết cách lách luật. Theo quy định, cá nhân, tổ chức gian lận thuế, chủ tịch các tập đoàn kinh tế hoặc cổ đông góp vốn cũng không được tham gia nhận thầu các hợp đồng của chính quyền trong vòng 5 năm. Thế nhưng, quy định này lại không cấm các Cty “trong sạch” được thuê vốn tài chính của những tổ chức, cá nhân dính líu tới gian lận thuế. Chính vì thế, Cty Louisbourg SBC được lập ra. Và, Tony Accurso là người “cho thuê vốn” để Cty này hoạt động kinh doanh.

2 Cty của Tony Accurso bị cáo buộc trốn thuế hơn 4,1 triệu USD. Cty Louisbourg SBC, dưới bàn tay điều hành của Tony Accurso, đã lách được các quy định mới về thuế. Nhưng, chưa dừng lại ở đó, theo RC, Tony Accurso cũng đã lách luật để không phải nộp thuế số tiền hơn 45 triệu USD.

Việc tái cơ cấu, ngoài đối phó với cuộc điều tra của RC, giúp đế chế xây dựng này tiếp tục giành được những hợp đồng trị giá nhiều tỷ USD của chính quyền, còn giúp Tony Accurso tránh được nhiều khoản thuế phải nộp, với tổng số tiền lên tới hơn 45 triệu USD.

Một số chuyên gia nhận định, chiêu tránh nhiều khoản nộp thuế của Tony Accurso cũng rất đơn giản, nhưng chắc chắn phải có sự làm ngơ của các cấp chính quyền. Chính vì vậy, đế chế xây dựng này, thay vì bị quy vào tội trốn thuế, lại được chuyển thành diện được giảm, miễn trừ nộp thuế.

Để được miễn thuế, Tony Accurso, thông qua Cty Louisbourg SBC, tìm mọi cách để thâu tóm được một DN đang trên bờ vực phá sản, bất kể Cty đó hoạt động trong lĩnh vực gì. Do đó, thay vì phải nộp thuế, số tiền đó sẽ được chính quyền ưu ái theo chính sách hỗ trợ các DN đang gặp khó khăn. Như vậy, Tony Accurso đã sử dụng số tiền mà đáng ra phải nộp thuế để chuyển sang khôi phục cho Cty sắp bị phá sản. Khoản tiền hỗ trợ này sẽ được kéo dài trong vài năm. Nhưng, trên thực tế, Tony Accurso không tái đầu tư vào Cty sắp phá sản mà đút tiền vào túi. Đến khi sắp hết thời hạn “ưu ái” thì tuyên bố phá sản hoặc giải thể Cty đó để tiếp tục mua một Cty khác cũng đang… sắp phá sản.

Nhờ được hưởng chính sách ưu ái này từ các cấp chính quyền nên tính đến nay, ít nhất Tony Accurso đã tránh không phải nộp thuế số tiền hơn 45 triệu USD.

Cảnh sát phong tỏa, khám xét Tòa thị chính (ảnh trái) và nhà riêng của Thị trưởng TP Mascouche

Québec tuyên chiến với tham nhũng xây dựng

Sau hàng loạt bê bối tham nhũng, tham ô, hối lộ, lạm dụng chức vụ quyền hạn giữa quan chức chính quyền, chính trị gia với các tập đoàn xây dựng, điển hình là đế chế xây dựng của “bố già” Tony Accurso, chính quyền Québec đã quyết định mở những cuộc điều tra, đưa ra những chính sách siết chặt quản lý trong lĩnh vực xây dựng.

UPAC vào cuộc, một ủy ban chống tham nhũng độc lập chuyên trong lĩnh vực xây dựng cũng được thành lập, với sự tham gia của cảnh sát, tư pháp phối hợp cùng với lực lượng Marteau của UPAC.

Kết quả ban đầu của những nỗ lực này là một mẻ lưới đã “hốt” trọn nhiều quan chức, chính trị gia vì liên quan đến tham nhũng, hối lộ và gian lận.

