Dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp quốc lộ 8A đoạn Km 37 đến Km 85+ 300, thuộc huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh. Ảnh: Xuân Thống

Quốc lộ 8A có chiều dài hơn 80km, kết nối Quốc lộ1 lên huyện Hương Sơn đến Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo và sang nước bạn Lào. Sau hàng chục năm đưa vào sử dụng đã góp phần bảo đảm giao thông đi lại an toàn, thông suốt, giao thương buôn bán cho nhân dân trong khu vực và thúc đẩy giao lưu, hợp tác phát triển kinh tế giữa Việt Nam với các nước.

Tuy nhiên, quá trình khai thác trong điều kiện mật độ phương tiện tham gia đông, nhất là xe tải trọng lớn lưu thông dày đặc và hứng chịu tác động của thiên tai, lũ lụt, tuyến đường này đã bị xuống cấp nghiêm trọng, hình thành nhiều điểm sụt trượt cả taluy âm và dương, khiến hạ tầng giao thông không đảm bảo, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông (ATGT).

Năm 2010, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) phê duyệt Dự án Đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 8A đoạn Km 37 đến Km 85+ 300, (từ thị trấn Phố Châu đến Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo). Theo kế hoạch, đến năm 2015 công trình sẽ được hoàn thành, tuy nhiên vì nhiều lý do khác nhau, Bộ GTVT đã 2 lần điều chỉnh thời gian thực hiện dự án nên hiện tại các gói thầu đang dang dở, ngổn ngang.

Dự án Quốc lộ 8A thi công trên địa bàn có mật độ phương tiện đông, thường xuyên chở hàng có tải trọng lớn, thông thương qua Cửa khẩu Cầu Treo. Ảnh: XT

Theo ghi nhận mới đây của phóng viên, trong quá trình thi công, các đơn vị thi công ở các gói thầu còn dang dở chưa thực sự chú trọng đến biện pháp thi công, nhất là về bảo đảm ATGT và bảo vệ môi trường.

Trong suốt chiều dài của tuyến đi qua địa phận xóm Kim Cương 1, xã Sơn Kim, Sơn Tây rồi đến xã Tây Sơn thuộc Khu Kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo, chúng tôi chứng kiến nhiều vị trí thi công xuất hiện tình trạng mặt đường bị lún lõm, bong bật ổ gà, các lớp đá nhỏ đổ 2 bên đường lấn chiếm đường khoảng lưu thông trong khi không có nhân viên điều tiết, phân luồng giao thông; biển báo, cọc tiêu, đèn xoay chỗ có chỗ không, hư hỏng; đèn phản quang bố trí không đầy đủ, có nơi dùng vải màu không có chức năng phát sáng nên về đêm không phát huy tác dụng cảnh báo các phương tiện, tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT.

Thi công trên cung đường hẹp không có nhân viên điều tiết. Ảnh: XT

Chỗ có phản quang của cọc tiêu, biển báo lắp đặt dùng bằng vải không phát huy tác dụng khi về đêm đối với các phương tiện. Ảnh: XT

Đáng nói, tại vị trí thi công ở gần khu dân cư, nơi sinh sống và kinh doanh của các hộ dân 2 bên đường nhưng các biện pháp bảo vệ môi trường chưa được các nhà thầu quan tâm.

Nhà thầu không thực hiện phun, tưới nước nên khi có phương tiện qua lại bụi bay mù mịt, che khuất tầm quan sát của các phương tiện khác và khói bụi ô nhiễm làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân.

Khói bụi ô nhiễm làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. Ảnh: XT

Không có nhân viên chỉ đạo tuyến nên trẻ em hồn nhiên vui chơi trên các vị trí đang thi công. Ảnh: XT

Ông Nguyễn Đình Phúc, Phó trưởng Ban Quản lý dự án 4, phụ trách Dự án Quốc lộ 8A cho biết: Dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 8A, đoạn từ Km37 đến Km85+300, tỉnh Hà Tĩnh được Bộ GTVT phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 3051/QĐ-BGTVT ngày 20/10/2010, khởi công năm 2014 và dự kiến hoàn thành vào năm 2023. Dự án bao gồm 5 gói thầu thi công của 14 nhà thầu thi công và 5 đơn vị tư vấn giám sát.

