Tổng cầu và sức mua vẫn giảm sút

Theo các chuyên gia kinh tế, từ tháng 6/2012 đến nay, việc thực hiện Nghị quyết 13 của Chính phủ về các gói hỗ trợ tín dụng, tài chính nhằm kích cầu sản xuất, tiêu dùng dù đã có những tác động nhất định nhưng chưa “đủ lực” để cải thiện những bất ổn nội tại. Tổng cầu vẫn còn khá khiêm tốn khiến tốc độ tăng trưởng tín dụng tính chung 6 tháng đầu năm ước chỉ tăng 0,4% so với đầu năm, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng.

Tổng mức bán lẻ 6 tháng đầu năm tăng 19,88% so với cùng kỳ năm 2011, trong đó nhóm hàng thương nghiệp có mức tăng thấp nhất (19,3%). Nếu loại trừ yếu tố tăng giá, tổng mức bán lẻ 6 tháng đầu năm chỉ tăng 6,8%, đây là mức tăng thấp trong nhiều năm. Trong khi đó, tồn kho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 26%, tập trung vào các ngành khai thác than, giấy, bao bì, chế biến sản phẩm rau quả, sản phẩm plastic, phân bón, xi măng, thép… 

Theo Tổng cục Thông kê, tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng đầu năm 2012 ước tính tăng hơn 4% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó quý I tăng 4%, quý II tăng 4,6%, đều thấp hơn cùng kỳ 2011. Dự báo những tháng tiếp theo, CPI có thể còn tiếp tục âm, nếu vòng quay của đồng vốn và hàng hóa không được khơi thông.

Chính sách “cứu” doanh nghiệp cần đủ lực

Hiện, lãi suất huy động đang có xu hướng giảm (9%/năm lãi suất dưới 12 tháng), lãi suất đối với các khoản vay ngắn hạn cho một số lĩnh vực ưu tiên xuống mức 13%/năm, các khoản nợ cũ giảm về 15%/năm. Tuy nhiên, khả năng hấp thụ vốn và tiếp cận vốn của doanh nghiệp (DN) vẫn khó khăn, nợ xấu NH và nợ đọng trong nền kinh tế khá cao nên tín dụng từ nay đến cuối năm khó có thể tăng mạnh.

Nợ xấu của NH đến 31/3/2012 là hơn 202.000 tỷ đồng, chiếm 8,6% tổng dư nợ. Trong đó, nợ xấu cho vay bất động sản chiếm khoảng 10,3% tổng nợ xấu của NH. Giá trị tài sản bảo đảm cho nợ xấu trong dư nợ bất động sản lên tới 180% dư nợ, dù không thể mất vốn nhưng giải tỏa được số tài sản lớn tồn đọng này không thể “một sớm, một chiều”.

Vì vậy, NH cũng khó có thể tiếp tục cho DN vay. Việc cho vay lãi suất thấp (dưới 13%) đối với 4 nhóm đối tượng ưu tiên cũng chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng dư nợ NH và không phải DN nào cũng đủ điều kiện để NH cho vay. Việc giảm lãi suất nợ cũ về 15%/năm theo yêu cầu của NH Nhà nước cũng khó thực hiện với nhiều NH, vì còn phụ thuộc vào cân đối nguồn vốn, lợi nhuận của từng NH.  

Do đó, cần nhanh chóng cơ cấu lại nợ để DN có thể vay được vốn NH. Việc xử lý nợ xấu cho cả hệ thống DN cần phải có sự hỗ trợ đặc biệt của Nhà nước và sự vào cuộc của các ngành, địa phương. Từng DN cũng phải tự cơ cấu lại sản xuất kinh doanh của chính mình để nâng cao năng suất lao động, hạ được chi phí, tăng sức cạnh tranh. Đặc biệt, không để các ngành độc quyền như điện, than, lãi suất NH, các ngành dịch vụ công… tăng giá, phí bất hợp lý. Có như vậy, sức mua mới được cải thiện và đương nhiên sẽ kích thích được sản xuất, lưu thông sản phẩm của DN, chặn được đà suy giảm kinh tế.

Hà Lê