TP Miami (bang Florida, Mỹ) luôn được coi là địa điểm lý tưởng để cá nhân, tổ chức nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực BĐS hạng sang. Ảnh: Getty Images/iStockphoto

Sau khi vụ bê bối trốn thuế, rửa tiền “Hồ sơ Panama” bị phanh phui, người ta mới thấy rằng, đã nhiều lần Hiệp hội Nhà báo Điều tra quốc tế (ICIJ -  có trụ sở chính tại Washinton, Mỹ) cảnh báo chính quyền các cấp ở Mỹ về tình trạng rửa tiền thông qua hình thức mua BĐS, thậm chí chỉ mua BĐS hạng sang để rửa được nhiều tiền “bẩn”. Thế nhưng, dường như các cấp chính quyền ở Mỹ vẫn thờ ơ với mối quan ngại này. Cho đến khi “Hồ sơ Panama” được công bố, trong đó các nhà báo điều tra tiếp tục khẳng định giới chức ở các thành phố lớn của Mỹ đã “nuôi dưỡng” cho hành vi rửa tiền này, thì chính quyền liên bang Mỹ mới bắt đầu lo ngại thị trường BĐS hạng sang ở Mỹ có thể trở thành “cỗ máy” rửa tiền.

Theo điều tra của ICIJ, tại TP Miami (tiểu bang Florida, Đông Nam nước Mỹ), trong năm 2015 có tới hơn nửa (53%) giao dịch BĐS được thanh toán ngay khi ký hợp đồng mua bán. 90% BĐS mới ở Miami được mua bằng tiền mặt. Và theo thống kê, chỉ riêng trong quý IV/2015, 58% giao dịch BĐS với tổng trị giá lên tới hơn 3 triệu USD được thực hiện bởi các Cty trách nhiệm hữu hạn.

Việc mua BĐS hạng sang ở Mỹ, theo điều tra của ICIJ, chưa bao giờ lại dễ dàng như thế. ICIJ lấy ví dụ dẫn chứng, đó là trường hợp của Paulo Octavio Alves Pereira - cựu Chủ tịch TP Brasilia (Thủ đô của Brazil), người đã bị buộc tội tham nhũng vào năm 2012. Thế nhưng, trong thời gian từ khi bị nghi ngờ, cáo buộc rồi bị điều tra cho đến khi bị đưa ra xét xử và bị kết án, Paulo Octavio Alves Pereira vẫn kịp “tậu” một căn hộ hạng sang nằm ngay sát bãi biển ở TP Miami (Mỹ) với giá 2,95 triệu USD. Giao dịch mua bán được thực hiện bởi Cty Isaias 21 Property (Cty nước ngoài có chi nhánh đặt tại Miami), nhưng quản lý căn nhà sang trọng này lại thuộc về Cty Mateus 5 International Holding (có trụ sở tại quần đảo Vierges thuộc Anh). Trên thực tế, người chủ sở hữu thực sự căn hộ hạng sang trên bãi biển Miami không ai khác chính là Paulo Octavio Alves Pereira.

ICIJ cũng cho rằng, ví dụ này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm rửa tiền. Hầu hết những trường hợp muốn rửa tiền đều lựa chọn “đối tác” tin cậy để giảm thiểu rủi ro nhất cũng như chọn địa điểm rửa tiền ít bị “soi mói” nhất. Thế nên, TP Miami ở miền Nam bang Florida luôn là điểm lựa chọn lý tưởng cho những người muốn rửa tiền. Bởi ở đây, chẳng ai buồn quan tâm xem họ làm thế nào để có được số tiền lớn như vậy đầu tư vào BĐS tại một trong những thị trường có giá BĐS cao nhất thế giới. Thế nên, trung bình cứ 10 người mua BĐS ở Miami thông qua một Cty nước ngoài, thì có đến một nửa số người liên quan đến bê bối tham nhũng, trốn thuế.

Bang Florida không phải là địa điểm duy nhất để rửa tiền thông qua đầu tư BĐS. Theo thống kê, từ tháng 4/2014 - 3/2015, đã có hơn 104 tỷ USD được người nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực BĐS, trong đó nhiều nhất là người Trung Quốc, Canada, Ấn Độ, Mexico và Anh.

Tại TP New York (bang New York, Đông Bắc nước Mỹ), những căn hộ nằm ở gần Công viên Trung tâm (Central Park - công viên công cộng ở trung tâm Manhattan thuộc TP New York), thường được rao bán với cái giá “trên trời”, trong đó có những căn hộ siêu sang được bán với giá hơn 100 triệu USD. Thế nhưng, 100% những căn hộ siêu sang này đều đã được mua hết bởi các Cty nước ngoài có chi nhánh nằm rải rác ở một số bang của Mỹ như bang Nam Dakota, Wyoming, Nevada hay bang Delaware. Chính vì mức giá “trên trời” nên mới đây, chính quyền liên bang Mỹ đã mở cuộc điều tra về những chủ sở hữu thực sự của các căn hộ siêu sang ở TP New York. Theo kết quả điều tra ban đầu, chủ nhân thực sự của những căn hộ siêu sang đều là những chính trị gia, những tỷ phú có mối quan hệ thân thiết với các chính trị gia cao cấp ở nhiều quốc gia khác nhau như Nga, Brazil, Malaysia…

