Ngày 7/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 220/2025/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của một số nghị định trong lĩnh vực quốc phòng, quân sự khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Ảnh minh hoạ: quocphongthudo.vn

Với việc ban hành Nghị định số 220/2025/NĐ-CP ngày 7/8/2025 về sửa đổi, bổ sung một số điều của một số nghị định trong lĩnh vực quốc phòng, quân sự, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về lĩnh vực này trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp.

Trong đó, những quy định về công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo được xác định rõ nét, khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc củng cố kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phòng, chống các biểu hiện tiêu cực tại các cấp chính quyền địa phương.

Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo: Trách nhiệm được quy định rõ ràng

Nghị định 220/2025/NĐ-CP đặc biệt chú trọng đến vai trò của các cơ quan trong việc chủ trì, phối hợp thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực quốc phòng. Điều này được thể hiện rõ qua việc sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 8 của Nghị định số 168/2018/NĐ-CP của Chính phủ về công tác quốc phòng ở bộ, ngành trung ương, địa phương.

Theo đó, Nghị định 220/2025/NĐ-CP quy định cụ thể trách nhiệm chủ trì hoặc phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tiến hành thanh tra, kiểm tra, giám sát, đồng thời thực hiện sơ kết, tổng kết, báo cáo định kỳ. Đây là một bước đi quan trọng nhằm tăng cường cơ chế kiểm soát, đảm bảo các hoạt động quốc phòng và quân sự tại địa phương được triển khai đúng quy định pháp luật, minh bạch và hiệu quả.

Không chỉ dừng lại ở kiểm tra, giám sát, Nghị định còn nhấn mạnh việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý các vi phạm liên quan đến công tác quốc phòng theo đúng thẩm quyền. Quy định này tạo ra một cơ chế rõ ràng để người dân và tổ chức có thể phản ánh, tố giác các hành vi sai phạm, đồng thời yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền phải xem xét, giải quyết một cách công khai, minh bạch và kịp thời. Đây là yếu tố then chốt để củng cố niềm tin của Nhân dân vào bộ máy Nhà nước, góp phần xây dựng một nền quốc phòng toàn dân vững mạnh trên cơ sở pháp quyền.

Nâng cao chất lượng thẩm định kế hoạch và giám sát phát triển kinh tế - quốc phòng

Trong lĩnh vực trọng yếu là kết hợp quốc phòng với kinh tế - xã hội, Nghị định 220/2025/NĐ-CP thể hiện sự chặt chẽ trong khâu thẩm định và giám sát các kế hoạch, dự án phát triển.

Việc các bộ tư lệnh, như Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội hay Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh, tham gia thẩm định kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội liên quan đến quốc phòng ở cấp xã và cấp tỉnh không chỉ đảm bảo sự phù hợp giữa phát triển kinh tế và yêu cầu quốc phòng mà còn góp phần tăng cường giám sát, ngăn chặn các rủi ro về thất thoát, lãng phí hoặc các hành vi tiêu cực ngay từ giai đoạn quy hoạch và triển khai dự án.

Tương tự, vai trò của Đoàn kinh tế - quốc phòng trong việc thẩm định dự án bố trí, sắp xếp dân cư trong Khu kinh tế - quốc phòng cũng củng cố cơ chế giám sát đa chiều.

Ngoài ra, trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong việc chỉ đạo, hướng dẫn phối hợp với Cảnh sát biển Việt Nam trong đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật trên biển cũng gián tiếp thể hiện cam kết chống tiêu cực và đảm bảo thượng tôn pháp luật trong các hoạt động liên quan đến quốc phòng, an ninh.

Những quy định này cho thấy một cách tiếp cận toàn diện, không chỉ giải quyết các vấn đề nội tại của ngành Quốc phòng mà còn tạo ra cơ chế giám sát chéo, phối hợp liên ngành, từ đó nâng cao hiệu quả phòng ngừa và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong toàn bộ hệ thống chính quyền địa phương hai cấp.