252 hộ dân khu chung cư đã được bàn giao nhà ở từ 2020 trở về trước chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất. Ảnh: Thúy Nhài

Dự án chung cư quân đội “biến” thành chung cư thương mại 100%

Kết luận số 1468 của Thanh tra Chính phủ là kết luận thanh tra về một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại thành phố Hà Nội giai đoạn 2003-2016.

Tại dự án khu chung cư để bán và văn phòng làm việc cho thuê (dự án) tại 106 Ngụy Như Kon Tum, Hà Nội, kết luận xác định: Dự án thiếu thủ tục trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất quốc phòng sang dân dụng; yêu cầu TCty Thành An hoàn thiện thủ tục, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Về nội dung này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ, xác định: Trình tự thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất của TCty Thành An là phù hợp với qui định của pháp luật. Kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.

Tuy nhiên, TCty Thành An triển khai dự án chưa đúng chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, tạo ra những hệ lụy và hiện là điểm vướng trong việc thực hiện kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ.

Cụ thể, về dự án này, ngày 16/2/2009, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng đồng ý với đề nghị của Tổng cục Hậu cần ngày 30/12/2008 và giao Tổng Cục Hậu cần có trách nhiệm chỉ đạo Binh đoàn 11 triển khai dự án gồm 2 dự án thành phần. Dự án thành phần 1 có diện tích 6.625,3m2 gồm 1 nhà chung cư 21 tầng và 9 biệt thự song lập: Xây dựng nhà ở để bán theo giá thương mại do Binh đoàn 11 là chủ đầu tư duy nhất. Dự án thành phần 2 gồm 2.522m2 gồm 1 nhà văn phòng làm việc 12 tầng. Tìm đối tác ký hợp đồng hợp tác đầu tư và chuyển nhượng, Binh đoàn 11 góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Sau khi xây dựng xong, Binh đoàn 11 ký hợp đồng chuyển nhượng công trình cho đối tác theo qui định của pháp luật. Binh đoàn 11 dùng tiền tạm ứng trước của đối tác thông qua chuyển nhượng để đầu tư ban đầu cho dự án thành phần 1.

Tuy nhiên, trên thực tiễn, TCty Thành An đã ký hợp đồng hợp tác kinh doanh số 09/2009/HĐHTKD với Công ty Cổ phần (CP) Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 (đại diện cho 3 doanh nghiệp khác là Cty CP Tài nguyên, Cty CP Đầu tư và Phát triển Tây Bắc, Cty CP Đầu tư và Xây dựng Hải Vân) trên cơ sở huy động vốn từ các đối tác để thực hiện gộp cả 2 dự án thành phần và ủy quyền nhiều nội dung thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư cho đối tác tiến hành việc xây dựng, kinh doanh dự án.

Quá trình thực hiện của TCty Thành An không đạt được mục tiêu ban đầu của dự án. Ảnh: Thúy Nhài

Quá trình thực hiện của TCty Thành An  cũng không đạt được mục tiêu ban đầu của dự án là xây dựng khu chung cư để bán cho cán bộ quân đội.

Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng, với dự án này, ngay từ tờ trình ban đầu của Tổng cục Hậu cần, tại Văn bản số 6157 ngày 2/12/2004, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo: Đồng ý cho chuyển mục đích sử dụng. Trước mắt Tổng cục Hậu cần và Binh đoàn 11 hoàn thành các thủ tục chuyển mục đích sử dụng khu đất, xây dựng thành khu chung cư quân đội và khẩn trương xây dựng dự án trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tiếp đó, tại Văn bản số 2051 ngày 28/4/2005, Bộ Quốc phòng đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép Binh đoàn 11, Tổng Cục Hậu cần, Bộ Quốc phòng được chuyển mục đích sử dụng 8.334m2 đất nêu trên tại phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội để xây dựng khu chung cư gia đình quân đội.

Quá trình thực hiện các thủ tục, UBND TP Hà Nội đã có những yêu cầu thay đổi nhất định. Cụ thể, UBND TP Hà Nội cho phép dành 1 phần diện tích đất nêu trên để xây dựng căn hộ cao tầng, không chia lô để giải quyết nhà ở cho cán bộ quân đội có khó khăn về nhà ở.

Sở Qui hoạch - Kiến trúc Hà Nội có văn bản chấp thuận về qui hoạch tổng thể mặt bằng, phương án sơ bộ về kiến trúc gồm nhà ở chung cư 21 tầng, văn phòng làm việc 12 tầng và khu nhà ở thấp tầng (3 tầng); đề nghị TCty Thành An “sử dụng quỹ nhà trong dự án thực hiện theo các qui định hiện hành của TP”.

Trước đề nghị của Bộ Quốc phòng, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định chuyển mục đích 8.334m2 đất từ đất quốc phòng sang đất xây dựng dân dụng, đồng thời thu hồi 806m2 đất tại phường Nhân Chính giao cho TCty Thành An .

Như vậy, so với chủ trương ban đầu, quá trình triển khai thực hiện dự án đã có những thay đổi theo yêu cầu của UBND TP Hà Nội.