Nhận thấy nguy cơ rửa tiền thông qua đầu tư BĐS hạng sang ngày càng tăng cao, chính quyền Mỹ mới đây đã phải cấp tốc đưa ra quy định mới áp dụng cho 2 TP là New York và Miami. Theo đó, tất cả các Cty nước ngoài có chi nhánh tại Mỹ, khi mua BĐS có giá trị từ 3 triệu USD trở lên tại TP New York hoặc 1 triệu USD trở lên tại TP Miami, sẽ buộc phải cung cấp hồ sơ cá nhân của những người sở hữu từ 25% trở lên số vốn của Cty nước ngoài đó cho chính quyền liên bang. Quy định này nhằm “hãm” lại tình trạng đầu cơ, mà trên thực tế là hành vi rửa tiền, thông qua hình thức đầu tư BĐS hạng sang, thậm chí siêu sang, trong bối cảnh mà phân khúc thị trường BĐS hạng trung và bình dân ở Mỹ đang có dấu hiệu sụt giảm (giảm 1,1% vào tháng 2 vừa qua).

Bên cạnh đó, chính quyền liên bang Mỹ cũng yêu cầu các ngân hàng phải gỡ bỏ một phần bảo mật, cung cấp thông tin của các cá nhân, tổ chức sở hữu khối BĐS lớn tại Mỹ. Đây được cho là bước đi khởi đầu cho quá trình minh bạch hóa thị trường BĐS ở Mỹ trong thời gian tới, đặc biệt là ở phân khúc BĐS hạng sang.

“Chúng tôi rất lo ngại dòng tiền “bẩn” sẽ chảy mạnh vào lĩnh vực BĐS hạng sang. Để minh bạch hóa thị trường BĐS ở Mỹ thì việc đầu tiên là minh bạch hóa người chủ sở hữu đích thực của khối BĐS đó. Chính quyền liên bang sẽ tiếp tục điều tra vào những giao dịch mua bán BĐS bằng tiền mặt hoặc những giao dịch do các Cty nước ngoài thực hiện. Tất cả những thông tin, dữ liệu có được từ các cuộc điều tra sẽ được lưu trữ tại ngân hàng dữ liệu liên bang để tiện cho việc kiểm soát dòng tiền chảy vào lĩnh vực BĐS ở Mỹ sau này”, Jennifer Shasky Calvery - Trưởng Ban Giám sát của Bộ Tài chính Mỹ khẳng định.

BĐS ở Anh cũng là “cỗ máy” rửa tiền

Thống kê mới đây của Thời báo Tài chính ở Anh cho thấy, hơn 122 tỷ bảng Anh đầu tư vào lĩnh vực BĐS tại Anh được thực hiện bởi các Cty nước ngoài.

Hầu hết các Cty này đều đặt trụ sở tại các “thiên đường về thuế”, trong đó, 2/3 số Cty có trụ sở tại quần đảo Vierges và quần đảo Anglo - Normandes (đều thuộc Anh). Đáng chú ý, 2/3 số tiền trên được đầu tư tại TP London.

Theo điều tra của Thời báo Tài chính Anh, có 3 lý do chính để các Cty nước ngoài đầu tư BĐS tại Anh.

Thứ nhất là để trốn thuế. Những Cty này được đặt tại các “thiên đường về thuế” nên không chịu ràng buộc bởi luật thuế và tài chính của Anh.

Thứ hai là để rửa tiền. Các Cty nước ngoài sẽ giúp cho các tổ chức, cá nhân dễ dàng rửa tiền bẩn (do hoạt động tội phạm, do tham nhũng, biển thủ…) thông qua đầu tư BĐS tại Anh mà không lo bị truy tìm, bởi danh tính của họ được giữ bí mật tuyệt đối, mọi giao dịch đều do các Cty “bình phong” thực hiện. Hầu hết những cá nhân được các Cty “bình phong” giúp đỡ đều là quan chức cấp cao hoặc tỷ phú ở những quốc gia và vùng lãnh thổ giàu tài nguyên thiên nhiên hoặc mới phát triển.

Thứ ba là để tránh bị truy cứu hình sự. Nhiều cá nhân, tổ chức đã thông qua các Cty đặt tại các “thiên đường về thuế”, vừa để rửa được tiền “bẩn”, vừa để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Bởi khi bị phát hiện, chỉ có các Cty “bình phong” đứng ra hứng chịu, mà khi đó, chắc chắn các Cty sẽ bỗng dưng biến mất một cách bí ẩn, và sẽ rất khó truy tìm do chính quyền của các “thiên đường về thuế” luôn bưng bít mọi thông tin liên quan đến các Cty này.

Nhật Minh