Trụ sở chính của Tập đoàn Petrobras. Ảnh: AFP

Thông tin này đã khiến chính trường Brazil mấy ngày qua “dậy sóng”.

Trước đó, Paulo Roberto Costa đã bị bắt giữ và bị kết án 30 năm tù giam vì tội rửa tiền.Sau phán quyết nặng nề này, Paulo Roberto Costa đã quyết định “lập công chuộc tội” nhằm giảm án cho mình nên tố cáo hàng chục nghị sĩ Brazil từng nhận hối lộ của Petrobras.

Theo lời tố cáo, hàng chục nghị sĩ trong liên minh cầm quyền hiện nay của Brazil đã nhận hối lộ, sau đó ưu ái cho Petrobras “ôm” rất nhiều dự án cũng như thị trường cung cấp, phân phối dầu khí và các sản phẩm hóa dầu.

Việc nhận hối lộ này kéo dài trong nhiều năm, và như Paulo Roberto Costa tố cáo, đó là “hệ thống hối lộ nhằm gia tăng lợi nhuận đến mức tối đa cho Petrobras”.

“Khoảng 50 hạ nghị sĩ, hàng chục thượng nghị sĩ, nhiều thống đốc bang, thậm chí có cả những bộ trưởng, ngày nào, họ cũng đến gõ cửa nhà tôi chỉ với một mục đích “nhận phong bì”, do tôi khi đó đại diện cho Petrobras, cung cấp cho họ”, Paulo Roberto Costa tiết lộ với các điều tra viên.

Nhật báo Veja số ra ngày 7/9 khẳng định rằng, hiện đã có trong tay những bằng chứng xác thực cũng như danh sách “đen” tố cáo những quan chức nhận hối lộ từ Petrobras.

Theo tiết lộ “nhỏ giọt” của Veja, trong danh sách mà Paulo Roberto Costa cung cấp, có những cái tên rất “khủng” như Renan Carneiros - Chủ tịch Thượng viện và Henrique Alves - Chủ tịch Hạ viện Brazil, cùng nhiều thành viên Đảng Phong trào Dân chủ Brazil (PMDB - đảng liên minh chính với Đảng Lao động cầm quyền hiện nay ở Brazil).

Cũng theo lời khai của Paulo Roberto Costa với các điều tra viên, Petrobras cũng đã thành lập ra hàng chục, thậm chí hàng trăm công ty con, chỉ với mục đích duy nhất là nhận “hoa hồng” từ các hợp đồng mà Petrobras rót xuống cho các công ty này. Thường tỷ lệ “hoa hồng” là khoảng 3% tổng giá trị hợp đồng. Còn với những công ty ngoài, nếu muốn làm ăn với Petrobras, đều phải chấp nhận luật “lại quả”, và số tiền đó cũng được chuyển cho một trong những công ty con của Petrobras nhằm “rửa” sạch trước khi đem chia cho các nghị sĩ “thân thiết”.

Theo Paulo Roberto Costa, việc làm này kéo dài trong suốt khoảng thời gian người này tại chức. Điều này có nghĩa, vụ bê bối tham nhũng ở Petrobras kéo dài trong suốt khoảng thời gian bà Dilma Rousseff là Chủ tịch Hội đồng Quản trị Petrobras, cũng như trong 2 năm đầu nhiệm kỳ Tổng thống của bà Dilma Rousseff.

Những lời thú nhận của Paulo Roberto Costa, theo các nhà phân tích chính trị, như một quả tạ giáng xuống Đảng Lao động cầm quyền của bà Dilma Rousseff. Đặc biệt, đây lại là thời điểm đang chạy đua nước rút giữa bà Dilma Rousseff và đối thủ Marina Silva trong cuộc chạy đua bầu cử Tổng thống (và hàng loạt cuộc bầu cử khác), dự kiến diễn ra vào cuối tháng 10 tới.

Những lời thú nhận của Paulo Roberto Costa đã khiến đối thủ Marina Silva bất ngờ dẫn trước lợi thế, theo nhiều cuộc thăm dò dư luận.

Tuy nhiên, với Đảng Lao động Brazil, thì đây không phải là lần đầu tiên họ dính bê bối. Vào nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva (ông giữ 2 nhiệm kỳ liên tiếp 2003 - 2007 và 2007 - 2011), Đảng Lao động cầm quyền khi đó cũng bị rung chấn bởi vụ bê bối mang tên “Mensalao”. Đây là vụ bê bối mua bán phiếu bầu giữa Chính phủ của ông Lula da Silva với các nghị sĩ, nhằm giành được đa số phiếu ủng hộ của các nghị sĩ cho các quyết sách của Chính phủ của ông Lula da Silva.

Còn với Petrobras, đây cũng không phải là lần đầu tiên dính bê bối tham nhũng, rửa tiền. Trước đó, Tập đoàn này cũng từng bị cáo buộc để xảy ra nhiều bê bối tham nhũng, biển thủ và nhận hối lộ, với số tiền sai phạm lên tới hơn 4,5 tỷ USD. Trong đó nổi bật là thương vụ Petrobras quyết định mua lại Nhà máy Lọc dầu Pasadena ở bang Texas (miền Nam nước Mỹ) với giá 1,1 tỷ USD, cao gần gấp đôi giá thị trường thời điểm đó. Ngoài ra, một số quan chức của Petrobras cũng đã bị điều tra vì cáo buộc nhận hối lộ hàng trăm triệu USD từ Công ty SBM Offshore (Hà Lan) để nhượng lại hợp đồng thăm dò và khai thác nhiều mỏ dầu.

Ngoài những bê bối nói trên, Petrobras hiện đang “ôm” khối nợ khá lớn lên tới hơn 100 tỷ USD. Đây cũng chính là hậu quả của việc được Chính phủ ưu ái cho “ôm” quá nhiều dự án lớn, dẫn tới Petrobras đã phải vay và đầu tư quá nhiều, quá lớn cho những dự án thăm dò, khai thác dầu khí ngoài biển khơi. Điều này cũng khiến Petrobras (với 64% cổ phần thuộc Chính phủ Brazil) mất đứt gần nửa giá trị tài sản trên sàn chứng khoán trong vòng 5 năm qua. Một con số mất mát quá lớn đối với một tập đoàn “đầu tàu” trong ngành Năng lượng, hóa chất của Brazil.

Hàng chục tỷ USD “bẩn” rời khỏi Brazil mỗi năm

Theo bản báo cáo của Tổ chức phi Chính phủ Minh bạch Tài chính Toàn cầu (GFI, có trụ sở tại Washington, Mỹ) vừa được công bố, mỗi năm, có khoảng 30 tỷ USD tiền bẩn (tiền do phạm tội, tham nhũng, gian lận thuế) được “tuồn” ra khỏi Brazil bằng nhiều cách. Con số này, theo tính toán của GFI, tương đương với khoảng 1,5% GDP của Brazil.

Nguồn tiền “bẩn” chạy ra nước ngoài chủ yếu thông qua con đường “chuyển giá” hoặc giả mạo giấy tờ. Theo GFI, hình thức này chiếm tới hơn 90% trong tổng số nguồn tiền “bẩn” của Brazil được chuyển ra nước ngoài.

“Brazil đang gặp phải vấn đề nghiêm trọng khi để gia tăng tình trạng sai phạm tài chính. Việc chấn chỉnh lại lĩnh vực tài chính cần được coi như một ưu tiên hàng đầu nhằm giành được chiến thắng trong những kỳ bầu cử sắp tới”, Raymond Baker - Chủ tịch GFI nhận xét.

Nhật Minh