(Thanh tra) - Ngoài việc bắt buộc công khai trên cổng thông tin điện tử của cơ quan thanh tra hoặc cơ quan quản lý Nhà nước cùng cấp, cơ quan thanh tra phải lựa chọn một trong các hình thức khác theo quy định tại điểm a, d, c khoản 3 Điều 37 của Luật Thanh tra 2025 để công khai kết luận thanh tra.
Những điểm mới về công khai kết luận thanh tra được quy định trong Luật Thanh tra 2025 đã góp phần hoàn thiện cơ chế bảo đảm tính minh bạch, công khai và trách nhiệm giải trình trong hoạt động thanh tra.
Khoản 13, Điều 2, Luật Thanh tra 2025 quy định, kết luận thanh tra là văn bản do người ra quyết định thanh tra ký ban hành, dùng để đánh giá, kết luận và kiến nghị về nội dung đã được thanh tra. Có thể coi đây là sản phẩm cuối cùng của quá trình thanh tra, một sản phẩm trí tuệ, thể hiện đầy đủ năng lực chuyên môn, bản lĩnh chính trị và trách nhiệm pháp lý của cơ quan thanh tra.
Theo quy định của Luật Thanh tra 2025, kết luận thanh tra phải bảo đảm tính chính xác, khách quan, khả thi. Trong đó, nội dung phải đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao của đối tượng thanh tra; kết luận về nội dung thanh tra, xác định rõ tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi vi phạm và nguyên nhân, trách nhiệm, cũng như kiến nghị biện pháp xử lý, giải pháp khắc phục, hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật.
Quy định này cho thấy, cùng với việc chỉ rõ những sai phạm phát hiện qua thanh tra, kết luận thanh tra còn phải hướng đến việc kiến tạo, phòng ngừa tái diễn vi phạm, một tư duy quản trị hiện đại, mang tính xây dựng.
Đặc biệt, khoản 4 Điều 36, Luật Thanh tra 2025 cho phép người ra quyết định thanh tra được sửa đổi, bổ sung kết luận trước khi công khai, nhằm bảo đảm tính chính xác, khách quan và khả thi. Quy định này tạo cơ chế để cơ quan thanh tra tự rà soát, nâng cao chất lượng kết luận thanh tra trước khi đưa ra công khai.
Việc công khai kết luận thanh tra được quy định tại Điều 37, Luật Thanh tra 2025. Theo đó, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày ký ban hành, người ra quyết định thanh tra có trách nhiệm công khai kết luận thanh tra bằng ít nhất hai hình thức, đó là: Bắt buộc đăng tải trên cổng thông tin điện tử của cơ quan thanh tra hoặc cơ quan quản lý Nhà nước cùng cấp và một hình thức bổ sung khác như tổ chức họp công bố, họp báo, thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng hoặc niêm yết tại trụ sở làm việc của đối tượng thanh tra.
Việc quy định rõ thời hạn, hình thức và trách nhiệm công khai đã tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, khắc phục tình trạng chậm trễ, không công khai hoặc công khai hình thức, gây bức xúc dư luận. Việc công khai kết luận thanh tra kịp thời, đúng quy định pháp luật không chỉ giúp người dân, doanh nghiệp tiếp cận thông tin chính thống, mà còn tạo điều kiện cho họ tham gia giám sát việc thực hiện kết luận thanh tra. Đây cũng là biện pháp hữu hiệu phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần củng cố niềm tin của xã hội đối với cơ quan thanh tra và chính quyền các cấp.
Bên cạnh đó, Luật Thanh tra 2025 cũng quy định rõ giới hạn công khai. Những nội dung thuộc bí mật Nhà nước hoặc bí mật khác theo quy định của pháp luật sẽ không được công khai. Đây là sự cân bằng hợp lý giữa yêu cầu minh bạch thông tin và bảo đảm an ninh, trật tự, lợi ích quốc gia, thể hiện tinh thần quản trị có trách nhiệm.
Để tránh tình trạng “rò rỉ” thông tin khi kết luận thanh tra chưa hoàn tất, Luật Thanh tra 2025 tại khoản 4 Điều 6 quy định, nghiêm cấm hành vi “tiết lộ thông tin, tài liệu liên quan đến cuộc thanh tra khi kết luận chưa được công khai”. Đây là một quy định quan trọng, nhằm bảo đảm sự công bằng trong quá trình thanh tra, tránh làm sai lệch dư luận, đồng thời giữ vững nguyên tắc khách quan, thận trọng trong đánh giá và kết luận.
Luật Thanh tra 2025 cũng quy định, kết luận thanh tra sau khi công khai phải được gửi cho Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước cùng cấp, cơ quan thanh tra cấp trên, đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Rõ ràng, những quy định của Luật Thanh tra 2025 đã thiết lập cơ chế bảo vệ thông tin từ kết luận thanh tra. Đó là, trước khi công khai, thông tin phải được bảo đảm giữ bí mật tuyệt đối, không để xảy ra tình trạng lộ lọt, phát tán thiếu kiểm soát. Còn sau khi công khai, thông tin từ kết luận thanh tra trở thành căn cứ để xã hội giám sát, phản biện và thúc đẩy trách nhiệm thực thi của các cơ quan, tổ chức có liên quan. Cơ chế này sẽ góp phần đảm bảo các kiến nghị, giải pháp được đưa ra trong kết luận thanh tra được thực thi một cách nghiêm túc, hiệu quả.
Công khai kết luận thanh tra không chỉ là một thủ tục hành chính, mà chính là biểu hiện cụ thể của văn hóa liêm chính, trách nhiệm trong bộ máy Nhà nước. Việc luật hóa chi tiết quy trình công khai kết luận thanh tra đã tạo nền tảng để hoạt động thanh tra ngày càng chuyên nghiệp, minh bạch, đồng thời từng bước nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước.