Tổng cục Hậu cần và TCty Thành An đã báo cáo Bộ Quốc phòng và thực hiện theo qui định của UBND TP Hà Nội về việc bán nhà ở cho cán bộ quân đội và đối tượng khác, đề nghị giữ lại 20% quỹ nhà, đất để bán trong nội bộ quân đội. Tuy nhiên, trong quá trình đầu tư xây dựng, đưa dự án vào kinh doanh, khai thác, Ban Giám đốc TCty Thành An giai đoạn 2009-2011 đã thỏa thuận không rõ, không xác dịnh vị trí cụ thể đối với diện tích 4.322m2 sàn căn hộ chung cư và 2 biệt thự thấp tầng, không đúng yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Công ty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 không thực hiện đúng qui định tại Hợp đồng số 09 đã ký kết; đã bán ra ngoài thị trường toàn bộ căn hộ chung cư và căn hộ thấp tầng, trong đó bao gồm cả 20% quỹ sàn căn hộ chung cư và biệt thự thấp tầng để dành bán cho các cán bộ quân đội.

Không có khả năng khắc phục

Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng, việc thu hồi 20% số căn hộ thấp tầng và diện tích sàn căn hộ chung cư tại dự án để bán trong nội bộ quân đội là khó khả thi. Vì trong hợp đồng hợp tác kinh doanh không qui định vị trí cụ thể, số căn hộ và nhà thấp tầng đã bán hết cho khách hàng và đa số các hộ dân hiện đang sinh sống ổn định. Nếu cưỡng chế thu hồi sẽ phát sinh nguy cơ khiếu kiện, ảnh hưởng tới trật tự, an toàn xã hội tại địa phương và uy tín của Binh đoàn 11, của Bộ Quốc phòng.

Hiện trạng sử dụng của dự án tiềm ẩn những khiếu kiện làm ảnh hưởng đến uy tín của Bộ Quốc phòng. Ảnh: Thúy Nhài

Bộ Quốc phòng đã giao TCty Thành An yêu cầu Công ty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 có trách nhiệm bồi hoàn bằng cách bố trí quỹ nhà ở thấp tầng và căn hộ chung cư có diện tích và vị trí tương tự đối với 4.322m2 diện tích sàn căn hộ chung cư và 2 căn nhà ở thấp tầng do Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 đã bán cho cư dân và khách hàng để huy động vốn. Trường hợp không có quỹ nhà, đất phù hợp để bố trí, Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 phải chi trả bằng tiền (khoản chênh lệch giữa giá thương mại với chi phí cấu thành sản phẩm) do cơ quan, tổ chức thẩm định giá thực hiện theo qui định của pháp luật để bổ sung, thực hiện chính sách phát triển nhà ở quân đội.

Theo báo cáo của TCty Thành An, do Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 không có dự án khác để bồi hoàn nên Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 lựa chọn chi trả bằng tiền. TCty Thành An đã có văn bản báo cáo phương án thực hiện gửi cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng để xin ý kiến và đang chọn đơn vị tư vấn độc lập thông qua hình thức đấu thầu để định giá khoản chênh lệch nói trên. Hiện, TCty Thành An đang tạm giữ 50,9 tỷ đồng từ Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 để “đảm bảo hạn chế bớt rủi ro đối với lợi ích của TCty Thành An  và Bộ Quốc phòng tại dự án”.

Báo cáo gửi Thanh tra Chính phủ, Bộ Quốc phòng xác định, vướng mắc trong quá trình thực hiện kết luận là dự án chưa đủ điều kiện về hồ sơ để cơ quan chức năng TP Hà Nội cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất tại dự án cho các hộ dân đã mua khu chung cư do các hợp đồng giao dịch tải sản được ký trực tiếp giữa Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 (chỉ là đối tác của TCty Thành An) và toàn bộ các hộ dân và khách hàng.

Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo TCty Thành An phối hợp với Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 làm việc với UBND TP Hà Nội và các cơ quan chức năng để cấp giấy chứng nhận cho các hộ dân. Tuy nhiên, UBND TP Hà Nội chỉ giải quyết các vấn đề liên quan đến dự án (kể cả điều chỉnh qui hoạch tổng thể và mặt bằng kiến trúc, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở…) sau khi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo về kết luận thanh tra đối với dự án.

Báo cáo của Bộ Quốc phòng nêu rõ: “Do vậy, 252 hộ dân khu chung cư đã được bàn giao nhà ở từ 2020 trở về trước chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất nên có thể xảy ra khiếu kiện đối với TCty Thành An, làm ảnh hưởng đến uy tín của Bộ Quốc phòng, Đảng, Nhà nước… Từ những kết quả trên, Bộ Quốc phòng đề nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo TP Hà Nội tạo điều kiện để TCty Thành An và Cty CP Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội số 41 tiếp tục triển khai dự án, hoàn tất giai đoạn đầu tư xây dựng, đưa dự án vào khai thác, vận hành, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất cho các hộ dân và khách hàng đã mua căn hộ, nhà ở”.

Liên quan đến kết luận thanh tra tại dự án 106 Ngụy Như Kon Tum, TCty Thành An đã thực hiện được nội dung gì mà kiến nghị “gỡ vướng” hoàn thiện cho sai phạm kiểu “con voi chui lọt lỗ kim” này? Báo Thanh tra sẽ trở lại để bạn đọc theo dõi./.