Chủ tịch Đảng Liên minh vì tương lai Québec (CAQ) François Legault cho rằng, vụ bắt giữ này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Những cá nhân thì đã bị bắt giữ, nhưng vẫn còn đó những tồn tại về một hệ thống “móc nối” giữa các cấp chính quyền với DN nhằm thao túng thị trường, thao túng các D.A. Vẫn còn đó những mối e ngại về tình trạng hợp đồng D.A của chính quyền bị đem ra làm miếng mồi “phân phối” cho các DN. Việc này không chỉ diễn ra ở cấp chính quyền TP Macouche mà ở khắp Québec.

Amir Khadir, thành viên Đảng Québec Vững chắc (QS) cho rằng, cuộc bắt giữ đã phần nào phá bỏ được một “mảng tường tham nhũng” vốn tồn tại từ rất lâu trong các cấp chính quyền ở Québec. Thật khó để bào chữa cho hành vi chính trị gia, quan chức chính quyền đến dự tiệc trên du thuyền của một doanh nhân và cho đó là vì quan hệ cá nhân. Bởi sau những bữa tiệc đó là những đợt “phân phối” hợp đồng trong các D.A của chính quyền cho các tập đoàn kinh doanh.

Đảng viên QS Amir Khadir cũng nhấn mạnh rằng, liệu có tin được không khi có nhiều thành viên của Đảng PQ và PLQ cùng đến tham dự những bữa tiệc. Phải chăng, hợp đồng của chính quyền đã được đem ra để trao đổi. “Tôi không dám chắc liệu những quan chức, chính trị gia này có được thường xuyên tham dự những bữa tiệc xa hoa này không nếu họ không mang lại những kết quả cụ thể cho các doanh nhân, trong ngần ấy năm” - Amir Khadir đặt vấn đề.

18 tháng điều tra, 15 người bị bắt giữ, đó là những tín hiệu đáng mừng đầu tiên cho sự quyết tâm điều tra và xử lý nạn tham nhũng của chính quyền Québec nói riêng và Chính phủ Canada nói chung. Tất cả những người bị bắt phải đối mặt với 47 cáo buộc, trong đó chủ yếu là tham nhũng, đưa và nhận hối lộ, lạm dụng chức vụ quyền hạn, gian lận, trốn thuế…

Dự kiến, vụ án sẽ được đưa ra xét xử vào ngày 19/6 tới.

1. Tony Accurso, 61 tuổi, “bố già” xây dựng ở Québec

2. Richard Marcotte, 65 tuổi, Thị trưởng TP Mascouche

3. Luc Tremblay, 62 tuổi, cựu Tổng Thư ký Tòa thị chính TP Mascouche

4. Georges Biancamano, 67 tuổi, cựu chuyên viên quy hoạch đô thị TP Montréal

5. Louis-Georges Boudeault, 77 tuổi, từng một thời là người chịu trách nhiệm tổ chức các chiến dịch tranh cử cho Đảng Tự do Québec

6. Claude Duchesne, 58 tuổi, chiến lược gia phát triển bất động sản, Giám đốc các Cty Goyette, Duchesne, Lemieux của Tony Accurso

7. Rosaire Fontaine, 61 tuổi, Giám đốc Cty BPR Triax inc.

8. André de Maisonneuve, 56 tuổi, người góp vốn với BPR Triax inc.

9. Serge Duplessis, 58 tuổi, Giám đốc Cty Dessau của Tony Accurso

10. Pierre Lamarche, 54 tuổi, làm việc tại BPR Triax inc.

11. Pierre Raymond, 55 tuổi, kỹ sư xây dựng ở BPR Triax inc.

12. Jean Leroux, 59 tuổi, Giám đốc Cty Beaudoin, Hurens và Các cộng sự (đối tác của Tony Accurso)

13. Jacques Audette, 59 tuổi, luật sư

14. Normand Trudel, 59 tuổi, Giám đốc Cty Giao thông và San lấp Mascouche (TEM), đồng thời cũng là trung gian tổ chức các sự kiện chính trị cho các đảng phái ở Québec

15. Sylvie Chassé, 50 tuổi, vợ của Normand Trudel, giữ chức vụ Tổng Thư ký của Cty TEM

2 Cty bị điều tra trực tiếp là Cty BPR Triax inc. và Cty TEM

Song Minh