(Thanh tra) - Thanh tra Chính phủ vừa có Báo cáo số 1486/BC-TTCP gửi Chính phủ, báo cáo việc tiếp thu, giải trình ý kiến của các thành viên Chính phủ đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra năm 2025. Dự thảo được hoàn thiện theo hướng phân cấp, phân quyền triệt để, cắt giảm trên 30% thủ tục hành chính, bảo đảm tinh thần cải cách hành chính, đồng thời giữ vững nguyên tắc pháp chế, kỷ cương, minh bạch.
Đồng thuận tuyệt đối, tiếp thu đầy đủ các góp ý
Theo Thanh tra Chính phủ, quá trình xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định đã được thực hiện theo thủ tục rút gọn, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. Kết quả lấy ý kiến cho thấy sự đồng thuận rất cao: 25/25 thành viên Chính phủ đồng ý thông qua dự thảo, trong đó 6 thành viên góp ý bổ sung vào một số nội dung để hoàn thiện thêm.
Thanh tra Chính phủ đã cầu thị tiếp thu, chỉnh sửa các nội dung góp ý, đồng thời rà soát kỹ thuật văn bản để bảo đảm đồng bộ với Luật Thanh tra năm 2025 và các quy định pháp luật có liên quan.
Phân cấp, phân quyền rõ ràng, cắt giảm thủ tục mạnh mẽ
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về phân cấp, phân quyền triệt để và cải cách hành chính, dự thảo Nghị định quy định nhiều nội dung mới theo hướng: (1) Phân cấp cho Chánh Thanh tra các bộ, ngành, địa phương trong việc xây dựng, ban hành kế hoạch thanh tra hằng năm sau khi báo cáo thủ trưởng cơ quan quản lý trực tiếp cho ý kiến về chủ trương. Điều này nhằm tăng tính chủ động, linh hoạt cho các cơ quan thanh tra, phù hợp với yêu cầu quản lý rủi ro hiện đại. (2) Phân quyền cho Tổng Thanh tra Chính phủ về việc quy định mẫu trang phục, quản lý, sử dụng, cấp phát thẻ thanh tra; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp thẻ thanh tra cho các ngạch thanh tra viên thuộc quyền quản lý.
Đặc biệt, dự thảo lần này cắt giảm hơn 30% thủ tục hành chính trong hoạt động thanh tra, thông qua việc lược bỏ 45/116 điều của các nghị định hiện hành liên quan (Nghị định 43/2023/NĐ-CP và Nghị định 03/2024/NĐ-CP). Các thủ tục được cắt giảm tập trung vào: Loại bỏ một số thủ tục không còn phù hợp trong thanh tra chuyên ngành tại các Cục, Tổng cục thuộc Bộ, cơ quan như Thanh tra Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; giảm bớt các thủ tục hành chính liên quan đến ban hành, điều chỉnh kế hoạch thanh tra; xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra.
Đây là bước cải cách hành chính mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm xây dựng nền thanh tra hiện đại, linh hoạt, nhưng vẫn đảm bảo tính minh bạch, khách quan.
Quy định phong tỏa tài sản: Chặt chẽ nhưng không xâm phạm quyền lợi hợp pháp
Một trong những nội dung được Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và Bộ Tư pháp đặc biệt lưu ý là quy định về phong tỏa tài sản của đối tượng thanh tra.
Thanh tra Chính phủ đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo theo hướng: Chỉ phong tỏa phần tài sản cần thiết, nhằm đảm bảo cho việc thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh từ kết luận thanh tra. Khi hết thời hạn phong tỏa, nếu vẫn cần duy trì biện pháp, cơ quan ra quyết định phải ban hành quyết định gia hạn, tránh để tình trạng tài khoản bị “treo” kéo dài gây thiệt hại.
Trường hợp chậm hủy bỏ phong tỏa, gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân, người có thẩm quyền sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật về kỷ luật cán bộ, công chức.
Quy định này nhằm vừa đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật, vừa bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân, nhất là trong bối cảnh phát triển kinh tế tư nhân hiện nay.
Làm rõ trách nhiệm giải quyết khiếu nại phát sinh trong quá trình thanh tra
Bên cạnh đó, Dự thảo Nghị định cũng bổ sung, chỉnh lý các quy định về giải quyết khiếu nại phát sinh trong quá trình thanh tra.
Theo đó, người đứng đầu cơ quan thanh tra có trách nhiệm giải quyết khiếu nại đối với các quyết định, hành vi của mình và của đoàn thanh tra thuộc quyền quản lý trực tiếp.
Trường hợp thành viên đoàn thanh tra không thuộc cơ quan thanh tra, phải phối hợp với cơ quan quản lý trực tiếp để xác minh, giải quyết khiếu nại.
Đồng thời, Thanh tra Chính phủ giữ nguyên quy định giải quyết kiến nghị sau thanh tra trong thời hạn 30 ngày, phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính, đảm bảo xử lý công việc nhanh chóng, dứt điểm, tránh kéo dài gây bức xúc.
Dự thảo cũng bổ sung quy định về trách nhiệm của Tổng Thanh tra Chính phủ trong việc hướng dẫn xây dựng định hướng chương trình thanh tra hằng năm, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước để thực hiện tốt chức năng thanh tra. Các cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời phục vụ công tác thanh tra.
Việc hoàn thiện dự thảo Nghị định lần này là bước chuẩn bị quan trọng nhằm đưa Luật Thanh tra năm 2025 đi vào cuộc sống một cách đồng bộ, thống nhất và khả thi. Dự thảo Nghị định sẽ là công cụ pháp lý quan trọng giúp các cơ quan thanh tra thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, đảm bảo kỷ cương pháp luật, tăng cường hiệu quả phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần vào công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới.
