Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng trao đổi với báo chí bên lề Quốc hội. (Ảnh: Nhan Sáng/TTXVN)

- Bộ trưởng đánh giá thế nào về tiến độ thực hiện gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng cho nhà ở?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Hiện nay nhu cầu nhà ở xã hội đang rất nhiều. Cả nước cần hơn 1 triệu căn hộ từ nay đến năm 2020; trong đó Hà Nội cần hơn 100.000 căn, Thành phố Hồ Chí Minh hơn 100.000 căn, Đồng Nai và Bình Dương xấp xỉ 100.000 căn.

Nhu cầu nhà ở rất lớn nhưng cung thì đang rất ít. Vì chiến lược nhà ở của chúng tôi mới thực hiện, mà một chiến lược thực hiện là phải dài hạn, giai đoạn 10 năm, tầm nhìn 20 năm hoặc lâu hơn nữa.

Các nước thu nhập 50.000 USD/người họ vẫn làm nhà ở xã hội. Trong khi đó, chúng ta mới hơn 1.000 USD/người, do đó phải cố gắng rất nhiều. Đây là một quyết tâm của Chính phủ để dân được cải thiện nhà ở, đặc biệt là người thu nhập thấp. Tuy nhiên phải có thời gian. Chiến lược mới ra cần có những chính sách cụ thể để khuyến khích.

Chúng ta còn nghèo nên vốn khó khăn, phải huy động doanh nghiệp để họ làm, vì vậy cần có cơ chế chính sách để hỗ trợ. Không phải doanh nghiệp nào cũng thích làm nhà ở xã hội vì lợi nhuận thấp.

Vì thế gói 30.000 tỷ đồng muốn triển khai cần có nhiều dự án nhà ở xã hội. Cái này vướng vào những quy định về đất đai, đầu tư, nên cần có thời gian để một dự án đầu tư thực hiện được.

Bên cạnh đó, gói 30.000 tỷ dù có nhà còn cần phải đúng đối tượng. Nếu không đúng đối tượng sẽ dẫn đến tình trạng lợi dụng, thất thoát nguồn lực của nhà nước. Vì vậy phải có quy định rất cụ thể, bắt buộc không thể đơn giản được, nhưng không vì thế mà làm chậm. Phải chặt về đối tượng, tiêu chuẩn, nhưng đồng thời phải làm nhanh. Đây không chỉ là trách nhiệm của Bộ Xây dựng mà còn của ngân hàng, của các địa phương.

- Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện nay mới chỉ có 341 tỷ đồng (1,1%) trong gói 30.000 tỷ đồng xây dựng nhà ở xã hội được giải ngân. Tốc độ giải ngân, hiệu quả của gói tín dụng này đang nhận nhiều phản ứng nghi ngại vì quá chậm?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Tôi đã từng nói, vấn đề quan trọng không phải nhanh hay chậm mà là đúng đối tượng. Còn nữa, muốn triển khai nhanh được thì phải có nhà, có giao dịch, mua bán. Cầu thì nhiều, nhưng cung hiện đang thiếu. Vì vậy, cả xã hội phải chung tay cùng làm để sao cho cung nhà ở thuộc diện được hỗ trợ từ gói tín dụng này nhiều lên. Khi đó 30.000 nghìn tỷ đồng vẫn còn là ít.

- Với chương trình đầu tư này, liệu có tạo lên những dạng công trình nhà ở chất lượng, kiến trúc không được như mong muốn không thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Không. Nhà ở xã hội hiện nay khác hoàn toàn với quan niệm chúng ta vẫn nghĩ như xưa. Đây là loại nhà ở thị trường phi hàng hóa, có cung cầu, cạnh tranh nhưng được sự hỗ trợ của nhà nước.

Ở một số nước chất lượng nhà ở xã hội rất kém, nhưng chúng ta khác. Chẳng hạn đến khu Đặng Xá thì thấy rằng không thể phân biệt nhà ở xã hội hay nhà ở thương mại. Từ nhà ở xã hội là để có chính sách hỗ trợ của nhà nước cho phù hợp.

- Nhiều chuyên gia phân tích, Chính phủ muốn thông qua việc hỗ trợ, kích cầu này để hâm nóng thị trường, làm tan băng bất động sản nhưng dường như mục tiêu này khó đạt?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Tháo gỡ khó khăn cho bất động sản cần giải pháp tổng thể, đồng bộ. Còn gói 30.000 tỷ là thể hiện sự quan tâm của nhà nước, hỗ trợ cho người nghèo chứ không phải để trực tiếp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.

Ở các nước giàu, không gặp khó khăn về bất động sản họ vẫn có những gói tín dụng lãi suất rất thấp cho người dân. Gói tín dụng này không phải mang ra để cứu bất động sản.

Muốn cứu bất động sản thì phải có hệ thống các giải pháp, thứ nhất là hoàn thiện thể chế để khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, không có quy hoạch. Thứ hai là rà soát lại dự án, phân loại, cái nào dừng, cái nào tiếp tục, cái nào chuyển sang phân khúc nhà ở xã hội, để tạo ra sản phẩm đến được với người dân, tăng cầu, rồi giải pháp về tín dụng, tài khóa, cấu trúc lại doanh nghiệp…

Nói tóm lại gói tín dụng 30.000 tỷ là hỗ trợ những người khó khăn, không có điều kiện tiếp cận nhà ở thị trường, là hỗ trợ lâu dài, không phải chỉ cho hôm nay. Kinh tế càng phát triển nhà nước sẽ càng có nhiều điều kiện hỗ trợ người dân hơn và khi đó lãi suất cho vay có khi còn thấp nữa.

- Vậy, có bế tắc gì trong hoạt động giải ngân của ngân hàng, địa phương không thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Chậm giải ngân là do trách nhiệm của ngân hàng; trách nhiệm của người xác nhận các điều kiện cho người đăng ký mua nhà ở xã hội tại địa phương; trách nhiệm của các cơ quan làm chính sách, hướng dẫn, làm thế nào để thủ tục đơn giản, dễ nhất, người dân có thể làm được nhanh nhất. Việc đó các cơ quan sẽ phải vào cuộc. Cái gì khởi đầu cũng sẽ có khó khăn.

Bộ Xây dựng cũng thường xuyên đi kiểm tra, cùng các địa phương tháo gỡ để các dự án nhà ở thương mại chuyển được sang các dự án nhà ở xã hội nhanh nhất. Điểm quan trọng nhất hiện nay khi tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản là phải tháo gỡ sự lệch pha giữa cung – cầu.

Muốn khắc phục lệch pha này phải hướng bất động sản vào chiến lược nhà ở vì mục tiêu cải thiện nhà ở cho người dân, không phải chỉ cho người giàu mà cả người nghèo, người khó khăn. Mọi người phải được tạo điều kiện để cải thiện nhà ở mà đối tượng quan tâm nhất là người nghèo.

Tới đây, trong thời gian gần nhất có thể, Chính phủ sẽ có thêm một nghị định về nhà ở xã hội. Hiện Bộ Xây dựng đã trình dự thảo nghị định này, dự kiến những quy định mới sẽ được ban hành rất sớm để tạo ra sự thông thoáng cho thị trường.