(Thanh tra) - Ngày 18/6/2025, UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Quyết định số 1178/QĐ-UBND, chấp nhận khiếu nại của ông Nguyễn Minh Lý, ngụ số N24, đường Đinh Tiên Hoàng, Phường 8, TP. Vĩnh Long (nay là phường Tân Hạnh, tỉnh Vĩnh Long) về việc yêu cầu cấp nền tái định cư do bị thu hồi toàn bộ đất ở để thực hiện dự án phát triển đô thị. Quyết định này không chỉ hủy bỏ quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của UBND thành phố Vĩnh Long mà còn khẳng định quyền lợi hợp pháp của người dân trong quá trình thu hồi đất, đặt ra bài học quan trọng về việc thực thi chính sách tái định cư.
Dự án Phát triển đô thị và tăng cường khả năng thích ứng biến đổi khí hậu thành phố Vĩnh Long, được phê duyệt theo Quyết định số 2304/QĐ-UBND ngày 09/11/2022 của UBND tỉnh Vĩnh Long, là một trong những dự án trọng điểm nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng sống tại địa phương. Trong khuôn khổ dự án, Hợp phần 3 liên quan đến đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tại Phường 8, thành phố Vĩnh Long (nay là phường Tân Hạnh, tỉnh Vĩnh Long) đã dẫn đến việc thu hồi đất của nhiều hộ dân, trong đó có ông Nguyễn Minh Lý.
Theo Thông báo số 1484/TB-UBND ngày 09/10/2023 của UBND thành phố Vĩnh Long, diện tích đất thu hồi của ông Lý là 111,7m², bao gồm 85,3m² đất ở đô thị (ODT) và 26,4m² đất trồng cây lâu năm (CLN), thuộc thửa đất số 796, tờ bản đồ số 10, phường 8 (nay là phường Tân Hạnh, tỉnh Vĩnh Long). Quá trình kiểm kê đất và tài sản trên đất được thực hiện vào ngày 26/10/2023 với sự đồng thuận của ông Lý, thể hiện qua biên bản kiểm kê có chữ ký của ông.
Tuy nhiên, trong phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được phê duyệt tại Quyết định số 322/QĐ-UBND ngày 24/01/2024 và Quyết định bổ sung số 3239/QĐ-UBND ngày 27/8/2024 của UBND thành phố Vĩnh Long, ông Lý không được bố trí tái định cư. Điều này đã dẫn đến đơn khiếu nại ngày 29/10/2024 của ông, cho rằng việc không được cấp nền tái định cư là không phù hợp với quy định pháp luật, đặc biệt khi ông không còn đất ở hoặc nơi ở nào khác trên địa bàn phường 8 (nay là phường Tân Hạnh, tỉnh Vĩnh Long).
Ngày 14/02/2025, UBND thành phố Vĩnh Long ban hành Quyết định số 497/QĐ-UBND, bác khiếu nại của ông Nguyễn Minh Lý. Quyết định này dựa trên lập luận rằng phần đất ở bị thu hồi không có nhà ở, do đó ông Lý không thuộc trường hợp di dời theo quy định tại điểm i, Mục 5.2, Chương V của Quyết định số 2749/QĐ-UBND ngày 05/12/2023 của UBND tỉnh Vĩnh Long.
Không đồng ý với kết quả giải quyết lần đầu, ngày 27/3/2025, ông Lý tiếp tục gửi đơn khiếu nại lên UBND tỉnh Vĩnh Long, yêu cầu xem xét lại và cấp nền tái định cư theo hình thức “đất đổi đất”.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh Vĩnh Long đã tiến hành xác minh nội dung khiếu nại và báo cáo kết quả tại Văn bản số 79/BC-TT ngày 28/5/2025. Kết quả xác minh cho thấy ông Nguyễn Minh Lý không còn đất ở hoặc nơi ở nào khác trên địa bàn phường và được xác nhận bởi UBND phường 8 (nay là phường Tân Hạnh, tỉnh Vĩnh Long) tại Văn bản số 115/UBND ngày 23/5/2025.
Ngày 10/6/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức buổi đối thoại với ông Phan Đăng Hữu (đại diện ủy quyền của ông Lý) theo Điều 39 Luật Khiếu nại năm 2011. Buổi đối thoại không ghi nhận thêm tình tiết mới, nhưng các tài liệu và căn cứ pháp lý được xem xét kỹ lưỡng, bao gồm:
Quyết định số 2749/QĐ-UBND ngày 05/12/2023 của UBND tỉnh Vĩnh Long, trong đó quy định tại điểm 114, Mục 5.5: Các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi toàn bộ đất ở hợp pháp và không còn nơi ở khác trên địa bàn phường sẽ được bố trí tái định cư tại khu tái định cư dịch vụ phường 8 (nay là phường Tân Hạnh, tỉnh Vĩnh Long). Nếu giá trị bồi thường đất thấp hơn chi phí đầu tư một lô đất tái định cư, dự án sẽ hỗ trợ phần chênh lệch.
Quyết định số 491/QĐ-UBND ngày 27/3/2025, cập nhật kế hoạch tái định cư, khẳng định chính sách bồi thường “đất đổi đất” hoặc bằng tiền theo giá thay thế.
Căn cứ vào các quy định pháp luật, bao gồm Luật Đất đai 2024, Luật Khiếu nại 2011, Nghị định số 124/2020/NĐ-CP, và các quyết định liên quan của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Quyết định số 1178/QĐ-UBND ngày 18/6/2025 với các nội dung: Chấp nhận khiếu nại của ông Nguyễn Minh Lý được cấp nền tái định cư theo hình thức “đất đổi đất” do bị thu hồi toàn bộ 85,3m² đất ở đô thị để thực hiện dự án.
Hủy Quyết định số 497/QĐ-UBND ngày 14/02/2025 của UBND thành phố Vĩnh Long do không đảm bảo quyền lợi hợp pháp của ông Lý.
Chủ tịch UBND tỉnh giao Chánh Thanh tra tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan công bố và giám sát thực hiện quyết định. UBND thành phố Vĩnh Long chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện việc cấp nền tái định cư cho ông Lý.
Chủ tịch UBND tỉnh cũng nêu rõ, ông Lý có quyền khởi kiện tại Tòa án nếu không đồng ý với quyết định này trong thời hạn luật định.
Quyết định số 1178/QĐ-UBND không chỉ giải quyết thỏa đáng khiếu nại của ông Nguyễn Minh Lý mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm của UBND tỉnh Vĩnh Long trong việc đảm bảo quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án công. Việc chấp nhận yêu cầu “đất đổi đất” phù hợp với chính sách tái định cư không tự nguyện, đồng thời khắc phục sai sót trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu của UBND thành phố Vĩnh Long.
Vụ việc này cũng là lời nhắc nhở các cơ quan quản lý cần tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, đặc biệt trong các dự án thu hồi đất có tác động lớn đến đời sống người dân. Đảm bảo quyền lợi tái định cư không chỉ giúp ổn định cuộc sống của các hộ bị ảnh hưởng mà còn góp phần xây dựng niềm tin vào chính quyền địa phương.
