Người dân dùng hàng rào thép gai để bảo vệ gỗ sưa tại khuôn viên Đền thờ Đức Thánh Nhì. Ảnh: Đan Lê

Dù tất cả các cơ quan chức năng người dân thôn Phụ Chính gửi hồ sơ để được tư vấn đều khẳng định không có vi phạm, số gỗ sưa nhiều chục tỷ đồng vẫn bị thu giữ, niêm phong.

Tài sản của cộng đồng dân cư

Tháng 8/2010, ông Vũ Văn Xuyện - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Phụ Chính đã tổ chức nhiều cuộc họp chi bộ, toàn dân trong thôn để bàn bạc, thống nhất khai thác một số cành cây sưa được trồng tại chùa thôn Phụ Chính, có tuổi đời trên trăm năm, bán lấy tiền xây dựng công trình phúc lợi cho thôn. Ngày 10/9/2010, ông Nguyễn Văn Nhất - Đảng ủy viên, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Chính và một số cán bộ xã là người thôn Phụ Chính tham gia họp Hội nghị quân, dân, chính, đảng thôn Phụ Chính để bầu ra Ban quản lý khai thác gỗ sưa.

Sau một thời gian chào bán (dưới hình thức đấu giá), ngày 16/10/2010, các ông Vũ Văn Xuyện, Vũ Văn Tưởng, Đinh Công Thường, Đinh Văn Đúng đã đại diện cho nhân dân thôn Phụ Chính ký hợp đồng bán toàn bộ số gỗ trên cho ông Dương Văn Thái làm nghề sản xuất đồ mỹ nghệ ở Đồng Kỵ, Bắc Ninh với giá 20,5 tỷ đồng.

Căn cứ vào đơn đề nghị của thôn Phụ Chính, ngày 24/10, ông Nguyễn Danh Sáu (Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Chương Mỹ) đã xác nhận “Số gỗ sưa được xã thu gom 2,506m3 có nguồn gốc hợp pháp, được phép vận chuyển và tiêu thụ sau khi làm xong các thủ tục theo quy định”. Ngay ngày hôm sau, Hạt phó Trần Mạnh Hùng và Kiểm lâm viên Nguyễn Văn Tiến đến UBND xã Hòa Chính lập lý lịch và đóng búa kiểm lâm cho số gỗ này. 15h40 cùng ngày, ông Cheng Feng Wei (quốc tịch Trung Quốc) chuyển 19,55 tỷ đồng từ tài khoản cá nhân trả cho thôn Phụ Chính tại Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội. Ngày 25/10, khi ông Thái thuê xe chở số gỗ sưa trên về Bắc Ninh thì bị Công an huyện Chương Mỹ kiểm tra, tạm giữ. Sau đó, cơ quan công an cũng tiến hành phong tỏa toàn bộ số tiền của cộng đồng dân cư.

Sau khi số gỗ bị bắt giữ, cộng đồng dân cư thôn Phụ Chính đã gõ cửa các cơ quan chức năng để tìm câu trả lời về số tài sản của mình. Đi đến đâu người dân cũng nhận được văn bản xác định đây là tài sản của cộng đồng dân cư.

Cụ thể, tại Văn bản số 668 ngày 25/5/2011 Tổng Cục Lâm nghiệp cho biết, theo Văn bản số 2065/PC 46-DD9 ngày 5/5/2011 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội thì hai cây gỗ sưa trong khuôn viên chùa thôn Phụ Chính xã Hòa Chính được Kiểm lâm Chương Mỹ rà soát thống kê theo Chỉ thị 68/2007/CT-BNN xác định là cây trồng phân tán do cộng đồng thôn Phụ Chính quản lý. Theo hướng dẫn của Bộ NN & PTNT về việc khai thác, vận chuyển cất giữ gỗ rừng trồng nhóm IA thì “trường hợp tổ chức, cộng đồng, hộ gia đình, cá nhân tự bỏ vốn đầu tư gây trồng trong vườn, trồng phân tán thì chủa lâm sản tự quyết định việc khai thác”. Như vậy, cộng đồng thôn Phụ Chính được quyền tự quyết định khai thác, sử dụng, báo cáo UBND xã kiểm tra xác nhận. Tổng Cục Lâm nghiệp cũng khẳng định thêm về thủ tục, số gỗ này phải được Hạt Kiểm lâm kiểm tra, đóng búa kiểm lâm theo qui định.

