Một phần của Dự án Tuyến dân cư Cổ Chiên chưa thực hiện xong việc giải phóng mặt bằng. Ảnh: Chu Tuấn

Dự án kéo dài 20 năm

Theo hồ sơ, ngày 18/11/2002, UBND tỉnh Vĩnh Long ban hành Quyết định số 4099/QĐ.UB phê duyệt đề cương lập quy hoạch chi tiết tuyến dân cư Cổ Chiên.

Ngày 18/7/2003, UBND tỉnh có Quyết định số 1973/QĐ.UB phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch và quy hoạch chi tiết tuyến dân cư Cổ Chiên thuộc phường 5, thị xã Vĩnh Long và xã Thanh Đức, huyện Long Hồ.

Ngày 9/10/2003, UBND tỉnh có Quyết định số 3335/QĐ.UB phê duyệt Dự án Đầu tư xây dựng tuyến dân cư Cổ Chiên. Theo đó, chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý dự án quy hoạch các khu công nghiệp Vĩnh Long (sau đây viết tắt là Ban Quản lý). Dự án có quy mô khoảng 45,4ha, tổng mức đầu tư là 177,523 tỷ đồng. Vị trí dự án tại phường 5, thị xã Vĩnh Long và 1 phần thuộc ấp Thanh Hương, xã Thanh Đức huyện Long Hồ.

Dự án được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 88/CP ngày 1/9/1999 của Chính phủ ban hành quy chế đấu thầu và Nghị định số 14/2000/NĐ-CP ngày 5/5/2000; Nghị định số 66/CP ngày 12/6/2003 của Chính phủ. Trách nhiệm của chủ đầu tư là tổ chức thực hiện dự án thông qua hợp đồng kinh tế…

Ngày 16/10/2003, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành quyết định phê duyệt phương án đền bù giải tỏa mặt bằng. Theo đó, tổng giá trị đền bù là hơn 33,89 tỷ đồng.

Ngày 7/5/2004, Chủ tịch UBND tỉnh có Quyết định số 1196/QĐ.UB thu hồi và giao hơn 44,2ha đất tọa lạc tại phường 5, thị xã Vĩnh Long và xã Thanh Đức, huyện Long Hồ cho Ban Quản lý để xây dựng tuyến dân cư Cổ Chiên. Theo đó, riêng phần đất tại ấp Long Hưng, xã Thanh Đức có điện tích hơn 7,45ha…

Hiện Dự án Tuyến dân cư Cổ Chiên đã triển khai thực hiện đạt khoảng 97%, chỉ còn khoảng 10 hộ dân (thuộc huyện Long Hồ) chưa đồng ý giao đất. Ảnh: Chu Tuấn

Trong khi việc thu hồi đất để thực hiện dự án đang diễn ra thì bất ngờ vào ngày 22/12/2004, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TMNT) có Tờ trình số 1832/TTr.STNMT về việc đề nghị thu hồi và giao quyền sử dụng hơn 19,25ha đất cho Công ty Thương mại và Xây dựng Minh Linh (sau đây viết tắt là Cty Minh Linh) để xây dựng tuyến dân cư Cổ Chiên.

Theo tờ trình này, Sở TNMT cho biết, UBND tỉnh đã thống nhất chỉ định Cty Minh Linh là đơn vị thầu thực hiện Dự án Tuyến dân cư Cổ Chiên tại Quyết định số 666/QĐ-UB ngày 29/3/2004. Theo đó, sau khi công trình thi công xong, Ban Quản lý bố trí các hộ bị giải tỏa, phần diện tích còn lại Cty Minh Linh được toàn quyền sử dụng theo quy định…

Sở TNMT cho rằng, căn cứ Quyết định số 666/QĐ-UB ngày 29/3/2004 của UBND tỉnh về phê duyệt chỉ định thầu thực hiện dự án; căn cứ Hợp đồng kinh tế số 77A/HĐKT và phụ lục hợp đồng cùng với hiện nay Cty Minh Linh đang triển khai thi công thực hiện dự án, Sở TNMT kiến nghị UBND tỉnh thu hồi và giao quyền sử dụng hơn 19,25ha đất cho Cty Minh Linh xây dựng dự án.

2 ngày sau, tức ngày 24/12/2004, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 4403/QĐ.UB về việc thu hồi và giao quyền sử dụng hơn 19,25ha đất cho Cty Minh Linh để thực hiện dự án…

Ngày 22/7/2005, Cty Minh Linh được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Trong đó đất tọa lạc tại xã Thanh Đức, huyện Long Hồ là 148 GCNQSDĐ. Sau đó, Cty Minh Linh đã chuyển nhượng hàng trăm lô đất cho một công ty khác…

Các hộ dân chưa ban giao đất cho chủ đầu tư, trao đổi cùng PV Báo Thanh tra. Ảnh: A.X

Nhiều hộ dân chưa đồng thuận giao đất

Theo tìm hiểu, hiện Dự án Tuyến dân cư Cổ Chiên đã triển khai thực hiện đạt khoảng 97%, chỉ còn khoảng 10 hộ dân (thuộc huyện Long Hồ) chưa đồng ý giao đất, chưa nhận tiền bồi thường. Tổng diện tích các hộ này chưa bàn giao là khoảng 2,4ha đất.

