Lời giải nào để tháo gỡ điểm nghẽn trong đầu tư công tại thành phố Phúc Yên? Ảnh: Lan Phương

Theo kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc, việc thực hiện quy định pháp luật về đầu tư xây dựng, đầu tư công; việc triển khai đầu tư xây dựng đối với một số dự án, công trình do các đơn vị trực thuộc UBND thành phố Phúc Yên và UBND cấp xã trên địa bàn thành phố làm chủ đầu tư bộc lộ nhiều hạn chế.

Giai đoạn 2021-2023, thành phố Phúc Yên gặp tình trạng chậm tiến độ ở 11 dự án, buộc phải gia hạn thời gian thực hiện. Tiến độ giải ngân và thanh toán vốn đầu tư cũng không đạt yêu cầu, dẫn đến tình trạng hủy hoặc điều chuyển vốn. Đặc biệt, 6 dự án chậm thu hồi tạm ứng với tổng số tiền lên đến 11.351 triệu đồng, vi phạm quy định theo Nghị định số 99/2021/NĐ-CP.

Ngoài ra, nhiều dự án tại thành phố Phúc Yên đang gặp khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ nộp tiền bảo vệ đối với đất lúa. Đáng chú ý, một số dự án đã khởi công xây dựng mà chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ triển khai. Cụ thể, có đến 16 dự án chưa hoàn tất công tác này, dẫn đến chậm trễ trong giải ngân vốn.

Bên cạnh đó, 15 dự án đã hoàn thành nhưng chưa lập hồ sơ quyết toán, cùng với 35 dự án chưa được phê duyệt chuyển mục đích sử dụng đất, cho thấy sự thiếu sót trong công tác quản lý và thực hiện đầu tư. Trách nhiệm cho những vấn đề này thuộc về UBND thành phố trong lãnh đạo, chỉ đạo và giám sát; chủ đầu tư của các dự án; cùng với các phòng, đơn vị và cá nhân có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra những hạn chế nghiêm trọng trong công tác quản lý đầu tư công trung hạn của thành phố Phúc Yên giai đoạn 2021-2025.

UBND thành phố chưa trình HĐND ban hành nghị quyết quy định nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công, vi phạm Điều 48 của Luật Đầu tư công và làm giảm tính minh bạch trong quy trình phê duyệt kế hoạch đầu tư.

UBND thành phố đã trình HĐND phê duyệt nghị quyết đầu tư công mà không phân bổ cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị, cũng như không bổ sung ngân sách cho các địa phương cấp dưới. Việc này vi phạm Điều 30, Luật Ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến tính công bằng trong phân bổ vốn và tiến độ thực hiện các dự án.

Một vấn đề đáng chú ý, UBND thành phố không xây dựng danh mục dự án cho kế hoạch đầu tư công trung hạn trong suốt 5 năm, gia tăng rủi ro trong triển khai. Đồng thời, việc bố trí 324,258 tỷ đồng cho các dự án chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư cũng vi phạm Điều 52 của Luật Đầu tư công.

Việc trình HĐND phê duyệt bổ sung kế hoạch đầu tư mà không thể hiện số tiền 661,3 tỷ đồng từ nguồn bổ sung có mục tiêu của tỉnh làm giảm tính minh bạch trong quản lý ngân sách. Về đầu tư công hàng năm, UBND thành phố đã chậm trễ trong việc báo cáo và trình HĐND thông qua dự kiến kế hoạch đầu tư, không đảm bảo thời gian theo quy định của Luật Đầu tư công.

Hơn nữa, việc phân bổ vốn chưa được thực hiện chi tiết ngay từ đầu năm, mà chỉ phân bổ qua nhiều lần trong năm, dẫn đến thiếu kiểm soát trong quản lý nguồn vốn. UBND thành phố cũng tự ý phân bổ và giải ngân 451.000 triệu đồng từ nguồn ngân sách tỉnh bổ sung có mục tiêu mà không thông qua HĐND, vi phạm quy định tại Điều 67 của Luật Đầu tư công.

Trách nhiệm này không chỉ thuộc về UBND thành phố trong công tác lãnh đạo và chỉ đạo mà còn liên quan đến các phòng, ban và đơn vị được giao nhiệm vụ tham mưu, triển khai thực hiện đầu tư công.