(Thanh tra) - Theo TS Phạm Thị Huệ, Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Trường Cán bộ Thanh tra, để hoàn thiện chính sách, pháp luật về kiểm soát việc thực hiện thẩm quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh nhằm phòng, chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực cần nâng cao chất lượng ban hành quyết định hành chính của UBND tỉnh; đồng thời, hoàn thiện và đảm bảo thực thi hiệu quả cơ chế minh bạch và trách nhiệm giải trình, đảm bảo phân quyền và hiệu quả các cơ chế giám sát, phân quyền trong ban hành quyết định hành chính…
TS Phạm Thị Huệ, chủ nhiệm đề tài khoa học cấp bộ “Kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh nhằm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực” cho biết, quyết định hành chính của UBND các cấp nói chung và cấp tỉnh nói riêng là “sản phẩm đầu ra” của quá trình thực thi công vụ của UBND nhằm thực hiện chức năng quản lý Nhà nước ở địa phương - những chủ thể được trao quyền, nhân danh quyền lực Nhà nước để thực thi công vụ.
Quyết định hành chính là một dạng của quyết định pháp luật, do các chủ thể quản lý hành chính Nhà nước ban hành theo trình tự, hình thức pháp luật quy định, nhằm đề ra những chủ trương, biện pháp, đặt ra các quy tắc xử sự hoặc áp dụng những quy tắc đó giải quyết một công việc cụ thể trong quản lý hành chính Nhà nước có tính chất bắt buộc phải thực hiện đối với các đối tượng liên quan.
TS Phạm Thị Huệ cho rằng, việc UBND cấp tỉnh quyết định hành chính là kết quả tất yếu của việc áp dụng pháp luật vào quản lý Nhà nước nhằm duy trì trật tự xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức trong phạm vi địa bàn quản lý. Do vậy, hoạt động này của UBND các cấp sẽ tác động trực tiếp đến quyền, lợi ích chính đáng của các chủ thể là đối tượng quản lý.
Là sản phẩm của hoạt động chỉ đạo, điều hành, quyết định hành chính thể hiện sự phản ứng của chủ thể quản lý đối với tình huống quản lý xảy ra trên thực tế. Do vậy, việc ban hành quyết định, bên cạnh việc đảm bảo áp dụng đúng pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp, còn rất cần đảm bảo tính hợp lý, phù hợp với thực tiễn quản lý.
TS Phạm Thị Huệ cho biết, đề tài gồm 3 chương: Chương I - Những vấn đề chung về kiểm soát việc thực hiện thẩm quyền ban hành QĐHC của UBND cấp tỉnh nhằm PCTN, tiêu cực.
Chương II: Thực trạng kiểm soát việc thực hiện thẩm quyền ban hành QĐHC của UBND cấp tỉnh thời gian qua và hiệu quả PCTN, tiêu cực.
Trên cơ sở những luận giải tại Chương I và thực trạng tại Chương II, đề tài đã đưa quan điểm, giải pháp tăng cường kiểm soát việc thực hiện thẩm quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh nhằm nâng cao hiệu quả PCTN,TC ở Chương III.
Theo đó, các giải pháp hoàn thiện chính sách, pháp luật về kiểm soát việc thực hiện thẩm quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh nhằm PCTN, tiêu cực như: Nâng cao chất lượng ban hành quyết định hành chính của UBND tỉnh; hoàn thiện và đảm bảo thực thi hiệu quả cơ chế minh bạch và trách nhiệm giải trình; đồng thời, đảm bảo phân quyền và hiệu quả các cơ chế giám sát, phân quyền trong ban hành quyết định hành chính; kiểm soát hiệu quả xung đột lợi ích; xử lý nghiêm vi phạm và thu hồi tài sản tham nhũng; phát huy giám sát của xã hội, mở rộng kênh tiếp nhận phản ánh, kiến nghi.
Giải pháp về tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát việc thực hiện thẩm quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh nhằm PCTN, tiêu cực như: Nâng cao nhận thức, năng lực và đạo đức cán bộ; nâng cao hiệu quả của các cơ chế kiểm soát nhằm phòng ngừa nguy cơ tham nhũng, tiêu cực; nâng cao hiệu quả hoạt động tố tụng trong kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh;
Ứng dụng công nghệ số trong tổ chức kiểm soát nhằm tận dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả kiểm soát, giảm can thiệp thủ công và tăng minh bạch; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho công tác ban hành quyết định hành chính, công tác lưu trữ văn bản, tiến tới xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, chuyên nghiệp và hiện đại.
Để hoàn thiện kết quả nghiên cứu đề tài, ThS Lê Thị Thúy, Trưởng phòng Hành chính - Tổ chức, Trường Cán bộ Thanh tra cho rằng, đề tài nên phân tích theo chủ thể kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính; bổ sung đánh giá chung về vấn đề kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính của UBND cấp tỉnh nhằm PCTN, tiêu cực. Đối với Chương III, phần quan điểm nên là những quan điểm lớn, sau đó mới là những giải pháp.
Đồng thời, đề tài cần làm rõ nội hàm của khái niệm quyền ban hành quyết định hành chính; bổ sung các giải pháp như giải pháp công khai, minh bạch; nâng cao năng lực của cán bộ tham mưu; nâng cao vai trò của Đảng.
ThS Nguyễn Sĩ Giao, Trường Cán bộ Thanh tra cho rằng, đề tài có số liệu đầy đủ, tuy nhiên, khái niệm quyền ban hành quyết định hành chính cần làm rõ; thể hiện sâu hơn thực trạng quy định pháp lý về kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính; tên gọi ở các đề mục cần sử dụng thống nhất, đặc biệt, làm rõ hơn chủ thể và phương thức kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính.
Theo ThS Nguyễn Đăng Hạnh, Trường Cán bộ Thanh tra, giai đoạn ban hành quyết định hành chính sẽ là giai đoạn có nguy cơ nảy sinh tham nhũng, tiêu cực nhiều nhất. Do vậy, đề tài cần làm sâu hơn những nội dung liên quan đến giai đoạn này; phần lý luận nên bổ sung thêm quy trình ban hành quyết định hành chính; nội dung yếu tố tác động đến kiểm soát quyền ban hành quyết định hành chính nên bổ sung yếu tố vai trò của Đảng.
TS Nguyễn Huy Hoàng, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra nhận thấy, phần thực trạng nên có được những số liệu phong phú thì những đánh giá mới có tính thuyết phục cao.
Đề tài nên phân loại các loại quyết quyết định hành chính, đảm bảo sự logic giữa khung lý thuyết với thực trạng và giải pháp. Các đề xuất giải pháp chưa bám vào những hạn chế thể hiện ở Chương II, do vậy phần này cần thể hiện lại.
“Kiểm soát quyền ban hành, không chỉ sau mà còn là trước khi ban hành quyết định hành chính, do vậy, đề tài cần bổ sung nội dung nghiên cứu cho giai đoạn này” - TS Nguyễn Huy Hoàng nói.