Ngày 26/3/2013, Công an TP Hà Nội ra Quyết định số 78 “không khởi tố vụ án hình sự” theo Khoản 2, Điều 107 Bộ Luật Tố tụng Hình sự và trả lại hồ sơ tang vật cho UBND huyện Chương Mỹ để xử lý hành chính.

Tiếp đó, ngày 3/10/2014, Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật (QLXLVPHC & TDTHPL) của Bộ Tư pháp ban hành Văn bản số 169 khẳng định: thủ tục thông qua việc khai thác tại thôn, kiểm tra xác nhận của UBND xã, xác nhận của cơ quan kiểm lâm và thủ tục mua bán, vận chuyển số gỗ, cành sưa từ 2 cây sưa trong khuôn viên chùa Phụ Chính là đúng theo quy định pháp luật hiện hành. Vụ việc khai thác, mua bán, vận chuyển gỗ sưa xảy ra tại thôn Phụ Chính không có đầy đủ dấu hiệu vi phạm pháp luật hành chính. Số gỗ, cành sưa không phải là tang vật của vụ việc vi phạm hành chính, không thuộc loại cấm mua bán, vận chuyển, lưu hành.

Các cơ quan chức năng được hỏi tư vấn đều khẳng định Vụ việc khai thác, mua bán, vận chuyển gỗ sưa xảy ra tại thôn Phụ Chính không có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Ảnh: Đan Lê

Đồng thời, khẳng định, dự kiến của UBND TP Hà Nội về việc tịch thu số gỗ sưa, cành sưa với tính chất là tang vật của vụ vi phạm hành chính là thiếu cơ sở pháp lý và không hợp pháp.

Bán gỗ sưa lần 2

Tuy nhiên, UBND TP Hà Nội đã không tiếp thu ý kiến của Cục QLXLVPHC & TDTHPL. Ngay cả đề nghị của Thanh tra Chính phủ cũng không được UBND TP Hà Nội thực hiện. Cụ thể, sau nhiều lần đoàn công dân thôn Phụ Chính gõ cửa các cơ quan trung ương, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Đức Hạnh đã trực tiếptiếp đại diện công dân thôn Phụ Chínhtại Trụ sở Ban Tiếp công dân Trung ương và có văn bản yêu cầu UBND TP Hà Nội sớm giải quyết khiếu nại của công dân đúng theo quy định pháp luật, theo hướng tạo điều kiện cho cộng đồng dân cư có kinh phí phục vụ lợi ích chung,báo cáo kết quả với Thanh tra Chính phủ và trả lời công dântrong tháng 1/2015.

Tiếp tục tìm hiểu được biết, ngày 31/3/2015, Văn phòng UBND TP Hà Nội ban hành Thông báo số 86 thông báo ý kiến của Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo “Giao Công an TP, UBND huyện Chương Mỹ và các cơ quan liên quan kiểm tra, rà soát hoàn chỉnh hồ sơ xử lý các vi phạm về trình tự, thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật đối với việc mua bán, vận chuyển số gỗ sưa tại thôn Phụ Chính. Công an TP có trách nhiệm giao toàn bộ số gỗ sưa cho UBND huyện Chương Mỹ để bán đấu giá theo quy định của pháp luật. Số tiền thu được nộp vào ngân sách UBND huyện Chương Mỹ. UBND TP đồng ý phân bổ số tiền thu được từ việc bán đấu giá số gỗ sưa nói trên giao cho UBND xã Hòa Chính để đầu tư xây dựng các công trình phục vụ lợi ích công cộng của thôn Phụ Chính. Đối với số tiền do Công an đang phong tỏa tại ngân hàng từ việc mua bán, vận chuyển gỗ sưa, Công an TP khẩn trương thực hiện theo đúng quy định của pháp luật”.

Ngày 16/4/2015, Công an TP Hà Nội đã bàn giao số gỗ sưa, cành sưa cho UBND huyện Chương Mỹ quản lý và làm các thủ tục để tiến hành bán đấu giá.Tiếp đó, ngày 20/4/2015, UBND huyện Chương Mỹ đã thành lập Hội đồng định giá và bán đấu giá số gỗ, cành sưa, sau đó ký hợp đồng với Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản để bán đấu giá.

Ở lần bán thứ 2 này, số gỗ được bán với giá 31,176 tỷ đồng. Tuy nhiên, cộng đồng dân cư thôn Phụ Chính đã phát hiện, số gỗ sưa được bán lần này bị thiếu mất 2 lóng.

Kỳ II: Nghi án 2 lóng gỗ sưa… biến mất

Đan Quế- Lê Nguyên