Các nhà lập pháp thảo luận về vấn đề tham nhũng tại cuộc họp Ủy ban các vấn đề Nhà nước hôm 28/10. Ảnh: Kathmandu Post

Trong cuộc thảo luận tại Ủy ban các vấn đề Nhà nước hôm 28/10, ông Prem Kumar Rai, người đứng đầu Ủy ban Điều tra về lạm dụng quyền lực (CIAA) cho hay, một mình CIAA không thể kiểm soát tham nhũng và cần sự hỗ trợ từ nhiều cơ quan Chính phủ khác.

Các thành viên Ủy ban của Quốc hội đã được triệu tập để thảo luận về việc sửa đổi Đạo luật CIAA 2048 BS.

CIAA đang tìm kiếm thẩm quyền lớn hơn để điều tra tham nhũng trong khu vực tư nhân. Tuy nhiên, hầu hết các đảng phái chính trị đều phản đối đề xuất này.

Lãnh đạo CIAA Prem Kumar Rai cho biết, tình trạng tham nhũng tràn lan ở cấp địa phương và khắp các cơ quan nhà nước, thế nhưng Chính phủ đã không có hành động mạnh mẽ chống lại các cán bộ, nhân viên Chính phủ tham nhũng. Trong 30 năm qua kể từ khi Đạo luật Dịch vụ Dân sự có hiệu lực, chỉ có không quá 100 công chức bị xử lý.

Ông Rai nói: “Nhìn vào báo cáo, Chính phủ đã có hành động chống lại gần 100 công chức kể từ khi Đạo luật Dịch vụ Dân sự có hiệu lực vào năm 1993... Nếu bất kỳ công chức Chính phủ nào có hành vi sai trái, CIAA không có trách nhiệm phải hành động. Chính phủ hoặc bộ, ngành liên quan cần có biện pháp xử lý".

Ông cũng giải thích vì sao các bộ, ban, ngành không có biện pháp mạnh mẽ xử lý quan chức tham nhũng. Khi các trưởng bộ phận cố gắng có hành động chống lại những công chức như vậy, họ thường bị thuyên chuyển công tác hoặc bị đe dọa về tinh thần và thể xác.

Sự lo sợ bị "trả đũa" cũng khiến các trưởng bộ phận không hành động.

Thủ tướng Nepal Khadga Prasad Sharma Oli được mời tới cuộc họp nhưng ông không tham dự.

Có mặt tại cuộc họp, Bộ trưởng Nội vụ Ramesh Lekhak cho biết, Chính phủ đã áp dụng cách tiếp cận không khoan nhượng đối với tham nhũng và tất cả cuộc điều tra là công bằng, vô tư.

Một số nhà lập pháp tại cuộc họp đề cập tới vấn đề bắt giữ người đứng đầu Đảng Rastriya Swatantra (RSP), Rabi Lamichhane. Cảnh sát Nepal đã bắt giữ Lamichhane với tội danh lừa đảo, tội phạm có tổ chức và rửa tiền.

Một số nhà lập pháp RSP, bao gồm cả Chanda Karki, lập luận rằng, vì Lamichhane là lãnh đạo của đảng lớn thứ tư tại Hạ viện và sẽ không rời khỏi đất nước nên ông ta nên được thả trong khi cuộc điều tra tiếp tục.

“RSP đã giành được 1,2 triệu phiếu bầu trong cuộc bầu cử vừa qua, vì vậy mọi người đã tự phát xuống đường [để phản đối việc bắt giữ ông ấy]”, bà Chanda Karki nói.

Ở phía ngược lại, nhà lập pháp Đảng Cộng sản Nepal - Marxist Leninist thống nhất (CPN-UML) Raghuji Pant đã phản đối phát biểu của bà Karki.

“Ngay cả khi ai đó nhận được sự ủng hộ của 20 triệu cử tri, họ cũng cần tôn trọng quy trình pháp lý khi đối mặt với các cáo buộc. Chủ tịch Đảng RSP đang bị cảnh sát giam giữ và đảng này đang tổ chức các cuộc biểu tình phản đối việc bắt giữ”, ông Pant nói.

Nhà lập pháp Đảng Nepali Congress Sarita Prasai cho biết, Chính phủ không coi Lamichhane là tội phạm tham nhũng, không ai đứng trên luật pháp, vì vậy họ nên tôn trọng thủ tục pháp lý.

Bộ trưởng Nội vụ Lekhak nhấn mạnh, tất cả những người bị cáo buộc tham nhũng, lạm dụng công quỹ và các tội danh khác sẽ bị điều tra và nhiều người đang phải ngồi tù.

“Các cơ quan điều tra sẽ không phân biệt đối xử giữa đảng cầm quyền và phe đối lập. Họ tập trung vào bằng chứng chứ không phải bị cáo là ai”, Lekhak nói.

Một số nhà lập pháp bao gồm Durga Rai của CPN đã hỏi người đứng đầu CIAA về việc UML có hay không nhận đất từ ​​doanh nhân Min Bahadur Gurung, người sở hữu một số doanh nghiệp bao gồm Bhatbhateni, một chuỗi siêu thị nổi tiếng.

Prasai của Đảng Nepali Congress cũng phản đối việc UML chấp nhận mảnh đất do doanh nhân “tặng”. Bà nói: “Cả người tặng đất và người nhận đất đều phải đối mặt với hậu quả pháp lý vì đây là tham nhũng”, điều gì sẽ xảy ra nếu các nhà lập pháp bắt đầu nhận "quà tặng" như UML đã làm?”.

Đầu tháng này, CPN-UML đã nhận đất ở khu vực Kirtipur như một “món quà” từ Gurung, người cũng đã cam kết xây dựng tòa nhà trụ sở đảng trong vòng một năm. Điều này đã gây ra tranh cãi lớn.

Một nhà lập pháp khác của Nepali Congress, Hridayaram Thani, đã hỏi về những tiến bộ đạt được trong việc điều tra các vụ bê bối tham nhũng khác liên quan đến vùng đất Giri Bandhu Tea Estate, Tập đoàn Yeti và việc mua sắm vật tư y tế của Omni Group trong đại dịch Covid-19, cùng những vấn đề khác. Những vụ gian lận này liên quan đến các nhà lãnh đạo của các đảng: Nepali Congress, UML và CPN.

Đây là những vụ bê bối liên quan đến tham nhũng trong quá khứ và các nhà lãnh đạo của Nepali Congress, CPN-UML và CPN đều có liên quan.

“Chính phủ có kế hoạch điều tra những vụ gian lận này không?”, Thani đặt vấn đề và cho biết thêm rằng, tình trạng tham nhũng tràn lan, sự phẫn nộ ngày càng tăng của công chúng đã đe dọa đến hệ thống chính trị của Nepal.