Hiện nay, chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án 4, Cục Đường bộ Việt Nam) đang tiếp tục đốc thúc các nhà thầu chuẩn bị đủ điều kiện để đẩy nhanh tiến độ thi công trên cơ sở đảm bảo khối lượng và chất lượng công trình cũng như chú trọng các biện pháp bảo vệ an toàn trong quá trình thi công.

Cùng với đó, chủ đầu tư cũng đang tích cực phối hợp với chính quyền địa phương, hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục, để sớm có mặt bằng sạch phục vụ thi công dự án quan trọng này.

Lãnh đạo Ban Quản lý dự án 4 cũng cho biết, vấn đề cần nhất hiện nay là công tác giải phóng mặt bằng, có nguy cơ kéo dài thời gian thực hiện dự án. Ngoài việc các địa phương chưa bàn giao xong mặt bằng và giải quyết các vướng mắc liên quan đến phạm vi các hộ phải di dời, tái định cư thì ban đang phối hợp cơ quan liên quan hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng.

Thi công không có cọc tiêu, biển báo, tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT. Ảnh: XT

Ô nhiễm nặng nề từ khói bụi trong quá trình thi công. Ảnh: Xuân Thống

Trước phản ánh của phóng viên, ông Nguyễn Đình Phúc cho hay, dự án thi công ở địa hình phức tạp, thời tiết khu vực miền núi, biên giới thường có mưa, sương mù dày đặc khiến tầm quan sát của người tham gia giao thông bị hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ rất lớn xảy ra mất ATGT. Quá trình thực hiện dự án, chủ đầu tư đã có nhiều văn bản đôn đốc về công tác đảm bảo ATGT.

Trong đó yêu cầu các nhà thầu thi công rà soát, bố trí đầy đủ biển báo, rào chắn, đèn cảnh báo, cọc tiêu tại các vị trí đang thi công dở dang, các vị trí taluy âm chưa thi công hệ thống hộ lan mềm. Đồng thời bố trí người trực gác, điều tiết đảm bảo giao thông tại các vị trí nguy hiểm, điểm hạn chế tầm nhìn.

"Chủ đầu tư giao trách nhiệm cho các nhà thầu, chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật, trước Ban Quản lý dự án 4 nếu để xảy ra mất ATGT trên tuyến do lỗi chủ quan từ phía nhà thầu thi công khi không thực hiện đầy đủ các biện pháp đảm bảo ATGT. Cùng với đó, yêu cầu tư vấn giám sát thường xuyên có mặt trên công trường để kiểm tra, hướng dẫn và đôn đốc nhà thầu thực hiện", văn bản chủ đầu tư thể hiện.

Danh sách các nhà thầu thi công và tư vấn giám sát Quốc lộ 8A, tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: XT

Trước Tết Nguyên đán 2023, qua kiểm tra hiện trường cho thấy nhà thầu thi công, nhất là ở gói XL7 (từ km 52+3,4 đến km 59 +00) của 2 nhà thầu là Công ty Cổ phần Xây dựng Tân Nam và Công ty Cổ phần Trường Sơn 185 không thực hiện nghiêm túc công tác đảm bảo ATGT.

Trước tình hình trên, chủ đầu tư yêu cầu thường xuyên kiểm tra, khắc phục... Trường hợp các nhà thầu không thực hiện nghiêm túc các nội dung, sẽ căn cứ vào điều khoản hợp đồng và biên bản làm việc để xử phạt theo quy định. Nhà thầu thi công phải chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu để xảy ra tai nạn giao thông trên đoạn tuyến, gây thiệt hại về người và tài sản mà nguyên nhân do lỗi từ việc thi công công trình gây ra.

(Trích văn bản cảnh cáo công tác đảm bảo ATGT ở gói XL7).