Cuối năm 2020, UBND huyện Long Hồ đã ban hành nhiều quyết định cưỡng chế thu hồi đất đối với các hộ chưa đồng ý giao đất. Phản ứng trước việc này, nhiều hộ dân đã khởi kiện vụ việc ra tòa…

Liên quan đến vụ việc này, ngày 27/10/2022, ghi nhận thực tế tại phần đất của những hộ gia đình chưa bàn giao đất cho thấy, hiện tại người dân vẫn sinh sống ổn định, canh tác trên phần đất của mình. Do không được phép xây dựng, cải tạo nên cơ sở vật chất, công trình nhà ở đã xuống cấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn…

Ông Lê Văn Đầy (ấp Long Hưng, xã Thanh Đức, huyện Long Hồ) cho biết: "Gia đình tôi được áp giá đền bù đất vườn là 30.000đ/m², đất thổ cư 500.000đ/m². Gia đình tôi nhận thấy giá đền bù quá thấp nên có khiếu nại đến UBND tỉnh nhưng chưa bao giờ được giải quyết khiếu nại bằng một quyết định hành chính dù chỉ một lần. Vì thế gia đình tôi không nhận tiền đền bù đến hôm nay, chung như chưa nhận được quyết định thu hồi đất cá nhân do UBND huyện Long Hồ ban hành… Gia đình tôi sẵn sàng giao đất cho chính quyền nhưng giá đền bù tăng lên theo đúng thời điểm ra quyết định thu hồi đất cá nhân do UBND huyện Long Hồ thu hồi. Đồng thời, cần tăng suất tái định cư và định cư tại đỗ vì gia đình tôi gồm 5 nhân khẩu và bị giải tỏa trắng…".

Ông Lê Văn Giàu cho biết, chưa bao giờ được giải quyết khiếu nại bằng một quyết định hành chính dù chỉ một lần. Ảnh: Chu Tuấn

Còn ông Lê Văn Giàu (ấp Long Hưng, xã Thanh Đức, huyện Long Hồ) thì cho biết, được cha mẹ để lại hơn 7.300m² đất, được UBND huyện Long Hồ cấp GCNQSDĐ năm 1995, canh tác ổn định đến nay. Hiện ông Giàu chưa nhận tiền bồi hoàn của chủ đầu tư. Cần làm rõ việc UBND tỉnh giao đất cho Cty Minh Linh mà không đấu giá quyền sử dụng đất có đúng quy định pháp luật hay không?

“Từ ngày UBND huyện Long Hồ cấp GCNQSDĐ cho tôi tới nay, UBND huyện chưa ban hành quyết định thu hồi đất của tôi. Vậy mà vào ngày 19/10/20220, Chủ tịch UBND huyện lại ban hành quyết định cưỡng chế toàn bộ diện tích của tôi gồm nhà và vườn cây ăn trái để giao cho chủ đầu tư. Tôi liên tục làm đơn khiếu nại gửi các cơ quan chức năng trong tỉnh nhưng không có câu trả lời”, ông Giàu cho biết.

Bên cạnh đó, nhiều người dân cũng đắt vấn đề: Chúng tôi chưa giao đất cho chủ đầu tư để thực hiện dự án. Nhưng không hiểu căn cứ theo quy định nào mà Sở TNMT lại cấp nhiều GCNQSDĐ trùng lặp trên phần đất của chúng tôi rồi giao cho Cty Minh Linh, để rồi công ty này lấy đi thế chấp vay vốn ngân hàng…

Để làm rõ vụ việc, ngày 13/12/2022, PV Báo Thanh tra đã liên hệ để làm việc với UBND tỉnh Vĩnh Long, đồng thời để lại một số nội dung đề nghị cung cấp thông tin. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa nhận được thông tin phản hồi…

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Ngày 23/10/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Vĩnh Long đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam vợ chồng Cao Minh Tân (ông Tân là đại diện pháp luật của Cty Minh Linh) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 2 đối tượng này cũng đứng tên hàng chục công ty khác tại nhiều địa phương và được giao đất, cho thuê để thực hiện nhiều dự án lớn, sau đó chuyển nhượng hoặc bị phát mãi.

Việc lãnh đạo Cty Minh Linh bị bắt khiến Dự án Tuyến dân cư Cổ Chiên càng trở nên lùm xùm, phức tạp. Các hộ dân khẳng định, giá đất đền bù cho diện tích thu hồi rất thấp, trong khi Cty Minh Linh được chỉ định thực hiện dự án phân lô, rao bán giá nền cao gấp hàng trăm lần.