Cục Hàng không Việt Nam vừa có tờ trình về việc thẩm định Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không (CHK), sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 gửi Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và Hội đồng Thẩm định Quy hoạch.

Đến 2030, có 14 CHK quốc tế

Theo đó, 10 năm tới, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất ưu tiên, tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp các CHK quốc tế lớn, đóng vai trò đầu mối tại vùng Thủ đô Hà Nội và vùng TP HCM, gồm: Nội Bài, Long Thành, đảm bảo đưa vào khai thác 28 CHK trên cả nước; đảm bảo cự ly tiếp cận tối đa đến CHK vùng đồng bằng 100 km và vùng miền núi 200 km.

So với Quy hoạch Phát triển GTVT hàng không giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 236/QĐ-TTg ngày 23/02/2018 (Quyết định số 236), số lượng CHK trong cả nước đến năm 2030 được đề cập trong quy hoạch tháng 4/2021 được giữ nguyên và điều chỉnh quy mô quy hoạch.

Đến năm 2030, cả nước sẽ có 14 CHK quốc tế (Nội Bài, Long Thành, Tân Sơn Nhất, Vân Đồn, Cát Bi, Thọ Xuân, Vinh, Phú Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Chu Lai, Cần Thơ, Phú Quốc, Liên Khương) và 14 CHK quốc nội (Lai Châu, Điện Biên, Sa Pa, Nà Sản, Quảng Trị, Pleiku, Phù Cát, Tuy Hòa, Buôn Ma Thuột, Phan Thiết, Đồng Hới, Rạch Giá, Cà Mau và Côn Đảo).

Tại quy hoạch tháng 4/2021, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất đến năm 2050, cả nước sẽ có 29 CHK, gồm 14 CHK quốc tế, 15 CHK quốc nội, trong đó sân bay duy nhất được bổ sung trong giai đoạn này là Cao Bằng.

Đặc biệt, Cục Hàng không Việt Nam đề nghị tiếp tục duy trì quy hoạch vị trí CHK Quốc tế Hải Phòng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch vị trí tại Quyết định 640/QĐ-TTg ngày 28/4/2011 nhằm dự bị cho CHK Quốc tế Nội Bài và Cát Bi.

Đối với các quy hoạch đề xuất xây dựng sân bay thứ hai vùng Thủ đô đặt tại Ứng Hòa (Hà Nội), Thanh Miện (Hải Dương) hoặc Hà Nam không được đề cập.

         6 tiêu chí được đưa ra khi làm sân bay

Viện trưởng Viện Chiến lược GTVT Lê Đỗ Mười nhận định, Bộ GTVT đang lập dự thảo quy hoạch tổng thể hệ thống CHK, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với những đột phá lớn. Hạ tầng hàng không sẽ thay đổi đáng kể, nhiều sân bay được nâng cấp, mở rộng, cũng có những CHK được đưa ra khỏi quy hoạch.

Để tránh việc đề xuất đầu tư ồ ạt sân bay, đại diện tư vấn lập quy hoạch TEDI cho biết, sẽ có 6 tiêu chí chính được tư vấn quan tâm khi tính toán sự cần thiết và mức độ khả thi làm sân bay mới, gồm: Nhu cầu sản lượng; kinh tế, xã hội (tăng GDP, việc làm, thúc đẩy du lịch); an ninh quốc phòng (chiến lược, dự phòng chiến lược); khẩn nguy cứu trợ; điều kiện tự nhiên (vùng trời, tĩnh không, thời tiết, đất đai) và cự ly bố trí (cự ly tới đô thị trung tâm, cự ly tới sân bay lân cận).

Phía tư vấn cũng đề xuất ưu tiên đầu xây dựng CHK Quốc tế Long Thành giai đoạn 1 (công suất 25 triệu khách/năm), từng bước triển khai giai đoạn 2 công suất 50 triệu khách/năm); mở rộng CHK Quốc tế Tân Sơn Nhất để nâng công suất toàn cảng lên 50 triệu khách/năm; mở rộng CHK Quốc tế Nội Bài, xây dựng nhà ga T3 và khu bay phía Nam để đạt công suất 60 triệu khách/năm; mở rộng CHK Quốc tế Đà Nẵng, Cam Ranh lên công suất 25 triệu khách/năm. Khi các dự án này hoàn thành sẽ giải quyết tình trạng quá tải tại một số CHK lớn hiện nay.

Dự kiến, chi phí đầu tư giai đoạn 2020 - 2030 khoảng 365.100 tỉ đồng và tại giai đoạn 2030 - 2050 khoảng 866.360 tỉ đồng. Nguồn vốn thực hiện quy hoạch được huy động tổng hợp các nguồn lực đầu tư khác nhau như vốn vay ODA, nguồn vốn ngân sách, vốn vay thương mại từ các tổ chức tài chính, vốn từ xã hội hóa đầu tư theo hình thức PPP.

Bên cạnh đó, 2 CHK Nà Sản và Lai Châu (theo quy hoạch hiện hành) được tư vấn đề xuất chuyển sang đầu tư giai đoạn sau. Cụ thể, đến năm 2050, sẽ bổ sung thêm 4 CHK gồm: Lai Châu, Nà Sản, Cao Bằng và quy hoạch thêm CHK thứ 2 cho vùng Thủ đô, vị trí sẽ được nghiên cứu, xác định cụ thể sau năm 2040.

Ưu tiên kết nối sân bay lớn với cao tốc, đường sắt đô thị là điểm nhấn của quy hoạch sân bay.

Theo PGS. TS. Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, quy hoạch CHK, sân bay được coi là đầu vào của các quy hoạch khác và ngược lại. Do đó, việc kết nối hạ tầng các loại hình giao thông cần được xem xét trong tổng thể để đưa ra quy hoạch và đầu tư sân bay.